Bloomberg: Thị trường lao động Mỹ đã hạ nhiệt, Fed cần cẩn trọng nếu không muốn khiến nền kinh tế suy thoái sâu

Theo Bloomberg, báo cáo việc làm mới nhất cho thấy Mỹ đã có thêm 236.000 lao động vào tháng 3, khiến nhiệm vụ chống lạm phát của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) càng trở nên khó khăn.

Theo một số quan điểm, áp lực chi phí việc làm cuối cùng sẽ thúc đẩy giá cả và thị trường lao động vẫn còn quá nóng. Nhưng nếu nhìn kỹ hơn, triển vọng thị trường lao động đang yếu dần và các nhà hoạch định chính sách có nguy cơ làm tổn hại nền kinh tế nếu hành động quá mức.

Tất nhiên, những con số hàng đầu, vốn thường nhận được tất cả sự chú ý, đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi tình trạng thiếu nhân công nghiêm trọng. Cụ thể, giáo dục và chăm sóc sức khỏe tư nhân đã bổ sung thêm 65.000 lao động, trong khi giải trí và khách sạn là 72.000 người.

Hai nhóm này chiếm 72% trong tổng số 189.000 việc làm mới tại lĩnh vực tư nhân của Mỹ trong tháng 3. Loại bỏ hoạt động tuyển dụng của chính phủ và những nhóm việc làm có nhu cầu cao ra khỏi bức tranh toàn cảnh, thì tốc độ tăng trưởng việc làm chỉ còn là 52.000 lao động, thấp hơn mức trung bình trước đại dịch là 97.000 (giai đoạn 2017-2019).

Tổng biên chế trong lĩnh vực sản xuất hàng hóa, tài chính và xây dựng đã bắt đầu giảm. Tang trưởng lao động trong lĩnh vực thông tin (truyền thông, viễn thông và xử lý dữ liệu) đã chậm lại.

Tác giả Jonathan Levin cho rằng nếu đợi đến khi ngành dịch vụ chăm sóc sức khỏe và nhà hàng, khách sạn thắt chặt, thì Fed đã chờ quá lâu.

Trong những lĩnh vực như điều dưỡng, tình trạng thiếu lao động rõ rệt đến mức các nhà tuyển dụng có thể sẽ tiếp tục tuyển thêm, bất kể lãi suất có tăng đến mức nào. Tình trạng kiệt sức và nghỉ hưu trong đại dịch COVID đã làm tăng thêm sự thiếu hụt. Tại các trường đại học Mỹ, hiện đang có quá ít giảng viên để đào tạo người lao động có trình độ.

Những ngành công nghiệp giải trí bị ảnh hưởng do lượng người nhập cư giảm mạnh trong thời kỳ đại dịch, và việc làm nói chung vẫn ở mức thấp hơn so với trước COVID.

Trong một số lĩnh vực giải trí, doanh nghiệp sẽ phải ngừng hoạt động kinh doanh để ngăn chặn sự tăng trưởng của tiền lương. Nếu Fed tiếp tục đẩy lãi suất cao đến khi mức tăng trưởng tiền lương tổng thể đáp ứng được mục tiêu của mình, thì gần như chắc chắn sẽxảy ra một cuộc suy thoái khắc nghiệt hơn mức cần thiết.

Ngoài ra, còn có những dấu hiệu cảnh báo theo từng khu vực địa lý. Trong khi tỷ lệ thất nghiệp trên toàn nước Mỹ vẫn gần thấp nhất trong 5 thập kỷ qua, ở mức 3,5%, thì tỷ lệ này đã tăng đáng kể từ mùa hè ở các bang Bờ Tây, theo dữ liệu được công bố cuối tháng trước. Tại California, tỷ lệ thất nghiệp đã tăng 0,5% kể từ tháng 8, lên mức 4,3%. Hai bang Washington và Oregon cũng ghi nhận mức độ thất nghiệp tăng cao.

Để có những bằng chứng cho thấy thị trường lao động đã hạ nhiệt, đủ để đáp ứng các mục tiêu của Fed, ta có thể nhìn vào thu nhập trung bình mỗi giờ. Vào tháng 3/2023, thu nhập của người lao động đã tăng với tốc độ được chuẩn hóa theo năm là 3,2%. 

Tốc độ này gần với mức trước đại dịch và phù hợp với mục tiêu lạm phát của Fed (nếu giả định rằng lạm phát mục tiêu là 2%, tăng trưởng năng suất là 1,5% thì tốc độ tăng thu nhập dưới 3,5% là chấp nhận được). 

Tuy nhiên, dữ liệu việc làm chậm lại đã không đủ để ngăn cản Phố Wall kỳ vọng lãi suất tiếp tục đi lên. Lợi suất Trái phiếu Kho bạc Mỹ đã tăng 13 điểm cơ bản lên 3,96%.

Có khả năng Fed sẽ nâng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản trong cuộc họp ngày 2 và 3/5 của Ủy ban Thị trường mở Liên bang. Tác giả Levin cho rằng Fed đã làm dịu thị trường lao động, và các nhà hoạch định chính sách cần xem xét kỹ càng hơn, để không thắt chặt nền kinh tế quá mức cần thiết.