Xung đột chưa thấy hồi kết, quan chức Mỹ lo không thể duy trì hỗ trợ cho Ukraine

Theo Reuters, trong chuyến thăm Kiev vừa qua, Tổng thống Joe Biden khẳng định rằng Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine. Tuy nhiên, tại quê nhà, sự ủng hộ của công chúng đang giảm dần khi cuộc xung đột bước vào năm thứ hai và vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc.

Khảo sát của Reuters/Ipsos cho thấy sự ủng hộ của công chúng Mỹ đối với viện trợ vũ khí cho Ukraine đã giảm từ 73% hồi tháng 4/2022 xuống chỉ còn 58%. Khảo sát trên được thực hiện trong giai đoạn 6/2 đến 13/2 năm nay, với 4.000 người Mỹ tham gia.

Sự ủng hộ cho Ukraine suy giảm đúng vào thời điểm khó khăn trong chính trường Mỹ, và có thể hạn chế khả năng thực hiện lời hứa của ông Biden với Ukraine.

Phe Cộng hòa đang đối đầu với Nhà Trắng về việc nâng trần nợ. Đảng này đang yêu cầu Mỹ giảm chi tiêu để hạ thâm hụt, ngay giữa lúc Washington đang đổ hàng tỷ USD vào viện trợ cho Ukraine. Một số nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã kêu gọi hạn chế hỗ trợ cho Kiev và đây có thể là chủ đề gây tranh cãi trong kỳ bầu cử năm 2024.

Hiện tại, các lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ, những người phản đối gay gắt ông Biden trong hầu hết vấn đề, vẫn ủng hộ viện trợ cho Ukraine, thậm chí kêu gọi Washington gửi vũ khí mạnh hơn, nhanh hơn.

Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện thuộc Đảng Cộng hòa, ông Michael McCaul, cho biết trong chuyến thăm Kiev rằng Washington đang chuyển hướng sang việc gửi tên lửa tầm xa và máy bay chiến đấu tới Ukraine.

Nhưng đảng này đang rạn nứt về vấn đề Ukraine. Các đảng viên Cộng hòa cánh hữu tại Hạ viện đã đưa ra một đề xuất cắt viện trợ vào đầu tháng này, dù chưa nhận được sự ủng hộ rộng rãi.

Chỉ có 11 nhà lập pháp Đảng Cộng hòa, trong số 222 ghế của đảng này tại Hạ viện ký vào đề xuất. Con số này không nhiều, nhưng bà Rachel Rizzo, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm châu Âu của Hội đồng Đại Tây Dương cảnh báo rằng không nên bỏ qua những động thái của các nhà lập pháp này.

Quốc hội Mỹ đã phê duyệt tất cả các gói viện trợ chính quyền Tổng thống Biden yêu cầu kể từ khi xung đột bắt đầu. Tổng cộng, Quốc hội Mỹ đã thông qua 113 tỷ USD hỗ trợ và viện quân sự cho Ukraine và các nước đồng minh.

Không thể duy trì mãi

Một quan chức giấu tên cho biết chính quyền Mỹ đã nói với chính phủ Ukraine rằng nguồn lực của Washington không phải là vô hạn.

“Mọi người đều hiểu rằng (xung đột) này phải kết thúc vào một thời điểm nào đó. Và tất cả chúng tôi đều muốn thấy [cuộc xung đột Ukraine] kết thúc sớm nhất”, vị quan chức này nói.

Tổng thống Volodymyr Zelensky đã nêu mục tiêu của Ukraine là đòi lại tất cả lãnh thổ mà Nga đã chiếm kể từ năm 2014, khi Moscow sáp nhập bán đảo Crimea. Ông cũng cho biết các cuộc đàm phán hòa bình không thể diễn ra với Tổng thống Nga Vladimir Putin do thiếu lòng tin.

Ông Jeremy Shapiro, người làm việc trong Bộ Ngoại giao Mỹ dưới thời chính quyền Tổng thống Obama, cho biết các quan chức cũng nhận ra rằng xung đột có nguy cơ leo thang và làm xao nhãng các vấn đề khác như sự cạnh tranh của Mỹ với Trung Quốc.

Ông Shapiro cho biết khả năng của chính quyền ông Biden trong việc đề xuất thỏa hiệp giữa Kiev và Moscow bị hạn chế bởi phía Mỹ không muốn tỏ ra yếu thế trước một đối thủ như Nga.

Nỗ lực thuyết phục công chúng Mỹ

Một số nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đang đặt câu hỏi tại sao Mỹ chi hàng tỷ USD để giúp Ukraine trong khi người Mỹ đối phó với lạm phát cao và nền kinh tế gặp khó khăn.

Ông Bob Menendez, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, nói với Reuters rằng chính quyền cần tiếp tục thuyết phục công chúng Mỹ ủng hộ Ukraine trước những lo ngại chính đáng của cử tri.

“Tôi đã ở đây đủ lâu để nhận ra rằng các cam kết, đặc biệt những cam kết tốn kém, sẽ không trụ được lâu, đặc biệt nếu bạn thất bại”, ông nói.

Ông Mark Cancian, cựu quan chức Lầu Năm Góc, hiện là cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho biết khả năng Ukraine chống lại Nga phụ thuộc vào viện trợ đều đặn từ Mỹ và đồng minh NATO.

Ông Cancian nói: “Chiến thắng sẽ đến từ năng lực quân sự tích lũy từ vũ khí và đạn dược được gửi đến, sự huấn luyện của NATO và sự kiên cường của người dân Ukraine”.

Một cuộc thăm dò toàn cầu của Ipsos vào cuối năm ngoái cho thấy đa số người dân ở các nước thành viên NATO bao gồm Canada, Anh, Pháp, Hà Lan và Ba Lan tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Chỉ có ở Hungary và Italy là số phản đối nhiều hơn số ủng hộ. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo của hai nước này cũng đã tuân theo các sáng kiến của châu Âu để hỗ trợ Ukraine.