Nhà kinh tế kỳ cựu: Fed ‘đang chơi với lửa’ khi không chịu giảm lãi suất

Nhà kinh tế Claudia Sahm là “mẹ đẻ” của Quy tắc Sahm. Theo bà, khi tỷ lệ thất nghiệp trung bình trong ba tháng cao hơn 0,5 điểm % so với mức thấp nhất trong 12 tháng thì nền kinh tế đang suy thoái.

Trong bối cảnh tỷ lệ thất nghiệp gia tăng trong những tháng gần đây, Quy tắc Sahm đang ngày càng khiến Phố Wall bận tâm. Họ lo ngại thị trường lao động Mỹ đã bắt đầu rạn nứt, cho thấy những rắc rối tiềm ẩn trong tương lai. Điều này càng khiến thị trường xôn xao về thời điểm Fed bắt đầu giảm lãi suất.

Bà Sahm, nhà kinh tế trưởng tại New Century Advisors, cho biết ngân hàng trung ương Mỹ đang gặp rủi ro khi không cắt giảm lãi suất dần dần ngay từ bây giờ.

Vị chuyên gia cảnh báo nếu Fed càng chần chừ, nền kinh tế sẽ suy thoái và buộc các nhà hoạch định chính sách phải hành động quyết liệt hơn.

“Trong kịch bản cơ sở của tôi, nền kinh tế Mỹ không suy thoái. Nhưng đó là một rủi ro thực sự và tôi không hiểu tại sao Fed phải chịu rủi ro đó. Tôi không biết họ đang chờ đợi điều gì”, bà Sahm chia sẻ.

“Kết quả tồi tệ nhất có thể xảy ra vào thời điểm này là Fed gây ra một cuộc suy thoái không cần thiết”, nhà kinh tế trưởng của New Century Advisors nói thêm.

Một tín hiệu cảnh báo nhấp nháy

Theo báo cáo việc làm tháng 5 do Cục Thống kê Lao động Mỹ công bố cách đây không lâu, tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên mức 4% lần đầu tiên kể từ tháng 1/2022.

Chênh lệch giữa tỷ lệ thất nghiệp trung bình trong ba tháng và mức thấp nhất trong 12 tháng là 0,37 điểm %. Đây là mức chênh lệch cao nhất mà Quy tắc Sahm từng chỉ ra kể từ những ngày đầu đại dịch.

Trong vài tháng tới, nếu tỷ lệ thất nghiệp vẫn ổn định ở mức 4% hoặc tăng lên cao hơn, mức chênh lệch sẽ lớn dần và thoả điều kiện của Quy tắc Sahm.

Quy tắc của nhà kinh tế Claudia Sahm đúng cho mọi cuộc suy thoái kể từ ít nhất là năm 1948. Do đó, quy tắc này đã trở thành một dấu hiệu cảnh báo hiệu quả trên Phố Wall.

Ngay cả khi tỷ lệ thất nghiệp ngày càng tăng, các quan chức Fed vẫn tỏ ra ít quan ngại về thị trường lao động. Ở cuộc họp chính sách tuần trước, Fed đánh giá thị trường lao động là “mạnh mẽ”.

Sau đó, tại cuộc họp báo, Chủ tịch Jerome Powell cho biết các điều kiện việc làm “đã quay trở lại mức trước đại dịch - tương đối thắt chặt nhưng không quá nóng”.

Trên thực tế, các quan chức Fed đã giảm mạnh dự báo về số lần hạ lãi suất trong năm nay, từ ba lần tại cuộc họp tháng 3 xuống còn một lần.

Động thái này khiến thị trường ngạc nhiên khi các nhà đầu tư vẫn kỳ vọng Fed sẽ giảm chi phí đi vay hai lần trong năm 2024, theo dữ liệu từ công cụ FedWatch của CME Group.

Chia sẻ với CNBC, nhà kinh tế Sahm nói: “Kết quả tồi tệ lần này có thể khá khủng khiếp. Từ góc độ quản lý rủi ro, tôi khó có thể hiểu tại sao Fed không sẵn lòng cắt giảm lãi suất...”

“Chơi với lửa”

Bà Sahm cho rằng ông Powell và các đồng nghiệp “đang chơi với lửa” và Fed nên chú ý đến tốc độ thay đổi của thị trường lao động như một điềm báo về mối nguy hiểm trong tương lai.

Vị chuyên gia kinh tế nói thêm rằng chờ đợi tăng trưởng việc làm “chững lại" như những gì ông Powell đề cập vào tuần trước là rất nguy hiểm.

“Quy tắc Sahm dựa trên biến động của thị trường việc làm là có lý do. Nền kinh tế đã rơi vào suy thoái với đủ mọi mức độ thất nghiệp khác nhau. Những động lực này tự nuôi dưỡng chính chúng. Nếu mọi người mất việc, họ ngừng chi tiêu và sẽ có càng thêm nhiều người thất nghiệp”, bà cho hay.

Tuy nhiên, Fed lại thấy mình đứng ở một ngã ba đường. Các quan chức buộc phải nhìn lại giai đoạn cuối năm 1969 - 1970 thì mới biết nền kinh tế từng suy thoái khi tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức thấp như thế này.

Hơn nữa, Fed hiếm khi hạ lãi suất khi tỷ lệ thất nghiệp ở mức hiện tại. Trong những ngày gần đây, các quan chức ngân hàng trung ương nhấn mạnh lạm phát đang đi đúng hướng nhưng họ chưa cảm thấy đủ tự tin để bắt đầu hạ lãi suất.

Theo thước đo ưa thích của Fed, lạm phát ở mức 2,7% vào tháng 4 và lạm phát lõi (không tính giá năng lượng và thực phẩm) ở mức 2,8%. Cả hai vẫn cao hơn nhiều so với mức mục tiêu 2% của các nhà hoạch định chính sách.

“Lạm phát đã giảm mạnh. Tuy chưa quay về mức mục tiêu, lạm phát đang đi đúng hướng. Song, tỷ lệ thất nghiệp thì không như vậy”, bà Sahm nói.

“Khi cố gắng cân bằng giữa hai yếu tố đó, bạn sẽ ngày càng tiến sát vùng nguy hiểm trên thị trường lao động và ngày càng xa phía lạm phát. Chúng ta thấy rất rõ việc Fed nên làm bây giờ”, bà tiếp lời.