Chiến tranh thương mại: Thách thức tịnh tiến, doanh nghiệp sản xuất không thể lơ là!
Việt Nam có thể chịu nguy cơ chuyển dịch dòng vốn giả mạo
Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, với quy mô áp thuế đối với lượng hàng hóa trị giá 50 tỉ USD của mỗi nước như hiện tại thì tác động tới Việt Nam tương đối nhỏ do phạm vi các biện pháp còn hạn chế, diện mặt hàng chịu tác động chưa nhiều.
Tuy nhiên, Phó giáo sư, Tiến sĩ Trần Đình Thiên cho biết Việt Nam vẫn nên tiên lượng các tình huống xấu nhất. Đó là về dài hạn, tác động với kinh tế Việt Nam có thể rất đáng kể và theo hướng tiêu cực hơn lợi ích thu được do cuộc chiến thương mại tác động tới đầu tư khiến lòng tin của nhà đầu tư bị suy giảm, dòng vốn rút chạy khỏi các thị trường mới nổi trong đó có Việt Nam, chuỗi cung ứng toàn cầu bị xáo trộn , môi trường đầu tư và thương mại toàn cầu trở nên bất định hơn.
Theo ông Thiên, chiến tranh thương mại có tác động cực kỳ lớn đới với Việt Nam đặc biệt là tỷ giá do nền kinh tế có độ mở.
Mặc dù khu vực tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế nhưng chỉ mới chiếm 10% GDP. Ông Thiên cho rằng, Việt Nam cần thay đổi tư duy về doanh nghiệp tư nhân.
Nhấn mạnh các thách thức, bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO cho rằng doanh nghiệp Việt Nam sẽ bị cạnh tranh nhiều hơn ở các thị trường khác khi Trung Quốc giảm bán hàng vào thị trường Mỹ và chuyển hướng sáng các thị trường khác.
Với cạnh tranh ở thị trường trong nước cũng sẽ càng ngày căng thẳng hơn do hàng hóa Trung Quốc khả năng cao sẽ đổ bộ mạnh vào Việt Nam. Chưa kể hàng hóa xuất sang thị trường Trung Quốc của doanh nghiệp Việt cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi chính hàng hóa nội địa sẽ nhiều hơn.
Về dịch chuyển dòng vốn, bà Trang cho rằng Việt Nam cũng sẽ chịu nguy cơ chuyển dịch giả mạo, gian lận thương mại, do Trung Quốc mượn thị trường để đánh thuế.
Trong bối cảnh chiến tranh thương mại chưa kết thúc, bà Trang cho rằng doanh nghiệp sản xuất nên theo dõi tình hình, để có ứng xử kịp thời với từng biến động. Đồng thời, doanh nghiệp cũng nên tìm hiểu cơ hội ở đâu, dành cho mặt hàng nào, biên độ với cơ hội ra sao. Từ đó, doanh nghiệp phải sẵn sàng hành động, chớp cơ hội như tìm hiểu khách hàng của các sản phẩm bị áp thuế là ai để tiếp cận chào hàng, và chuẩn bị năng lực đáp ứng.
Theo bà Trang, một điều quan trọng của doanh nghiệp cần lưu ý đó là “dĩ bất biến ứng vạn”, nghĩa là củng cố những cái cố định như cạnh tranh, năng lực sáng tạo, năng lực kết nối để có thể thắng những biến động lớn xung quanh.
 |
| Hội thảo Chiến tranh thương mại: Tương lai của doanh nghiệp sản xuất sáng 23/11 (ảnh: TH). |
Doanh nghiệp ngành thép và nhựa đối phó thế nào với chiến tranh thương mại?
Theo ông Võ Minh Nhựt, Tổng giám đốc BlueScope Việt Nam, thép là một trong những ngành chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chiến tranh thương mại. Cụ thể là chịu ảnh hưởng từ mục 232 Đạo luật mở rộng thương mại năm 1962 của Mỹ, cho phép Tổng thống Mỹ có thể áp dụng biện pháp hạn chế đối với hàng nhập khẩu vì lý do an ninh quốc gia mà không cần sự chấp thuận của Quốc Hội.
Theo ông Nhựt, Tổng thống Mỹ đã quyết định đánh thuế 25% đối với thép và 10% đối với nhôm từ mọi khu vực vào Mỹ, quyết định này đã có hiệu lực từ tháng 5 năm nay. Việt Nam là một trong những nước phải chịu mức thuế này.
“Trong hoàn cảnh như vậy, chúng ta cần cố gắng tạo ra các giá trị cho công ty bằng cách giới thiệu công nghệ đột phá và dòng sản phẩm mới tập trung vào xu hướng công nghệ xanh để có hướng đi khác biệt. Ngoài ra để tránh bị ảnh hưởng bởi các quy định áp thuế, chúng ta cố gắng đa dạng sản phẩm xuất khẩu, tìm kiếm các thị trường xuất khẩu mới và tiềm năng như châu Phi, Nam Mỹ...”, ông Nhựt cho hay.
Trao đổi về tình hình ngành nhựa trong bối cảnh chiến tranh thương mại leo thang, ông Hồ Đức Lam, Chủ tịch Hiệp hội nhựa Việt Nam, cho biết đang có làn sóng dịch chuyển đầu tư sản xuất vào thị trường Việt Nam trong đó có ngành nhựa của doanh nghiệp Trung Quốc, nhằm giảm chi phí lao động đang tăng cao của Trung Quốc.
Do đó một bộ phận nhỏ công nhân ngành nhựa Việt Nam hưởng lợi nhờ lương tăng do doanh nghiệp Trung Quốc tìm cách tuyển dụng lực lượng lao động có tay nghề. Người tiêu dùng trong nước có cơ hội tiếp cận thêm nguồn cung sản phẩm nhựa với giá rẻ hơn, do doanh nghiệp Trung Quốc sẽ giảm giá để đẩy lượng tồn kho tại thị trường Trung Quốc.
Tuy nhiên, doanh nghiệp trong nước sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi phải cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp Trung Quốc, khi họ phải gia tăng đầu tư vể đội nhãn mác của Việt Nam, nhằm tránh đòn thuế của phía Mỹ.
Theo ông Lam, để bảo vệ cho doanh nghiệp trong nước, ngoài những cố gắng từ phía doanh nghiệp, ông Lam cho rằng chính phủ cần xem xét việc đánh thuế nhập khẩu nếu có dấu hiệu bán phá giá đồng thời không cấp phép đầu tư – giấy phép đăng ký kinh doanh cho những dự án sản xuất không đảm bảo thực hiện hơn 2/3 chuỗi qui trình sản xuất tại Việt Nam.
Ngoài ra chính phủ cũng nên thúc đẩy các hiệp định thương mại với châu Âu và các nước khác, đó là cách giảm thiểu rủi ro khi mà nền kinh tế Việt Nam còn phụ thuộc nhiều vào hai thị trường Mỹ và Trung Quốc.
