18 bang của Mỹ khởi kiện chính quyền Donald Trump vì cấm visa du học sinh quốc tế

18 bang và Quận Columbia đồng loạt khởi kiện

Ông Gurbir Grewal - công tố viên bang New Jersey, tuyên bố: "Bằng cách sử dụng du học sinh quốc tế và học phí mà họ trả để buộc các trường đại học, cao đẳng mở cửa trước khi các tổ chức giáo dục này thực sự sẵn sàng, chỉ thị mới của ICE đang làm đảo lộn cuộc sống của tất cả sinh viên tại Mỹ".

"Thật liều lĩnh, vô trách nhiệm, vô đạo đức và bất hợp pháp", công tố viên Grewal nhấn mạnh.

Theo Politico, các công viên liên bang - dẫn đầu là công tố viên bang Massachusetts Maura Healey, đã nộp đơn khiếu nại pháp lí tại tòa án liên bang ở Massachusetts hôm 13/7.

Trong đơn, các công tố viên này lập luận, do mối nguy hiểm liên quan đến đại dịch COVID-19, "buộc sinh viên trực tiếp đến lớp mà không quan tâm đến tình hình hiện tại và rủi ro sức khỏe cộng đồng, gây đe dọa không chỉ sinh viên, giảng viên và nhân viên các trường mà còn cả gia đình của họ và cả cộng đồng nói chung".

Ngoài công tố viên bang New Jersey và thủ đô Washington, 16 bang khác cùng đệ đơn kiện còn có Colorado, Connecticut, Delaware, Illinois, Maryland, Massachusetts, Michigan, Minnesota, Nevada, New Mexico, Oregon, Pennsylvania, Rhode Island, Vermont, Virginia và Wisconsin.

Công tố viên bang New York Letitia James đã đệ một đơn kiện riêng cũng vào ngày 13/7.

Đơn kiện của 18 bang và thủ đô Washington khẳng định, chỉ thị mới của ICE lần đầu được công bố vào ngày 6/7 mà không đi kèm thông báo theo qui định cũng như không cho công chúng thời gian để góp ý thêm.

Toan tính chính trị trong đại dịch

Chỉ thị gây tranh cãi nêu trên đề nghị hủy bỏ một lệnh miễn trừ do Chương trình Sinh viên và Trao đổi Khách mời (SEVP) của ICE ban hành ngày 13/3/2020.

Trong qui định bị đề xuất hủy bỏ, du học sinh quốc tế có visa F-1 và M-1 được phép ở lại Mỹ trong khi tham gia tất cả hoặc hầu hết các khóa học trực tuyến vì các trường đại học và cao đẳng trên khắp nước Mỹ đã chuyển sang hình thức học này trong những tuần đầu của đại dịch COVID-19.

Vào thời điểm đó, SEVP cho biết qui định trên chỉ mang tính tạm thời nhưng sẽ vẫn có hiệu lực "trong thời kì khẩn cấp", đồng thời SEVP sẽ theo dõi tình hình đại dịch để điều chỉnh hướng dẫn "khi cần thiết".

ICE cho hay chỉ thị mới nhằm mục đích "tối đa hóa tính linh hoạt để sinh viên tiếp tục học tập, cùng lúc giảm thiểu rủi ro lây nhiễm COVID-19 bằng cách không cho sinh viên không cần trực tiếp đến lớp nhập cảnh vào Mỹ".

Thay đổi đột ngột của chính quyền liên bang đã gây chấn động trong cộng đồng giáo dục đại học bang New Jersey khi các trường đại học, cao đẳng trên toàn quốc đang trong quá trình biên soạn kế hoạch mở cửa trở lại vào mùa thu.

Khi số ca xác nhận nhiễm COVID-19 tiếp tục tăng vọt trong khắp nước Mỹ, nhiều trường học tại bang New Jersey, đáng chú ý có Đại học Princeton (một trường nằm trong nhóm Ivy League danh giá), phải chọn tổ chức ít lớp học trực tiếp và thay vào đó triển khai dạy học từ xa.

Các quan chức bang New Jersey cảnh báo, mất sinh viên quốc tế vì quyết định mới của ICE có thể gây bất lợi cho ngân sách của chính quyền địa phương.

Theo một ước tính do văn phòng công tố viên Grewal đưa ra, sinh viên quốc tế đóng góp hơn 823 triệu USD cho nền kinh tế bang New Jersey.

Bà Diana Gonzalez - thư kí giáo dục đại học lâm thời của bang New Jersey, khẳng định: "Chỉ thị của ICE sẽ làm hại sinh viên quốc tế đang theo đuổi sự nghiệp giáo dục đại học bậc cao hơn giữa đại dịch".

"Hơn nữa, chỉ thị chỉ dành ra hai tuần chuẩn bị, vô tình gây áp lực lên các tổ chức giáo dục, buộc họ phải gấp rút đưa ra quyết định quan trọng về kế hoạch cho học kì mùa thu năm 2020", bà Gonzalez nói tiếp.

Ông Jonathan Holloway - Chủ tịch Đại học Rutgers với hơn 6.000 sinh viên quốc tế tại bang New Jersey, cáo buộc chỉ thị mới của chính quyền Tổng thống Trump "thoạt nhìn như được thúc đẩy bởi những toan tính chính trị trong đại dịch".

"Chỉ thị mới thật thiếu suy nghĩ và trực tiếp mâu thuẫn với các giá trị mà chúng tôi gìn giữ, yêu quí", ông Holloway nhấn mạnh.

Chia sẻ với Politico, các sinh viên quốc tế tuần trước cho hay thay đổi chính sách đang được đề xuất "gây sốc" và khiến họ muốn từ bỏ kế hoạch du học và làm việc ở Mỹ.

Hơn 200 trường đại học cũng khởi kiện

Đơn kiện của 18 bang và Quận Columbia không phải là hành động pháp lí đầu tiên chống lại chỉ thị của ICE. Tuần trước, Đại học Harvard và Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), sau đó thêm Đại học Princeton, đã đệ đơn kiện Bộ An ninh Nội địa Mỹ và ICE nhằm ngăn chính sách mới có hiệu lực.

Theo tổng hợp của hãng tin Al Jazeera, đến nay có tổng cộng hơn 200 trường đại học trên khắp nước Mỹ khởi kiện chính phủ liên bang để chống lại chỉ thị mới.

Giáo sư Tom Plate - tác giả cuốn "Giants of Asia" và từng giảng dạy ở Đại học California, Los Angeles trong 15 năm, nhận định sinh viên quốc tế là kho vũ khí quan trọng cho quyền lực mềm của Mỹ.

Ông Plate cảnh báo, qua hành động đóng cánh cửa với sinh viên quốc tế, chính quyền ông Trump đang làm suy yếu tầm vóc của nước mình trên trường quốc tế.

South China Morning Post dẫn lời giáo sư Plate nhấn mạnh, bởi vì có du học sinh quốc tế, Mỹ mới trở nên to lớn và mạnh mẽ hơn; khi không có họ, sức mạnh của Mỹ sẽ thu hẹp đáng kể. Chỉ thị mới của ICE không đi đôi với khẩu hiệu "Khiến nước Mỹ vĩ đại trở lại" của ông Trump mà lại "làm cho nước Mỹ thu nhỏ lại".