Tầm nhìn chiến lược (Strategic Vision) trong năng lực lãnh đạo

Hình minh họa. Nguồn: RAI

Tầm nhìn chiến lược 

Khái niệm

Tầm nhìn chiến lược trong tiếng Anh là Strategic vision. 

Tầm nhìn chiến lược là một trong các "năng lực con" cấu thành nên năng lực lãnh đạo, những năng lực bộ phận cụ thể này cũng là tiêu chí đánh giá năng lực lãnh đạo nói chung của một nhà lãnh đạo. 

Charles W. L. Hill & Gareth R. Jones (1998) cho rằng tầm nhìn chiến lược chính là mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp. Năng lực về tầm nhìn chiến lược là khả năng nhìn thấy trước xu thế của môi trường kinh doanh, xu thế của thị trường, hay cụ thể hơn là xu thế của mối quan hệ cung - cầu của một sản phẩm hoặc dịch vụ nào đó trên thị trường trong ngắn hạn và dài hạn. 

Các yêu cầu đối với tầm nhìn

Tầm nhìn đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với tổ chức, doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh rằng, rất nhiều tổ chức, doanh nghiệp, mà đặc biệt là các doanh nghiệp Việt Nam đã tiến hành xây dựng tầm nhìn cho mình, nhưng oái ăm thay những tầm nhìn đó không những không đáp ứng được các yêu cầu trên mà còn trở nên tầm phào, không có giá trị đối với sự phát triển của tổ chức/doanh nghiệp. 

Vậy, làm thế nào để có được tầm nhìn thực sự?

Để có được tầm nhìn thực sự cần thiết phải nắm rõ các yêu cầu cũng như cơ sở của tầm nhìn chiến lược. Học giả Jim Collins trong tác phẩm "Xây dựng để trường tồn" đã đưa ra mô hình BHAG chỉ rõ các yêu cầu đối với tầm nhìn.

Nội dung của BAHG là những mục tiêu trong vòng 10-30 năm cho toàn doanh nghiệp, với mức độ lớn và lớn hơn nhiều so với qui mô hiện tại của doanh nghiệp, chứa đựng những rủi ro trong quá trình thực hiện, nhưng là khả thi và có thể đạt được. 

B - Big: Mục tiêu cần đạt là những mục tiêu lớn lao, đòi hỏi phải có những suy nghĩ, tính toán vượt xa khỏi khả năng hiện tại của tổ chức, những khuynh hướng, lực lượng và điều kiện môi trường hiện tại. Cùng với đó là những nỗ lực phi thường, sự huy động tối đa các nguồn lực của toàn bộ tổ chức.

H - Hairy: Lợi ích luôn đi kèm với rủi ro. Qui mô càng lớn, thời gian thực hiện càng dài, càng chứa đựng nhiều rủi ro. Tuy nhiên, thường là rủi ro càng lớn, lợi nhuận càng cao. Chính vì vậy, trong quá trình thực hiện, nhiều lúc doanh nghiệp cần có một chút may mắn. 

A - Achievable: Khả thi. Cho dù là lớn lao, kéo dài, mang nhiều rủi ro, nhưng mục tiêu đặt ra vẫn phải đáp ứng được yêu cầu có thể thực hiện được.

Vai trò quan trọng của tầm nhìn chiến lược 

Tầm nhìn chiến lược là một yêu cầu về năng lực vô cùng quan trọng đối với bất cứ lãnh đạo nào. Lãnh đạo không có tầm nhìn, tổ chức, doanh nghiệp sẽ không có tương lai, không có hướng đi và không có sự thống nhất về hành động. 

Nghiên cứu về lãnh đạo hiệu quả cho chúng ta thấy rằng một tầm nhìn rõ ràng và có tính thuyết phục sẽ định hướng mọi nỗ lực trong tổ chức. Trước khi chấp nhận và ủng hộ một chủ trương thay đổi lớn, mọi người cần có một tầm nhìn về tương lai tốt đẹp hơn và nhờ đó người lãnh đạo mới có đủ sức thuyết phục họ vượt qua gian khó.

(Theo Giáo trình Quản trị kinh doanh, NXB Đại học Kinh tế quốc dân)