Trung Quốc sẽ sử dụng khoản nợ hơn 1,2 nghìn tỉ USD làm 'hỏa lực' chống lại Mỹ trong cuộc chiến thương mại?

Trung Quốc hiện là chủ nợ lớn nhất của Mỹ. (Ảnh: Shutterstock)

Trung Quốc hiện là chủ nợ lớn nhất của Mỹ

Lời hứa của Trung Quốc sẽ đình công sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỉ USD vào hôm 10/5 đã dấy lên lo ngại trong giới nhà đầu tư và các nhà phân tích về tình huống xấu nhất sẽ xảy ra, làm tổn thương tăng trưởng toàn cầu.

Bài báo trên South China Morning Post mới đây cho biết, nếu Trung Quốc không sẵn lòng đáp trả theo các điều khoản của ông Trump, Bắc Kinh, các nhà phân tích cho biết, không chỉ có thể trả đũa bằng cách áp thuế đối kháng của riêng họ mà còn có một loạt "hỏa lực" tài chính để đáp trả Mỹ.

Để bắt đầu, Trung Quốc có thể tấn công trở lại bằng cách vứt bỏ khoản nợ lớn của chính phủ Mỹ. Kho bạc sẽ đẩy giá trái phiếu Mỹ xuống và khiến lợi suất tăng đột biến. Điều đó sẽ khiến các công ty và người tiêu dùng Mỹ vay tiền tốn kém hơn, từ đó làm suy giảm tăng trưởng kinh tế của Mỹ.

Tuy nhiên, Cliff Tan, người đứng đầu nghiên cứu thị trường toàn cầu Đông Á tại Ngân hàng MUFG, cho biết nhiều khả năng Trung Quốc sẽ không muốn giảm quy mô nắm giữ tại Kho bạc Mỹ vì điều đó sẽ làm tổn hại đến lợi ích của chính họ và gây ra biến động cực đoan trên thị trường.

Tan cho rằng, Kho bạc sẽ là một vũ khí không hiệu quả đối với Trung Quốc vì điều đó sẽ mang lại lợi suất cao hơn và làm tổn thương các vị trí nắm giữ của chính họ trong Kho bạc.

"Nếu một Trung Quốc hoàn toàn thoát khỏi tài sản bằng USD, điều đó sẽ rất rủi ro cho họ vì sự biến động mạnh của thị trường".

Trung Quốc cần tài sản bằng USD cỡ nào?

Cuộc chiến thương mại dường như đã khiến chỉ số Shanghai Composite Index chạm mức thấp nhất trong 10 tuần, trong khi đồng nhân dân tệ đang hướng tới mức giảm hàng tuần lớn nhất kể từ giữa năm 2018.

Vài phút sau khi Mỹ tăng thuế từ 10% lên 25% vào thứ Sáu (10/5), Bộ Thương mại đã nhắc lại lập trường cứng rắn của mình trong cuộc chiến thương mại, rằng Trung Quốc không có lựa chọn nào khác ngoài việc đưa ra các biện pháp đối phó cần thiết.

Tuy nhiên, tuyên bố cho biết Bắc Kinh vẫn hy vọng sẽ giải quyết vấn đề về vấn đề thông qua hợp tác và đàm phán. Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đã ở Washington kể từ hom 9/5 trong hai ngày đàm phán thương mại, kết thúc vào sáng 10/5 mà không có nghị quyết.

Tính đến năm 2016, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã mua USD từ các nhà xuất khẩu, trong khi bán nhân dân tệ cho họ để ngăn chặn sự tăng giá quá mức của đồng nhân dân tệ. 

Trung Quốc có 3,1 nghìn tỉ USD dự trữ ngoại hối, lớn nhất thế giới, dưới dạng trái phiếu Kho bạc Mỹ, một trạng thái trú ẩn an toàn. Trung Quốc cần tài sản bằng USD như một bộ đệm an toàn, bảo lãnh cho hệ thống ngân hàng trong nước hoặc hỗ trợ đồng nhân dân tệ thông qua can thiệp ngoại hối.

Mặc dù đã cắt giảm trái phiếu trong Kho bạc Mỹ trong những năm gần đây, nhưng Trung Quốc vẫn chiếm vị trí hàng đầu trong số các chủ nợ nước ngoài ở mức 1,123 nghìn tỉ USD, tiếp theo là Nhật Bản với 1,042 nghìn tỉ USD.

Tuy nhiên, số tiền này chỉ vào khoảng 5% trong tổng số 22 nghìn tỉ USD nợ của chính phủ liên bang, tiểu bang và địa phương của Mỹ tính đến tháng 2. Trong đó, hơn 5 nghìn tỉ USD nợ thực sự thuộc sở hữu của Chính phủ liên bang trong các quỹ ủy thác dành riêng cho an sinh xã hội. Phần lớn còn lại của khoản nợ thuộc sở hữu của các nhà đầu tư cá nhân, các tập đoàn và tổ chức công cộng khác, bao gồm cả Chính phủ Trung Quốc.

Mặc dù 1,123 nghìn tỉ USD không phải là một khoản nhỏ, nhưng nó chỉ chiếm khoảng 5% khoản nợ quốc gia của Mỹ, và vẫn còn phải xem liệu Trung Quốc có giảm bớt việc nắm giữ sẽ dẫn đến kết quả có hiệu quả hay không.

Phá giá trái phiếu Kho bạc có thể không phải là một động thái hiệu quả cho các cuộc đàm phán thương mại. Trung Quốc khó có thể tìm thấy các lựa chọn đầu tư thay thế nếu họ nắm giữ rất nhiều trong Kho bạc, bà Betty Rui Wang, chuyên gia kinh tế cấp cao của Trung Quốc tại Ngân hàng ANZ cho biết.

Tuy nhiên, nếu Trung Quốc quyết định bán Kho bạc Mỹ và mua dầu, các nhà sản xuất dầu nhận được USD có thể chuyển chúng trở lại Kho bạc Mỹ, điều này sẽ không làm tăng đòn bẩy của Trung Quốc để bảo vệ lợi ích của họ.

Các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã kết thúc vào thứ Sáu (10/5) tại Washington mà không có thoả thuận. (Ảnh: Shutterstock)

Sẽ tốt hơn nếu Trung Quốc phá giá nhân dân tệ so với USD?

Chuyên gia Cliff Tan của ngân hàng MUFG nói về một lựa chọn tốt hơn cho Trung Quốc sẽ là cho phép đồng nhân dân tệ mất giá so với USD để bù đắp tác động tiêu cực của thuế quan.

Nhưng tuần này, tỷ giá hối đoái của đồng nhân dân tệ đã sụt giảm, nhằm hy vọng rằng Bắc Kinh sẽ đáp ứng yêu cầu của Mỹ để giữ ổn định tiền tệ bằng mọi giá.

"Nếu không có hiệp định ổn định tiền tệ, thì đây chắc chắn là một cách Trung Quốc có thể chuẩn bị cho những gì chúng ta nghĩ sẽ là sự leo thang thuế quan khá nghiêm trọng",  Tan nói.

Vòng tăng thuế mới nhất lên tới 25% của chính quyền Trump hiện phù hợp với mức áp dụng đối với danh mục 50 tỉ USD hàng hóa máy móc và công nghệ Trung Quốc trước đây. Trump cũng đã đe dọa 25% thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 300 tỉ USD khác.