Bảo hiểm nhân thọ (Life Insurance) là gì? Các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ

Hình minh họa (Nguồn: aiaquyhop.com)

Bảo hiểm nhân thọ (Life Insurance)

Khái niệm

Bảo hiểm nhân thọ trong tiếng Anh là Life Insurance.

Bảo hiểm nhân thọ (Life Insurance) là một loại hình bảo hiểm con người, là loại nghiệp vụ bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống hoặc chết, đối tượng của bảo hiểm nhân thọ là tính mạng và tuổi thọ của con người. Công ty bảo hiểm phải chi trả một khoản tiền nhất định cho rủi ro về sinh mạng và trường hợp chết của con người. 

Trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, việc chi trả bảo hiểm thường theo nguyên tắc khoán, số tiền chi trả bảo hiểm được xác định một cách cố định theo mệnh giá của hợp đồng (valued contract), không bị ảnh hưởng bởi mức thiệt hại thực tế. Trên thực tế, phần lớn sản phẩm bảo hiểm nhân thọ là loại hình bảo hiểm hỗn hợp, có thời gian trung và dài hạn, là sự kết hợp giữa bảo hiểm và tiết kiệm.

Các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm tử kì (Term life insurance): bảo hiểm tử kì là sản phẩm bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm chết trong một thời hạn nhất định, theo đó công ty bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng, nếu người được bảo hiểm chết trong thời hạn được thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.

Còn được gọi là bảo hiểm nhân thọ có kì hạn, hợp đồng bảo hiểm tử kì có thời hạn xác định, có thể dưới 1 năm, 2 năm, 5 năm, 10 năm, 20 năm... tuỳ nhu cầu của người tham gia bảo hiểm, nhưng không phải là trọn đời. Nếu hết thời hành bảo hiểm mà người bảo hiểm vẫn còn sống thì hợp đồng bảo hiểm hết hiệu lực, công ty bảo hiểm sẽ không hoàn lại phí cho người tham gia bảo hiểm.

Đây là hợp đồng mang tính bảo hiểm thuần tuý, nhằm bù đắp những tổn thất về tài chính cho những người thâm hoặc các bên có lợi ích tài chính liên quan khi người được bảo hiểm qua đời.

Bảo hiểm sinh kì: là sản phẩm bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống đến một thời hạn nhất định, theo đó công ty bảo hiểm phát trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng, nếu người được bảo hiểm vẫn sống đến thời hạn được thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm. 

Như vậy trái với bảo hiểm tử kì, người được bảo hiểm sẽ được lĩnh tiền bảo hiểm nếu sống đến thời điểm đáo hạn hợp đồng, nếu người được bảo hiểm qua đời trong thời hạn bảo hiểm thì sẽ không được trả tiền bảo hiểm và thường cũng không được hoàn lại tiền phí đã đóng.

Bảo hiểm hỗn hợp (Endowment Insurance): là sản phẩm bảo hiểm kết hợp bảo hiểm sinh kì và bảo hiểm tử kì. Công ty bảo hiểm sẽ chi trả số tiền bảo hiểm trong cả hai trường hợp người được bảo hiểm chết trong thời hạn hợp đồng hoặc còn sống đến thời điểm đáo hạn hợp đồng. 

Trên thực tế, khách hàng tham gia bảo hiểm thường ít tham gia sản phẩm bảo hiểm sinh kì thuần tuý mà chủ yếu tham gia bảo hiểm hỗn hợp. Bảo hiểm hỗn hợp cũng cấp một giải pháp khá toàn diện, vừa giúp bù đắp các tổn thất tài chính cho người thân khi người được bảo hiểm qua đời, vừa là một khoản dự trữ và tiết kiệm cho người được bảo hiểm. 

Hợp đồng bảo hiểm hỗn hợp thường có thời hạn dài, có thể là một số năm nhất định hoặc kéo dài đến một độ tuổi nhất định của người được bảo hiểm, là sự kết hợp rõ ràng giữ bảo hiểm và tiết kiệm.

Bảo hiểm trọn đời (Whole life insurance): là sản phẩm bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm chết vào bất kì thời điểm nào trong suốt cuộc đời của người đó. Như vậy bảo hiểm trọn đời sẽ chi trả số tiền bảo hiểm một lần khi người được bảo hiểm chết, thời hạn bảo hiểm không xác định kéo dài suốt cuộc đời của người được bảo hiểm, mức phí bảo hiểm được duy trì không đổi trong suốt quá trình bảo hiểm. 

Ngoài số tiền bảo hiểm, người thụ hưởng còn có thể được tham gia chia lãi từ hoạt động đầu tư của công ty, nên hợp đồng bảo hiểm càng kéo dài thường càng có giá trị cao. 

Cũng giống như bảo hiểm tử kì và bảo hiểm hỗn hợp, bảo hiểm trọn đời có thể giúp cho người được bảo hiểm đạt được các mục đích như: bảo đảm các chi phí mai táng chôn cất, bảo đảm thu nhập để ổn định cuộc sống gia đình, ngoài ra nó còn có ý nghĩa nổi bật khác là giúp tạo lập tài sản cho thế hệ sau.

Bảo hiểm trả tiền định kì ( Annuities): là sản phẩm bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống đến một thời hạn nhất định; sau thời hạn đó doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm định kì cho người thụ hưởng theo thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm.

Thực chất bảo hiểm trả định kì có thể là bảo hiểm sinh kì hoặc hỗn hợp, nhưng số tiền bảo hiểm không được chi trả một lần mà được chi trả định kì, thường là hàng năm. Bảo hiểm trả tiền định kì thường phù hợp với những chuẩn bị cho kế hoạch hưu trí, muốn có thêm nguồn thu nhập đều đặn bổ sung sau khi không còn làm việc. 

Chuỗi niên kim có thể được chi trả cho đến khi người được bảo hiểm chết hoặc chi trả trong một khoảng thời gian nhất định (5 - 10 - 20 năm) tùy vào điều khoản cụ thể của hợp đồng.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Thị trường tài chính và các định chế tài chính, NXB Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh)