'Cú lừa' 47 tỉ USD WeWork là câu chuyện hư cấu SoftBank vẽ ra

Mức định giá không tưởng 47 tỉ USD của WeWork là câu chuyện hư cấu SoftBank vẽ ra. (Ảnh: Reuters)

Hoàn cảnh khó khăn của WeWork trong vài tháng qua đã đẩy SoftBank vào vai của một "ông trùm mafia". SoftBank đầu tư 10,65 tỉ USD vào một công ty mà họ kì vọng sẽ IPO với mức định giá hơn 47 tỉ USD.

Tuy nhiên, nhiều người hiểu rõ khi nhận tiền "khủng" từ nhà đầu tư, doanh nghiệp cũng cần phải tạo ra kết quả kinh doanh đẹp.

Trớ trêu thay, cựu CEO Adam Neumann không thực sự khiến CEO SoftBank thất vọng. Rõ ràng, tật xấu và một số hoạt động (có khả năng) phi pháp của Neumann biến anh này trở thành một CEO vô trách nhiệm.

Tuy nhiên, ai đó sẽ sai khi nhận định ông Neumann thất bại trong khâu quản lí WeWork từ tháng 1/2019 - thời điểm ông chấp nhận định giá 47 tỉ USD của SoftBank, đến tháng 9 vừa qua, khi WeWork sẵn sàng IPO.

Thay vào đó, cựu CEO đã thất bại trong mắt nhân viên và nhà đầu tư khác khi bán phần lớn WeWork cho SoftBank với mức giá không tưởng.

Cụ thể, sau khi bán gần 30% cổ phần WeWork cho SoftBank và các quĩ liên kết, Neumann đã mất quyền kiểm soát công ty khi ông Son quả quyết WeWork sẽ hoạt động tốt hơn mà không cần đến Neumann.

Tuy nhiên, thay vì loại bỏ hoàn toàn cựu CEO Neumann, SoftBank sẽ trả cho anh ta tới 970 triệu USD để mua lại cổ phần, tùy thuộc vào số cổ phiếu có quyền biểu quyết mà Neumann muốn bán, và thêm khoản phí tư vấn 185 triệu USD.

Theo CNBC, phí tư vấn thực ra chỉ là một khoản thù lao dành cho ông Neumann sau khi ông chọn gói cứu trợ của SoftBank thay vì gói vay nợ trị giá 5 tỉ USD của JP Morgan.

WeWork nhận đầu tư của SoftBank nên phải chấp nhận mức định giá "trên trời"?

Khi ông Neumann nhận tiền đầu tư từ SoftBank vào tháng 11/2018 (3 tỉ USD) và tháng 1/2019 (2 tỉ USD), định giá của WeWork đã tăng vọt từ 20 tỉ USD lên 47 tỉ USD. Nói cách khác, khoản đầu tư của SoftBank đã đẩy giá trị của WeWork tăng hơn 27 tỉ USD so với trước đây.

Điều đó đáng lẽ ra có thể là một lời cảnh báo cho các ngân hàng đầu tư vào hội đồng quản trị của WeWork rằng các nhà đầu tư có thể không nhất trí công ty trị giá 47 tỉ USD.

Tuy nhiên, JP Morgan, Goldman Sachs và Morgan Stanley lại cho biết họ có thể tìm thấy một số nhà đầu tư sẵn sàng định giá WeWork trong khoảng 60 - 100 tỉ USD.

Và WeWork đã tiến hành kế hoạch IPO một cách không sáng suốt, khiến công ty chỉ còn vài tuần nữa là rơi vào cảnh phá sản vì mức độ mở rộng quá nhanh và các khoản nợ hợp đồng cho thuê còn tồn đọng.

Ngay cả mức định giá khởi điểm là 20 tỉ USD năm 2018 cũng do SoftBank đặt ra, sau khi SoftBank đầu tư 4,4 tỉ USD và quĩ Vision Fund rót thêm 100 triệu USD vào WeWork năm 2017 trong Series G.

Theo CNBC, nhà đầu tư phải quay trở lại năm 2016 để tìm mức định giá của WeWork vào thời điểm công ty chưa chịu ảnh hưởng bởi SoftBank.

Cụ thể, vào năm 2016 WeWork đã huy động thành công 690 triệu USD từ một trong những công ty khách sạn lớn nhất Trung Quốc - Shanghai Jin Jiang International Hotels. Vòng Series F đó định giá WeWork ở mức 16,9 tỉ USD.

Mức định giá của "kì lân gãy sừng" WeWork qua các vòng gọi vốn. Ảnh: CNBC/SharesPost

Nếu WeWork chấp nhận mức định giá tư nhân 16,9 tỉ USD thay vì 47 tỉ USD, công ty gần như chắc chắc sẽ IPO thành công. Ngay cả khi các nhà đầu tư từ chối mức định giá gần 17 tỉ USD, WeWork vẫn có thể ở cùng nhóm với Uber và Slack (các khoản đầu tư khác của SoftBank) - hai công ty công nghệ lớn đã IPO thành công trước khi giá cổ phiếu tụt dốc.

Lúc đó, Neumann có thể vẫn còn là CEO và WeWork sẽ tiếp tục có nhiều khoản tiền lớn để mở rộng hoặc tìm hướng tăng lợi nhuận nhanh chóng.

Hiện tại, SoftBank sẽ tiếp quản WeWork sau khi mua đến 3 tỉ USD cổ phần và cam kết mua thêm 1,5 tỉ USD cổ phần khác. SoftBank và các quĩ liên kết cũng đang cấp khoản nợ 5 tỉ USD cho WeWork để startup đình đám một thời thu lợi nhuận và hi vọng công ty sẽ IPO trong tương lai. Còn cựu Neumann đã bị đá khỏi WeWork.

Tuy nhiên, nhà đầu tư khó có thể đặt nhiều niềm tin vào mức định giá mới của WeWork (nằm trong khoảng 10 - 12 tỉ USD) vì hiện tại chỉ duy nhất SoftBank đầu tư vào "cú lừa 47 tỉ USD" này.