'Chính sách lãi suất âm có thể đầu độc môi trường kinh doanh'

Lãi suất âm là hướng đi chính sách sai lầm và là liều thuốc độc cho môi trường kinh doanh. (Nguồn: ETF Trends)

"Xu hướng điều chỉnh lãi suất về 0 và lãi suất âm rất "sai lầm" và có thể "đầu độc" môi trường kinh doanh", ông Yuwa Hedrick-Wong, Học giả tại Trường Chính sách Công Lee Kuan Yew nhận định.

Lãi suất thấp có thể gây ảnh hưởng đến lợi nhuận của các ngân hàng cho vay vì nó thu hẹp biên lợi nhuận của họ. Trong môi trường lãi suất âm, hạ lãi suất sâu hơn đồng nghĩa rằng ngân hàng cho vay phải chi trả cho NHTW nhiều hơn nhằm duy trì vốn vượt hạn mức qua đêm (overnight excess fund).

Tại Mỹ, Tổng thống Donald Trump từng liên tục kêu gọi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất. Hồi tháng 9, ông còn đăng tweet thúc giục Fed cắt giảm lãi suất về 0 hoặc xuống khu vực lãi suất âm.

Ngoài ra, Tổng thống Mỹ còn khen ngợi Đức sau khi NHTW nước này điều chỉnh lãi suất âm đối với trái phiếu chính phủ.

Các ngân hàng châu Âu đã phải vật lộn trong nhiều năm trong một môi trường lãi suất thấp liên tục, lần đầu tiên chạm mức 0 vào năm 2012 trước khi chuyển sang lãi suất âm năm 2014.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã đưa lãi suất xuống dưới mức 0 vào tháng 9 vừa qua, và các NHTW khác tại Đan Mạch, Thụy Điển và Nhật Bản cũng bắt chước theo.

"Chúng ta phải đảo ngược quá trình đó. Bình thường hóa lãi suất phải là ưu tiên hàng đầu trong việc quản lí nền kinh tế ở thì tương lai", ông Hedrick-Wong phát biểu. "Cơn nghiện tín dụng giá rẻ chính là vấn đề, chứ không phải giải pháp gì".

Tuy nhiên, các nhà phân tích dự đoán Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất do lo ngại về sự chững lại của nền kinh tế toàn cầu và bất ổn xoay quanh Brexit cũng như các chiến tranh thương mại.

Ông Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng của Moody's Analytics, từng cảnh báo NHTW Mỹ có thể hạ lãi suất "mạnh tay hơn nữa".

"Nếu chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang và Brexit trở nên kém lạc quan hơn, tôi nghĩ Fed sẽ hạ lãi suất nhiều hơn nữa. Trên thực tế, tại một số thời điểm, lãi suất có thể xuống dưới mức 0", ông Zandi chia sẻ với CNBC hôm 16/10.

Khi đưa ra nhận định trên, nhà kinh tế Mark Zandi đang đề cập đến một công cụ chính sách là hạ lãi suất ngắn hạn xuống mức 0 để kích thích nền kinh tế.

Vào tháng 7, Fed lần đầu tiên cắt giảm lãi suất kể từ năm 2008 - thời điểm diễn ra cuộc khủng hoảng tài chính. NHTW Mỹ hạ lãi suất lần thứ hai vào tháng 9, cụ thể các nhà hoạch định chính sách đã đưa lãi suất quĩ liên bang từ 2% xuống mức mục tiêu 1,75%.

"Tôi cũng đang nói đến chính sách lãi suất âm ở Mỹ. Vì vậy, nếu điều đó xảy ra thì hiển nhiên nền kinh tế lớn nhất thế giới đang suy thoái", CNBC dẫn lời ông Zandi cho hay.

Sau cùng, chính sách tiền tệ "có thể kém hiệu quả hơn" trong việc hỗ trợ tăng trưởng khi hầu hết nền kinh tế lớn chủ yếu sử dụng nó như một công cụ chính sách, giáo sư Đại học Cornell Eswar Prasad cho hay.

Thay vào đó, ông Prasad khuyên chính phủ các nước nên cân bằng công cụ chính sách, trong đó có việc kích thích tài khóa.

"Sự phụ thuộc dai dẳng vào lãi suất âm khiến hệ thống tài chính dễ bị tổn thương và không mang lại nhiều tác động đến tăng trưởng", giáo sư Đại học Cornell viết trong một bài luận mới đây.