Áp lực tỷ giá năm tới nhẹ đi nhiều, chuyên gia kiến nghị giữ lãi suất, hỗ trợ giãn, hoãn thuế cho doanh nghiệp

Phát biểu tại Toạ đàm "Tháo gỡ khó khăn về vốn cho doanh nghiệp" diễn ra sáng 13/12, TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia cho rằng, để ổn định kinh tế vĩ mô cần phải cân bằng tốt hơn giữa kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng và đồng thời còn phải cân bằng với rủi ro.

"Thời gian qua có thể chúng ta kiểm soát rủi ro mạnh quá gây ra những tắc nghẽn không đáng có trong bối cảnh kinh tế đang tăng trưởng. Do đó, cần phải cân bằng giữa ngân sách và hỗ trợ doanh nghiệp", TS. Cấn Văn Lực nói.

Cân bằng giữa ngân sách và hỗ trợ doanh nghiệp

Bình luận về bối cảnh vĩ mô ở thời điểm hiện tại, ông Lực cho biết, chính sách tiền tệ vẫn đang thu hẹp, tỷ giá tương đối cao, lãi suất cao, dự trữ ngoại hối tương đối nhiều, do đó, cần phải đẩy mạnh thêm về chính sách tài khóa. Chuyên gia kiến nghị, năm tới, chính sách tài khoá cần có thêm chính sách hỗ trợ người dân như thuế, phí, có thể giãn, hoãn, hoặc giảm, xem xét cả câu chuyện trợ giá, xăng dầu, năng lượng,...

Cái cân bằng tiếp theo là cân bằng giữa lãi suất và tỷ giá, nếu bây giờ, muốn kiểm soát tốt tỷ giá như Ngân hàng Nhà nước đã làm thời gian qua thì phải tăng lãi suất. Nhưng vấn đề là tăng tới mức độ nào, doanh nghiệp có chịu được không?, TS. Lực nêu vấn đề và dự báo áp lực lãi suất, tỷ giá năm tới sẽ nhẹ hơn rất nhiều so với năm nay, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể sẽ tăng lãi suất trong quý I/2023 và quý II/2023 sau đó dừng lại.

Đến quý IV năm sau, kinh tế Mỹ suy thoái, họ có thể giảm lãi suất. Khi đó, Việt Nam tính toán việc cân bằng lãi suất và tỷ giá cho phù hợp để hỗ trợ doanh nghiệp, TS. Lực kiến nghị.

Với cân bằng tài chính, trong năm 2021, tổng tín dụng chiếm khoảng 50% tổng vốn đầu tư toàn xã hội nhưng 11 tháng đầu năm nay nền kinh tế lại dựa nhiều vào vốn tín dụng, riêng vốn cho bất động sản 11 tháng đầu năm có tới gần 70% đến từ tín dụng khi kênh trái phiếu hạn hẹp, ách tắc, các kênh khác hạn chế.

Do đó, TS. Lực cho rằng, cần cân bằng hơn giữa các kênh trái phiếu trong nước và quốc tế, vốn tín dụng ngân hàng… Ngoài ra, một kênh khác cũng rất quan trọng là các quỹ mở, quỹ hưu trí, cũng là những nguồn vốn rất quan trọng cho vốn trung dài hạn.

Một thông tin đáng chú ý, là năm nay, vốn đầu tư tư nhân lại tăng mạnh hơn so với các dòng vốn đầu tư khác như khu vực vốn nhà nước, vốn đầu tư nước ngoài…

Với phản ánh của doanh nghiệp về việc tiếp cận vốn tín dụng, TS. Lực cho rằng, Ngân hàng Nhà nước sẽ có định hướng nhưng nguyên tắc là ai có nhu cầu trước phục vụ trước, đây là vấn đề luân chuyển vốn cho nền kinh tế,…

Với dự án khả thi, doanh nghiệp cần đa dạng hóa các nguồn vốn, từ vốn ngân hàng và các kênh khác và cái chính là cần công khai, minh bạch và chuyên nghiệp hơn. Doanh nghiệp cũng cần quan tâm hơn về quản lý, kiểm soát rủi ro. Vì một số doanh nghiệp ít quan tâm tới quản lý rủi ro, nên khi xảy ra thì bị động, như rủi ro về tỉ giá, lãi suất, dòng tiền đang ảnh hưởng trực tiếp thời gian qua, TS, Lực cho biết.

Ngoài ra, chuyên gia cũng khuyến nghị doanh nghiệp nên hạn chế dùng đòn bẩy tài chính, đầu tư dàn trải. Khi doanh nghiệp đầu tư hàng loạt dự án cùng lúc thì làm sao quản lý, làm sao kiểm soát khi có biến động xảy ra,... 

"Cánh đồng vốn" của doanh nghiệp sẽ bớt "hạn hán"

TS. Trần Du Lịch, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia thì cho rằng, năm tới "cánh đồng vốn" của doanh nghiệp sẽ bớt "hạn hán".

Vừa rồi, Ngân hàng Nhà nước đã chính thức nới room tín dụng cho những ngân hàng không chạy đua lãi suất, không tăng lãi suất cho vay, được tăng thêm 1,5%-2% tổng dư nợ tương đương khoảng 200.000 tỷ đồng. Nếu Tổ xử lý điểm nghẽn của thị trường bất động sản nếu gỡ được thủ tục hành chính của những dự án, cũng tạo thêm kênh dẫn vốn tiếp theo.

Bên cạnh đó, theo TS. Lịch cần phải nỗ lực hơn nữa để triển khai những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như cơ chế bù lãi suất 2% đồng thời, có biện pháp chung tổng thể để phối hợp cả chính sách tiền tệ và chính sách tài chính.

Đặc biệt, cần sớm sửa đổi Nghị định 65 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, phải xem trái phiếu doanh nghiệp là kênh rất quan trọng để nguồn vốn trung hạn cho các doanh nghiệp, đồng thời giảm đi gánh nặng vốn trung hạn cho các ngân hàng thương mại.

"Với những giải pháp đồng bộ như vậy, tiến hành nhanh chóng thì dần dần, nước trên hồ sẽ chảy được xuống ruộng. Tôi tin, từ giờ trở đi cánh đồng vốn của doanh nghiệp sẽ bớt hạn hán", TS. Trần Du Lịch nói.