Tối đa hóa lợi nhuận (Profit maximization) trong lí thuyết doanh nghiệp là gì?
Hình minh họa. Nguồn: strawberrylasers.com
Tối đa hóa lợi nhuận (Profit maximization)
Khái niệm
Tối đa hóa lợi nhuận trong tiếng Anh là Profit maximization.
Theo lí thuyết về doanh nghiệp trong kinh tế học, tối đa hoa lợi nhuận là mục tiêu quan trọng nhất của một doanh nghiệp, xảy ra khi chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí là lớn nhất.
Các chức năng của lợi nhuận
- Lợi ích mà doanh nghiệp thu được khi chấp nhận rủi ro khi theo đuổi các dự án kinh doanh để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng
- Phân bổ các nguồn lực đến nơi sử dụng hiệu quả nhất; các yếu tố đầu vào chảy từ các ngành lỗ sang các ngành có lãi, trong đó lợi nhuận phản ánh hàng hóa mà xã hội có nhu cầu
- Thúc đẩy sự đổi mới và sự phát triển của công nghệ mới
- Kích thích đầu tư kinh doanh và tăng trưởng kinh tế.
Vai trò của tối đa hoa lợi nhuận
Trong các thị trường tự do, và ngay cả trong các nền kinh tế thị trường được điều tiết, tối đa hóa lợi nhuận sẽ thúc đẩy phúc lợi kinh tế (economic welfare) và mức sống cao hơn, và tạo ra sự giàu có cho các nhà đầu tư.
Lợi nhuận tạo ra sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp sử dụng tài nguyên hiệu quả và tập trung vào các hoạt động mà họ có lợi thế cạnh tranh. Hầu hết các nhà kinh tế tin rằng tối đa hóa lợi nhuận thúc đẩy hiệu quả phân bổ, hay nguồn lực sẽ chảy vào nơi tạo ra giá trị lớn nhất cho doanh nghiệp.
Điểm tối đa hóa lợi nhuận
Có ba cách tiếp cận để tính điểm tối đa hóa lợi nhuận, tất cả ba phương pháp đều mang lại cùng một lượng sản lượng tối đa hóa lợi nhuận.
Cách 1: Lợi nhuận là chênh lệch giữa tổng doanh thu (TR) và tổng chi phí (TC), lợi nhuận tối đa xảy ra ở mức đầu ra trong đó chênh lệch này là lớn nhất.
Π = TR - TC
Cách 2: Doanh thu cận biên (MR) bằng chi phí cận biên (MC).
Lợi nhuận tối đa cũng có thể được tính bằng cách so sánh doanh thu và chi phí cho từng đơn vị sản phẩm được sản xuất và bán ra. Một doanh nghiệp tăng lợi nhuận thông qua doanh thu lớn hơn miễn là doanh thu trên một đơn vị lớn hơn chi phí trên một đơn vị của đơn vị hàng hóa tiếp theo được bán.
Tối đa hóa lợi nhuận xảy ra tại điểm mà đơn vị được bán ra cuối cùng hòa vốn. Từ điểm này, tổng lợi nhuận giảm vì chi phí cho mỗi đơn vị cao hơn doanh thu trên mỗi đơn vị tiếp theo được bán ra.
MR = MC
Cách 3: So sánh doanh thu được tạo ra bởi mỗi đơn vị nguồn lực (resource unit) với chi phí của đơn vị đó. Lợi nhuận xảy ra khi doanh thu từ một đơn vị lớn hơn chi phí của nó. Điểm tối đa hóa lợi nhuận đạt được khi các đơn vị nguồn lực không còn đóng góp vào lợi nhuận.
(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Economics for Investment Decision Makers, CFA Institute)
