Ảo tưởng của những con bạc (Gambler's Fallacy) trong kinh tế học hành vi là gì? Các ví dụ

Hình minh họa (Nguồn: i.ytimg.com)

Ảo tưởng của những con bạc (Gambler's Fallacy)

Khái niệm

Ảo tưởng của những con bạc trong tiếng Anh là Gambler's Fallacy hay có tên gọi khác là ảo tưởng Monte Carlo (Monte Carlo Fallacy).

Ảo tưởng của những con bạc xảy ra khi một cá nhân lầm tưởng rằng một sự kiện ngẫu nhiên nào đó ít có khả năng hoặc nhiều khả năng được đưa ra một sự kiện trước đó hay một chuỗi các sự kiện. Dòng suy nghĩ này là không chính xác vì các sự kiện trong quá khứ không thay đổi khả năng rằng các sự kiện nhất định sẽ xảy ra trong tương lai.

Các ví dụ về ảo tưởng của những con bạc

Sòng bạc Monte Carlo ở Las Vegas

Ví dụ nổi tiếng nhất về ảo tưởng của những con bạc xảy ra tại sòng bạc Monte Carlo ở Las Vegas vào năm 1913. Bóng trên bàn cò quay Roulette đã rơi xuống ô màu đen nhiều lần liên tiếp. Điều này khiến mọi người tin rằng nó sẽ sớm chuyển sang màu đỏ và họ bắt đầu đẩy kèo của mình, cá rằng quả bóng sẽ rơi vào một ô vuông đỏ trên cò quay Roulette tiếp theo. Quả bóng rơi trên ô đỏ sau 27 lượt. Những người tường thuật lại rằng hàng triệu đô la đã bị mất đi ngay sau đó.

Dòng suy nghĩ này trong ảo tưởng của những con bạc hay ảo tưởng Monte Carlo thể hiện sự hiểu biết không chính xác về các khả năng. Khái niệm này có thể áp dụng trong đầu tư. Một số nhà đầu tư thanh lí một vị trí sau khi chúng đã tăng sau một loạt các phiên giao dịch dài. Họ làm như vậy vì lầm tưởng rằng vì chuỗi lợi nhuận liên tiếp, vị trí này có nhiều khả năng suy giảm.

Trò chơi tung đồng xu

Ví dụ, hãy xem xét việc tung đồng xu trong 10 lần liên tiếp, tất cả đều ra "mặt ngửa". Theo ảo tưởng của những con bạc, một người có thể dự đoán rằng lần tung đồng xu tiếp theo có nhiều khả năng ra "mặt sấp".

Khả năng của một đồng xu ra mặt sấp luôn luôn là 50%. Mỗi lần tung đồng xu là một sự kiện độc lập, điều đó có nghĩa là bất kì và tất cả các lần lật trước đó đều không có liên quan đến các lần lật tiếp theo trong tương lai. 

Nếu trước khi bất kì đồng xu nào được tung, một con bạc sẽ có cơ hội đặt cược rằng 11 lần tung đồng xu sẽ dẫn đến 11 lần mặt ngửa, thì lựa chọn khôn ngoan sẽ là từ bỏ vì xác suất 11 lần tung đồng xu dẫn đến 11 lần mặt ngửa là cực kì thấp.

Tuy nhiên, nếu được đặt cược tương tự với 10 lần tung đã ra 10 lần mặt ngửa thì người đánh bạc sẽ có 50% cơ hội chiến thắng vì tỉ lệ cược của mặt sấp vẫn là 50%. Ảo tưởng đến khi họ tin rằng với 10 lần mặt ngửa đã xảy ra, lần thứ 11 giờ ít có khả năng hơn.

(Tài liệu tham khảo: investopedia.com)