Cầm cố (Pledge) là gì? Đặc điểm và các loại hình cầm cố

Hình minh họa (Nguồn: BAOMOI.COM)

Cầm cố (Pledge)

Khái niệm

Cầm cố trong tiếng Anh gọi là Pledge.

Cầm cố là việc bên có nghĩa vụ giao tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của mình cho bên cho vay để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Nếu tài sản cầm cố có đăng kí quyền sở hữu thì các bên có thể thỏa thuận bên cầm cố vẫn giữ tài sản hoặc giao cho bên thứ ba giữ.

Căn cứ theo Bộ Luật dân sự 2015: " Cầm cố tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận cầm cố) để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ".

Đặc điểm cầm cố

Pháp luật Việt Nam thừa nhận hai phương thức cầm cố: Có chuyển giao tài sản cầm cố và không chuyển giao tài sản cầm cố. 

Tuy vậy, việc giao tài sản cho bên nhận cầm cố là điểm đặc trưng của cầm cố vì tài sản phải đăng kí quyền sở hữu có số lượng ít hơn tài sản không phải đăng kí quyền sở hữu. 

Các tài sản cầm cố có đặc điểm

- Dễ thực hiện việc chuyển giao

- Có thể lưu giữ được tại ngân hàng hoặc một người thứ ba do ngân hàng chỉ định và thỏa mãn các điều kiện do ngân hàng đặt ra.

- Tài sản cầm cố thường bao gồm: Kim loại quí, hàng hóa, giấy tờ có giá.

Các loại hình cầm cố

Cầm cố bằng hàng hóa

Hàng hóa cầm cố thường là nguyên vật liệu, thành phẩm, phương tiện vận tải... với các điều kiện:

- Hàng hóa có giá trị ổn định.

- Hàng hóa dễ tiêu thụ trong hiện tại và tương lai.

- Hàng háo được phép lưu thông và khách hàng được phép kinh doanh hàng hóa đó.

Ưu điểm

- Khi khách hàng không thanh toán được nợ đúng hạn thì ngân hàng có thể bán hàng hóa đó dễ dàng hơn bất động sản.

- Giúp doanh nghiệp thực hiện dự trữ vật tư hàng hóa theo chu kì trong thời vụ nhằm ổn định sản xuất và đáp ứng nhu cầu thị trường.

Chiết khấu kí hóa phiếu

Là một hình thức cho vay bảo đảm bằng quyền về tài sản xuất phát từ hợp đồng kí thác hàng hóa.

Ưu điểm, an toàn vì:

- Hàng hóa thường xuyên được bảo hiểm đầy đủ.

- Ngân hàng ít bị rủi ro về hư hỏng, mất mát hàng hóa vì đã có đội ngũ nhân sự có năng lực về kiểm soát bảo vệ hàng của công ty kinh doanh kho bãi.

- Tạo điều kiện cho ngân hàng thương mại có thêm nguồn vốn để tái chiết khấu ở ngân hàng trung ương.

Cầm cố bằng giấy tờ có giá

 Danh mục giấy tờ có giá được cầm cố: 

- Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước.

- Trái phiếu Chính phủ gồm: Tín phiếu Kho bạc, trái phiếu Kho bạc, trái phiếu công trình Trung ương, công trái xây dựng Tổ quốc, trái phiếu Chính phủ do Ngân hàng Phát triển Việt Nam (trước đây là Quỹ hỗ trợ phát triển) được Thủ tướng Chính phủ chỉ định phát hành;

- Trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh gồm: Trái phiếu do Ngân hàng Phát triển Việt Nam phát hành được Chính phủ bảo lãnh thanh toán 100% giá trị gốc, lãi khi đến hạn; trái phiếu do Ngân hàng Chính sách xã hội phát hành được Chính phủ bảo lãnh thanh toán 100% giá trị gốc, lãi khi đến hạn;

- Trái phiếu Chính quyền địa phương do Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội và Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh phát hành;

- Trái phiếu Chính phủ bằng ngoại tệ (trong trường hợp tổ chức tín dụng đã sử dụng hết giấy tờ có giá cấp I và II).

-Các giấy tờ có giá khác khác do Thống đốc NHNN quy định trong từng thời kỳ.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình tín dụng Ngân hàng, Học viện Ngân hàng, NXB Lao động- Xã hội)