Điện Kremlin dự báo kinh tế Nga suy giảm mạnh hơn cả ngân hàng phương Tây

Theo Bloomberg, các nhà kinh tế từ JPMorgan, Citigroup và nhiều ngân hàng lớn khác đang cập nhật dự báo về nền kinh tế Nga theo hướng khả quan hơn. Theo đó, đa phần đều tin đà suy yếu của kinh tế Nga sẽ bớt nghiêm trọng hơn. 

Đơn cử, JPMorgan kỳ vọng nền kinh tế Nga chỉ thu hẹp khoảng 3,5%, so với dự báo trong những tháng đầu tiên của cuộc xung đột lên tới 7%.

Trong khi đó, các quan chức ở Moscow từng dự kiến GDP sẽ giảm tới 12%, nay cũng đang chuẩn bị để cải thiện dự báo xuống dưới 6%. Đáng chú ý là con số mới mà Moscow đưa ra lại thấp hơn so với dự báo của một số ngân hàng phương Tây như JPMorgan hay Citigroup. 

Ông Anton Tabakh, nhà kinh tế trưởng tại Expert RA cho biết: “‘Võ sĩ’ Nga đang đứng dậy sau khi bị knockout. Có sự sụt giảm, nhưng đã được bù đắp đáng kể bằng giá dầu xuất khẩu cao, ngay cả khi đã chiết khấu".

Cải thiện triển vọng

Triển vọng ngày càng được cải thiện giúp Điện Kremlin tự tin có thể vượt qua các lệnh trừng phạt từ Mỹ và các đồng minh. 

Lãnh đạo các quốc gia phương Tây đang đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ giá năng lượng, lương thực lên cao, và cuộc xung đột Ukraine đang đi theo hướng bất lợi. Động lực cho các biện pháp trừng phạt mới đang vấp phải sự phản đối tăng dần theo thời gian.

Chắc chắn, nền kinh tế Nga vẫn đang phải đối mặt với sự suy giảm lớn, ít nhất là kể từ cuộc đại suy thoái năm 2009. Nhiều người cảnh báo rằng cuộc suy thoái này có thể kéo dài hơn những lần trước, do tác động của các biện pháp trừng phạt với những công nghệ chủ chốt và sản phẩm khác tăng lên theo thời gian.

Hiện tại, ngành công nghiệp ô tô đã ngừng hoạt động, với sản lượng ô tô giảm 97% trong tháng 5 do tình trạng thiếu phụ tùng và sự ra đi của các nhà sản xuất nước ngoài.

Tuy nhiên, trên những khu vực khác của nền kinh tế, lo ngại tồi tệ nhất vẫn chưa thành hiện thực. Các động thái nhanh chóng để ổn định tiền tệ trong những tuần đầu tiên đã ngăn chặn một cuộc khủng hoảng tài chính. Theo sau đó là việc Nga kiếm được nguồn thu khổng lồ từ xuất khẩu năng lượng.

Ngày 5/7, S&P Global cho biết các doanh nghiệp Nga đều báo cáo sản lượng và triển vọng cải thiện vào tháng 6, lần đầu tiên kể từ khi xung đột bắt đầu.

"Thích nghi với cú sốc"

Các nhà kinh tế của JPMorgan viết: “Nga đang bước vào một cuộc suy thoái nhẹ hơn nhiều so với dự kiến khi cuộc xung đột bắt đầu”. 

Sản xuất công nghiệp tăng 1,7% trong tháng 5 so với tháng trước, theo dữ liệu từ Trung tâm Phát triển tại Trường Kinh tế Đại học Moscow. Trung tâm cho biết: “Sự phục hồi trong tháng 5 có thể là một dấu hiệu cho thấy các nhà sản xuất đã bước đầu thích nghi với cú sốc của các lệnh trừng phạt”.

Một động lực lớn cho sự phục hồi là sản lượng dầu, vốn đã giảm sau tháng 2 nhưng tăng 7% trong tháng 6 nhờ nhu cầu trong nước đi lên và Nga đã tìm được các khách hàng mới ở châu Á. Sản lượng khí đốt, một động lực kinh tế quan trọng khác, tuy có giảm, nhưng giá đã tăng đột biến, giúp thúc đẩy doanh thu của Moscow.

Nhà kinh tế Evgeny Koshelev của Rosbank cho biết “Chúng ta có thể kỳ vọng rằng nền kinh tế Nga sẽ đón nhận những thông tin tích cực hơn bởi cả ngân sách và chính sách tiền tệ đều mang tích kích thích”.

Khống chế được suy thoái?

Bán lẻ giảm khoảng 10%, nhưng dường như đã ổn định. Lĩnh vực này hiện chiếm một nửa quy mô nền kinh tế Nga. Niềm tin người tiêu dùng cũng đã được nâng lên và tỷ lệ thất nghiệp vẫn giữ ở mức thấp kỷ lục.

Dữ liệu từ quầy thanh toán cho thấy tiêu dùng cuối tháng 6 đã quay trở lại mức trước xung đột. Dù vậy, Bộ trưởng Kinh tế Maxim Reshetnikov lưu ý: "Tuy nhiên còn quá sớm để nói về sự ổn định”. Nhập khẩu từng sụt giảm 40% vào tháng 4 cũng đã có dấu hiệu bình ổn.

Chính phủ cũng đã tăng cường chi tiêu cho các chương trình phúc lợi và mua sắm quân sự, tạo ra cú hích cho nền kinh tế. Ngân hàng trung ương Nga đã đảo ngược tất cả các đợt tăng lãi suất được áp dụng kể từ khi xung đột bắt đầu.

Nhà kinh tế Clemens Grafe của Goldman cho biết "các chỉ số hoạt động cho thấy có sự tăng trưởng đáng kể” so với dự báo thu hẹp 7% của chúng tôi.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng triển vọng của nền kinh tế Nga vẫn rất khó lường. Việc châu Âu áp đặt hạn chế với năng lượng của Nga ​​có thể ảnh hưởng đến doanh thu trong nửa cuối năm. Đồng thời nhu cầu năng lượng cũng có thể giảm nếu lo ngại về suy thoái kinh tế là thật.

Dấu hiệu khan hiếm hàng tồn kho ở Nga trong những tháng gần đây đồng nghĩa với việc nỗi đau từ cách lệnh trừng phạt sẽ tăng lên khi nguồn cung cạn kiệt. Đồng ruble mạnh cũng có thể khiến các nhà sản xuất trong nước khó cạnh tranh hơn.

Bà Natalia Lavrova, nhà kinh tế trưởng tại BCS Financial Group cho biết: “Moscow có cơ sở để lạc quan. Rủi ro có phần thấp hơn vào năm 2022, nhưng một số đã chuyển sang năm 2023 do lệnh cấm vận dầu mỏ [sắp được EU áp đặt vào cuối 2022]”.