Nga tổ chức chào mừng sáp nhập 4 vùng lãnh thổ từ Ukraine, Liên Hợp Quốc cảnh báo 'leo thang nguy hiểm'

Theo Reuters, Moscow sẽ bắt đầu quá trình sáp nhập 4 vùng lãnh thổ của Ukraine vào hôm 30/9. Liên Hợp Quốc (UN) cho rằng động thái này sẽ đánh dấu một sự “leo thang nguy hiểm” và phá hủy triển vọng hòa bình trong khi Kiev cảnh báo sẽ đáp trả gay gắt.

Nga dự kiến sẽ sáp nhập 15% lãnh thổ của Ukraine sau cuộc trưng cầu dân ý bị phương Tây và Kiev coi là bất hợp pháp. Hồi đầu tháng 9, quân độiMoscow vừa bị Ukraine đẩy lùi khỏi một số vùng lãnh thổ và phải tiến hành động viên một phần.

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết: “Mọi quyết định sáp nhập lãnh thổ Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporozhye (Zaporizhzhia) của Ukraine sẽ không có giá trị pháp lý và phải bị lên án”.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết cuộc bỏ phiếu được Nga tổ chức là giả dối và “nỗ lực vô ích để che dấu hành vi cướp lãnh thổ tại Ukraine”. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan hối thúc Tổng thống Vladimir Putin hạ nhiệt căng thẳng tại Ukraine.

Nga tuyên bố cuộc trưng cầu dân ý là thật và kết quả đã cho thấy sự ủng hộ của công chúng.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky dự kiến sẽ tổ chức một cuộc họp khẩn với các nhà lãnh đạo về an ninh và quốc phòng hôm 30/9. Ông Zelensky hứa sẽ có những phản ứng gay gắt với hành động sáp nhập lãnh thổ của Nga, đồng thời cho rằng động thái này đã xóa tan cơ hội nối lại các cuộc đàm phán hòa bình.

Cuộc bỏ phiếu “không có giá trị và không thể thay đổi hiện thực. Sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine sẽ được khôi phục”, ông tuyên bố.

Tướng lĩnh hàng đầu của Ukraine cho biết ông và các chỉ huy của Mỹ ở châu Âu đã thảo luận về cuộc xung đột. Phía Washington đảm bảo sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong tương lai.

Tiền đề cho sáp nhập

Theo RT, vào tối hôm 29/9, Tổng thống Putin đã ký hai sắc lệnh công nhận hai vùng Kherson và Zaporozhye là các quốc gia có chủ quyền độc lập. Sắc lệnh này sẽ có hiệu lực ngay lập tức.

Trong tài liệu trên, ông Putin đề cập đến những quy tắc và chuẩn mực được thừa nhận rộng rãi trong luật pháp quốc tế, nguyên tắc về quyền bình đẳng và tự quyết của người dân trong Hiến chương Liên Hợp Quốc.

Động thái này diễn ra ngay trước buổi lễ chính thức hôm 30/9, nơi Tổng thống Nga dự kiến sẽ ký hiệp ước về việc sáp nhập 4 vùng lãnh thổ của Ukraine vào Liên bang Nga.

Các cuộc trưng cầu dân ý đã diễn ra tại 4 vùng lãnh thổ trên từ ngày 23 đến 27/9 với kết quả là người dân đều đa số đồng thuận gia nhập Nga.

Lễ kỷ niệm

Buổi lễ sáp nhập sẽ được tổ chức tại một trong những đại sảnh lớn nhất của Điện Kremlin cùng với các nhà lãnh đạo thân Nga của 4 vùng lãnh thổ. Phát ngôn viên Dmitry Peskov cho biết Tổng thống Putin sẽ có một bài phát biểu quan trọng vào hôm 30/9.

Ông Peskov không nói rõ liệu Tổng thống có tham dự buổi lễ kỷ niệm tại Quảng trường Đỏ hay không. Ông Putin cũng đã từng tham gia một sự kiện tương tự sau khi Nga tuyên bố sáp nhập Bán đảo Crimea năm 2014.

Một khán đài đã được dựng lên ở quảng trường Moscow với màn hình video khổng lồ và biểu ngữ tuyên bố “Donetsk, Luhansk, Zaporozhye, Kherson - Nga!”.

Một cố vấn của Tổng thống Ukraine cho biết buổi lễ "không có ý nghĩa pháp lý" và sẽ là một "màn trình diễn quái đản của Điện Kremlin."

Washington và Liên minh châu Âu chuẩn bị áp đặt các biện pháp trừng phạt bổ sung đối với Nga do kế hoạch sáp nhập. Một số đồng minh truyền thống thân thiết của Nga, như Serbia và Kazakhstan, cũng tuyên bố sẽ không công nhận động thái trên.

Putin đã cảnh báo rằng ông có thể sử dụng vũ khí hạt nhân để bảo vệ lãnh thổ Nga nếu cần thiết. Ông cũng cáo buộc phương Tây sẵn sàng kích động "các cuộc cách mạng màu" và "cuộc tắm máu" ở bất kỳ quốc gia nào, nhưng không nêu tên cụ thể.

Người đứng đầu Thượng viện Nga (Hội đồng Liên bang) cho biết Hạ viện (Duma Quốc gia) có thể xem xét việc sáp nhập 4 khu vực vào ngày 4/10.

Thất bại trực chờ

Nga tổ chức sáp nhập 4 vùng lãnh thổ này sau khi phải rút quân tại khu vực phía đông bắc Ukraine do đợt phản công của Kiev. Ukraine đã giành lại phần lãnh thổ rộng lớn tại phía bắc, đẩy Nga vào thế phòng thủ.

Một số chuyên gia quân sự cho rằng Kiev sắp khiến cho Nga chịu thêm một thất bại lớn khác bằng cách dần bao vây thị trấn Lyman, pháo đài chính của Nga tại phía bắc Donetsk.

Sự sụp đổ của Lyman sẽ mở đường cho các lực lượng Ukraine tiến công sang các vùng lãnh thổ mà Nga hiện đang kiểm soát.

Ông Carl Bildt, cựu Thủ tướng Thụy Điển cho biết trên Twitter: “Tình hình ngày càng có vẻ bấp bênh đối với các lực lượng Nga ở Lyman khi phía Ukraine sắp bao vây thị trấn này”.

Kiev hiện vẫn chưa tiết lộ chi tiết về tình hình tại Lyman. Bộ Quốc phòng Nga trước đó cho biết đã đẩy lùi một cuộc tấn công của Ukraine ở khu vực này.