Tổng thống Trump đe dọa chấm dứt thỏa thuận thương mại nếu Trung Quốc thất hứa với Mỹ

Trong cuộc phỏng vấn tại Đài tưởng niệm Lincoln (Washington D.C) hôm 3/5, ông Trump cho biết Chủ tịch Tập Cận Bình chỉ đồng ý kí thỏa thuận giai đoạn một vì thuế quan do chính phủ Mỹ áp dụng. 

Theo ông Trump, thuế quan - hiện đang ở mức cực thấp, "là công cụ đàm phán tốt nhất mà chúng tôi từng nghĩ nước Mỹ sẽ không bao giờ dùng đến".

Sau nhiều tháng liền phong tỏa để kiểm soát tốc độ lây lan của COVID-19, nhiều chuyên gia nhận định khả năng mua hàng của Trung Quốc đã bị ảnh hưởng đáng kể. Theo dữ liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, GDP quí I/2020 của đất nước tỉ dân đã giảm 6,8% so với cùng kì năm ngoái, lần đầu tiên trong 28 năm tăng trưởng âm.

"Chúng tôi sẽ buộc phải đánh giá khả năng mua nông sản và dịch vụ Mỹ của Trung Quốc trước tình hình mới", ông Trump nói. "Trung Quốc cướp mất lợi thế của Mỹ. Bây giờ, họ phải mua hàng hóa Mỹ, nếu không, chúng tôi sẽ đặt dấu chấm hết cho thỏa thuận. Mọi thứ rất đơn giản!"

Với thỏa thuận giai đoạn một, Mỹ đã ngừng áp thuế quan bổ sung với khoảng 155 tỉ USD hàng nhập khẩu Trung Quốc (trước đó dự kiến có hiệu lực vào cuối năm 2019) và giảm một nửa thuế quan đối với 120 tỉ USD hàng hóa khác từ 15% xuống còn 7,5%. Tuy nhiên, thỏa thuận vẫn giữ nguyên thuế suất 25% đối với 250 tỉ USD sản phẩm Trung Quốc.

Đổi lại, Trung Quốc cam kết rằng trong hai năm sẽ mua thêm ít nhất 200 tỉ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ so với năm 2017, trong đó có khoảng 40 tỉ USD nông sản.

Trung Quốc cố ý để COVID-19 lây lan ra thế giới?

Tại cuộc phỏng vấn tối ngày 3/5, ông Trump cũng đã trả lời câu hỏi về nguồn gốc của virus SARS-CoV-2. Đến nay, virus này đã lây nhiễm cho hơn 3,5 triệu người và khiến hơn 245.000 người trên khắp thế giới tử vong.

Theo South China Morning Post, ông Trump không cáo buộc virus SARS-CoV-2 có nguồn gốc từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán vì giới chuyên gia nhận định khả năng trên rất khó xảy ra. Dù vậy, Tổng thống Mỹ vẫn cho rằng Trung Quốc đã cố tình để virus lan ra khỏi biên giới nước này.

"Cá nhân tôi nghĩ Trung Quốc đã phạm phải một sai lầm khủng khiếp. Họ cố gắng che đậy tình hình dịch bệnh. Dường như chính phủ Trung Quốc đã cố gắng dập lửa nhưng cuối cùng bất thành", ông Trump chia sẻ với các phóng viên.

"Trung Quốc đã đối xử thực sự tệ bạc với thế giới, họ cấm du khách nước ngoài nhập cảnh nhưng lại không ngăn người dân đến Mỹ và nhiều nơi khác trên toàn thế giới", ông Trump nói.

"Bạn không thể bay từ Vũ Hán đến Bắc Kinh hoặc bất kì nơi nào khác tại Trung Quốc, nhưng bạn có thể rời khỏi Vũ Hán đến nhiều khu vực khác trên thế giới. Đây chính là vấn đề mấu chốt. Tôi không thể hiểu được tại sao họ làm vậy", Tổng thống Trump cho hay.

Ông Trump nhận thấy "có một khả năng mà ở đó, Trung Quốc nghĩ: "Đại dịch sẽ gây tác động rất lớn đến Trung Quốc, cho nên chúng ta phải để cả thế giới cùng gánh chịu chung'".

Bên cạnh đó, ông Trump cho hay chính phủ Mỹ sẽ sớm công bố một "bản báo cáo rất xác đáng, có thể cho biết chính xác chuyện gì đã xảy ra".

Chính phủ Mỹ đang điều tra nguồn gốc của virus SARS-CoV-2, biến Viện Virus Vũ Hán trở thành trung tâm của một số thuyết âm mưu. Các nhà phân tích gần đây cho rằng ông Trump có thể đang chỉ trích Bắc Kinh để đánh lạc hướng công chúng khỏi những bình luận thiện chí mà ông dành cho Trung Quốc trước đó.

Theo một báo cáo tình báo dài 4 trang ghi ngày 1/5 của Bộ An ninh Nội địa Mỹ và được hãng tin AP thu thập được, các nhà lãnh đạo Trung Quốc "đã cố tình che giấu mức độ nghiêm trọng" của đại dịch với thế giới vào đầu tháng 1.

Ngày 3/5, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho hay "có nhiều bằng chứng" cho thấy virus SARS-CoV-2 có nguồn gốc từ một phòng thí nghiệm tại thành phố Vũ Hán.

Phát biểu vào ngày 3/5 trên đài ABC, Ngoại trưởng Pompeo cho hay ông không có lí do gì để tin có ai đó cố tình làm lây lan virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, ông Pompeo nói thêm: "Hãy nhớ rằng, Trung Quốc từng lây nhiễm bệnh tật ra thế giới và có lịch sử vận hành các phòng thí nghiệm không đạt chuẩn".

"Đây không phải là lần đầu tiên thế giới của chúng ta bị nhiễm virus do thất bại của các phòng thí nghiệm ở Trung Quốc", ông Pompeo nói.

"Do đó, cộng đồng tình báo Mỹ nên tiếp tục làm việc và xác minh để chúng ta biết chắc nguồn gốc của virus SARS-CoV-2. Tôi có thể khẳng định rằng có rất nhiều bằng chứng cho thấy virus đến từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán", Ngoại trưởng Mỹ nói thêm.

Cùng lúc, Mỹ đang xây dựng một loạt các biện pháp để buộc Trung Quốc chịu trách nhiệm về thiệt hại của đại dịch, bao gồm các lệnh trừng phạt, yêu cầu bồi thường, miễn trừ nợ chính phủ Mỹ và đưa ra khung chính sách thương mại mới.

Khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ ngày càng đến gần, đại dịch khiến nền kinh tế Mỹ lâm vào tình trạng bế tắc, đồng thời biến Trung Quốc trở thành ván cờ trung tâm giữa ông Trump và ông Joe Biden - người nhiều khả năng sẽ trở thành ứng viên đại diện Đảng Dân chủ ra tranh cử.