Cuộc đua mở rộng thị phần của Pharmacity, Long Châu, An Khang,... vẽ ra viễn cảnh tươi sáng cho kênh bán lẻ dược phẩm nửa cuối năm

Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) vừa có báo cáo cập nhật ngành dược phẩm với quan điểm ngành này sẽ tươi sáng trong nửa cuối năm 2022.

Cụ thể, doanh thu dược phẩm được kỳ vọng tăng trưởng tích cực trong ngắn hạn do mức nền thấp của kênh bệnh viện. Nguyên do là dịch COVID–19 bùng phát tại Việt Nam khiến bệnh nhân bị hạn chế đến khám chữa bệnh tại bệnh viện làm doanh thu kênh ETC bị suy giảm kể từ đầu quý I/2021. Đồng thời, người dẫn lựa chọn mua thuốc điều trị triệu chứng COVID-19 và thực phẩm bổ sung hồi phục sức khỏe tại kênh nhà thuốc dẫn tới sự dịch chuyển trong cơ cấu doanh thu ngành dược phẩm.

Trong đó, kênh ETC (kênh bán thuốc qua bệnh viện) đạt 3,9 tỷ USD (giảm 1% so với cùng kỳ) còn kênh OTC (kênh bán lẻ thuốc) là 2,7 tỷ USD (tăng 14%).

Chuyên gia cho biết tốc độ tăng trưởng doanh thu của kênh OTC duy trì ổn định ở mức 10% trong năm 2021 và vẫn tiếp tục cải thiện đến hết quý I/2022. Còn doanh thu của kênh ETC sụt giảm vào nửa cuối năm 2021 và đang có tín hiệu cải thiện vào quý I vừa qua.

Nhìn chung, VDSC cho rằng kết quả kinh doanh 2022 ngành dược sẽ tương đối khởi sắc, tăng trưởng tích cực từ mức nền thấp của 2021.

Yếu tố hỗ trợ cho ngành dược còn đến từ cuộc đua mở rộng thị phần của các doanh nghiệp bán lẻ và xây dựng mới bệnh viện, từ đó giúp ngành mở rộng kênh bán hàng.

Nửa đầu năm 2022, các chuỗi nhà thuốc có thương thiệu tại Việt Nam là Pharmacity, Long Châu, An Khang tăng tốc mở mới tổng số gần 1.000 cửa hàng thuốc giúp cho doanh thu kênh OTC tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ. Cùng với 56.000 cửa hàng thuốc truyền thống, chuyên gia dự kiến ngành còn rất nhiều dư địa để các doanh nghiệp sản xuất dược phẩm đẩy mạnh doanh thu từ kênh bán lẻ.

Ngoài ra, số lượng các bệnh viện xây dựng mới cũng đem đến tốc độ tăng trưởng ổn định cho kênh ETC. Giai đoạn từ 2016 – 2020 đã có thêm tổng số 121 bệnh viện được xây dựng mới, trong đó có 46 bệnh viện công và 75 bệnh viện tư nhân.

Fitch Solutions dự báo doanh thu dược phẩm kênh ETC/OTC năm 2022 và 2026 đạt lần lượt 118.000 tỷ đồng/36.700 tỷ đồng và 166.000 tỷ đồng/50.000 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng kép bốn năm là 9%/7%.

Về dài hạn, dân số Việt Nam có xu hướng già hóa là điều kiện thuận lợi cho ngành dược. Đối với người cao tuổi, các vấn đề về sức khỏe sẽ xuất hiện nhiều và nhu cầu sử dụng các sản phẩm thuốc sẽ cao hơn đối với người ở độ tuổi lao động.

Theo Tổng cục thống kê, số người trên 60 tuổi khoảng 13,86 triệu người tương đương với 13% tổng dân số Việt Nam. Con số này được dự báo sẽ tăng lên 23,34 triệu người, chiếm 21% tổng dân số Việt Nam vào năm 2040. Bên cạnh đó, thu nhập bình quân đầu người theo thời gian sẽ được cải thiện, tăng trưởng kép 5 năm từ 2022 – 2026 đạt 6%.

Theo Fitch Solutions, chi tiêu bình quân đầu người dành cho dược phẩm năm 2021 là 1,5 triệu đồng và dự báo vào năm 2026 sẽ đạt 2,1 triệu đồng, mức tăng trưởng kép 7,7% trong vòng 5 năm tới.

Thuốc ngoại đang chiếm lĩnh kênh bán hàng qua bệnh viện

Thực tế 7 tháng đầu năm, giá trị trúng thầu thuốc kênh bệnh viện ghi nhận 15.380 tỷ đồng, trong đó thuốc ngoại và thuốc nội chiếm tỷ trọng lần lượt là 67% và 33%.

Thuốc nội địa tuy có giá thành rẻ hơn so với thuốc ngoại, tuy nhiên chưa thể cạnh tranh vì chất lượng thấp hơn. Trong trung dài hạn, chuyên gia kỳ vọng năng lực cạnh tranh của thuốc nội sẽ được cải thiện vì Bộ Y Tế Việt Nam đang ưu tiên sử dụng thuốc nội đạt tiêu chuẩn để tiết kiệm chi phí cho Quỹ Bảo hiểm y tế xã hội.

Tuy nhiên, trong ngắn hạn, giá dược liệu đầu vào vẫn duy trì ở mức cao sẽ là cản trở đối với ngành. Nguyên liệu hoạt tính (API) chiếm khoảng 51% trong cơ cấu giá vốn của các doanh nghiệp sản xuất dược. Trong khi ngành dược Việt Nam chưa có khả năng sản xuất nguyên liệu này, chủ yếu sẽ nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ.

Do đó, nhiều khả năng biên lợi nhuận gộp các công ty sản xuất dược sẽ bị đe dọa khi Việt Nam sẽ phải chuyển hướng nhập khẩu từ Ấn Độ nhiều hơn Trung Quốc (do chính sách đóng cửa COVID) và biến động tỷ giá VND/USD.