Hàng tỷ USD linh kiện điện tử vẫn tìm đường đến Nga, bất chấp muôn vàn lệnh cấm vận

Muôn nẻo đường

Theo Reuters, sau khi xung đột Ukraine nổ ra, Mỹ và EU đã hạn chế xuất khẩu những công nghệ nhạy cảm tới Nga. Nhiều công ty phương Tây cũng đã ngừng toàn bộ hoạt động kinh doanh với Moscow.

Azu International là một công ty bán buôn sản phẩm công nghệ, vừa được thành lập vào tháng 3/2022, đã nhanh chóng lấp đầy khoảng trống mà doanh nghiệp phương Tây để lại.

Theo dữ liệu hải quan, trong 7 tháng tiếp theo, công ty này đã xuất khẩu ít nhất 20 triệu USD linh kiện điện tử đến Nga, bao gồm cả chip được sản xuất bởi Mỹ. Giám đốc của Azu cũng vận hành một doanh nghiệp khác tại Đức, có tên là Smart Impex, cùng hoạt động trong lĩnh vực bán buôn sản phẩm công nghệ. 

Giám đốc Gokturk Agvaz cho biết Smart Impex đã ngừng xuất khẩu tới Nga để tuân thủ theo quy định của EU, và bán những mặt hàng này sang Thổ Nhĩ Kỳ. Khi được hỏi về hoạt động xuất khẩu của Azu sang Nga, ông nói: “Đó là bí mật kinh doanh của chúng tôi”.

Azu International là một ví dụ cho thấy các kênh cung ứng tới Nga vẫn mở, bất chấp lệnh cấm vận của phương Tây. Linh kiện điện tử và máy tính trị giá ít nhất 2,6 tỷ USD đã tìm đường tới Nga từ tháng 4 đến hết tháng 10/2022.

Ít nhất 777 triệu USD trong số này được tìm thấy trong các hệ thống vũ khí của Nga, và được sản xuất bởi doanh nghiệp phương Tây bao gồm Intel, AMD, Texas Instrument, Analog Devices và Infineon.

Theo hồ sơ hải quan Nga, nhà nhập khẩu OOO Fortap, có trụ sở tại St. Petersburg, được thành lập vào tháng 4/2022, và kể từ đó đã nhập khẩu thiết bị điện tử trị giá ít nhất 138 triệu USD, bao gồm cả từ Mỹ.

Một người phát ngôn của Bộ Thương mại Mỹ tuyên bố: “Kể từ khi xung đột nổ ra, khả năng tiếp cận bán dẫn của Nga đã giảm 70% nhờ các hành động chưa từng có của liên minh gồm 38 quốc gia”.

Tuy nhiên, dữ liệu hải quan cho thấy kể từ khi xung đột nổ ra, giá trị khai báo mặt hàng bán dẫn tại Nga trên thực tế đã tăng mạnh. Người phát ngôn cho biết Bộ Thương mại Mỹ xem xét bộ dữ liệu khác, và do đó không thể bình luận về những phân tích của Reuters.

Hợp đồng dài hạn

Trong danh sách doanh nghiệp vận chuyển công nghệ phương Tây đến Nga, có một cái tên tại Hong Kong là Pixel Devices. Công ty này đã chuyển ít nhất 210 triệu USD hàng điện tử đến Nga từ ngày 1/4 đến 31/10, trong đó có ít nhất 40 triệu USD các sản phẩm của Intel, AMD.

Hồ sơ cho thấy Pixel Devices được thành lập vào năm 2017 bởi một công ty Hong Kong có tên là Bigfish Investments, do ông Kirill Nosov, một cư dân Hong Kong có hộ chiếu Nga, kiểm soát. 

Chủ sở hữu hiện tại của Pixel Devices là một công ty Singapore có tên Asia Global Neolink. Công ty này lại thuộc sở hữu của một công ty Seychelles có tên White Wings. 

Giám đốc của Pixel Devices và Asia Global Neolink hiện tại là ông Pere Roura Cano, người Tây Ban Nha. Ông Roura Cano xác nhận với Reuters rằng Pixel Devices đã chuyển bán dẫn và sản phẩm khác tới Nga.

Pixel Devices tuyên bố đã cung cấp hàng công nghệ cho Nga trong vài năm và “có thể” vận chuyển sản phẩm của Intel và AMD trong năm nay “như một phần của hợp đồng dài hạn”.

Nghệ thuật né trừng phạt

OOO Novelco, công ty logistics có trụ sở tại Moscow, đã tư vấn cho doanh nghiệp Nga cách tiếp tục nhập khẩu hàng hóa nước ngoài. Vào tháng 9, Novelco đã tổ chức một hội thảo tại Moscow về “những cách thay thế để vận chuyển hàng hóa” đến Nga. 

Trong bài thuyết trình dài 45 phút có tựa đề “Chiến thuật và chiến lược ngoại thương để bù đắp cho các biện pháp trừng phạt”, Giám đốc điều hành của Novelco, ông Grigory Grigoriev, đã kêu gọi các công ty dự trữ sản phẩm và tìm nhà cung cấp đa dạng từ nhiều quốc gia.

Novelco cũng khuyến khích khách hàng sử dụng Macao, Trung Quốc làm điểm trung chuyển hàng hóa đến Nga. Để giải quyết các vấn đề về vận tải, Novelco khuyến nghị sử dụng những bài học kinh nghiệm trong đại dịch, chẳng hạn như đưa hàng hóa qua nước thứ ba, thay vì trực tiếp từ nhà cung cấp.

Tầng 11

Sau khi Mỹ đưa AO GK Radiant, một nhà phân phối chip bán dẫn và linh kiện của Nga, vào danh sách hạn chế xuất khẩu hồi 2021, doanh số nhập khẩu của công ty này đã giảm mạnh. Tuy nhiên, trong cùng tầng tại trụ sở của AO GK Radiant lại mọc ra một doanh nghiệp khác có tên Titan-Micro.

Titan-Micro đã nhập khẩu ít nhất 9,9 triệu USD linh kiện từ tháng 4/2022. Địa chỉ chính thức của Titan-Micro là một ngôi nhà gỗ ở phía bắc Moscow. Một nhân viên của Titan-Micro cho biết công ty đang làm việc ở tầng 11, số 65 đường Profsoyuznaya, Moscow, nơi cũng đặt trụ sở của AO GK Radiant.