Ông Trump cản bước giấc mơ thống trị thị trường smartphone thế giới năm 2020 của Huawei

Vào cuối năm 2018, ông Richard Yu - người đứng đầu bộ phận kinh doanh tiêu dùng của Huawei, đặt tham vọng đưa Huawei trở thành hãng sản xuất điện thoại thông minh số một thế giới.

Sau đó, chính quyền Tổng thống Trump đã gia tăng sức ép lên gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc và đe dọa cắt đứt nguồn cung linh kiện cũng như phần mềm quan trọng của Huawei. Theo CNBC, đây là một động thái gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của Huawei.

Mặc dù bộ phận di động của Huawei còn tương đối non trẻ so với các đối thủ như Samsung và Apple, Huawei lại nhanh chóng vươn lên trở thành hãng sản xuất điện thoại thông minh lớn thứ hai thế giới.

Dù vậy, đại gia công nghệ này chưa thể vượt qua Samsung, hiện đang đứng ở vị trí cao nhất như ông Yu từng hi vọng. Một loạt các động thái và biện pháp trừng phạt của chính quyền ông Trump đã gây tổn hại đến Huawei.

Huawei vẫn giữ vững hạng hai trên phạm vi toàn thế giới nhưng hãng phải bám víu vào thị trường Trung Quốc cùng một số thị trường mới nổi. Trong khi đó, Huawei lại đánh mất thị phần ở các khu vực quan trọng, CNBC dẫn dữ liệu cho biết. Tham vọng toàn cầu của gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc do đó cũng xa vời theo.

Tác động của Google

Tháng 5/2019, Huawei bị Washington liệt vào danh sách đen, hạn chế doanh nghiệp Mỹ cung ứng linh kiện và phần mềm cho hãng công nghệ này. Tuy nhiên, Huawei lại phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cung công nghệ từ các công ty Mỹ.

Hãng sản xuất điện thoại thông minh này phải xoay sở để khắc phục một số vấn đề về linh kiện, tuy nhiên họ không còn được phép sử dụng hệ điều hành (HĐH) Android của Google trên các thiết bị di động của mình. Hạn chế khả năng tiếp cận của Huawei đối với HĐH và ứng dụng của Google là ảnh hưởng lớn nhất mà tập đoàn công nghệ Trung Quốc gặp phải.

Hồi tháng 3, Chủ tịch luân phiên Eric Xu từng chia sẻ với CNBC rằng Huawei không thể hoàn thành mục tiêu doanh thu nội bộ trong năm 2019 là 12 tỉ USD, phần lớn trong số này đến từ bộ phận kinh doanh tiêu dùng (chiếm hơn 50% tổng doanh thu của tập đoàn).

Dữ liệu từ hai công ty nghiên cứu IDC và Counterpoint Research cho thấy các biện pháp trừng phạt của Mỹ cũng gây thiệt hại đến hoạt động kinh doanh của Huawei trên toàn cầu.

Trong quí I/2019, trước khi bị Mỹ liệt vào danh sách đen, thị phần toàn cầu của Huawei đạt 18,9% - xếp thứ hai sau Samsung và thậm chí đứng trước Apple, theo IDC. Tuy nhiên, khi lệnh hạn chế này bắt đầu có hiệu lực, thị phần của Huawei giảm xuống còn 15,2% trong quí IV/2019 và do đó tụt thêm một bậc để xếp sau Apple.

Trong quí I/2020, Huawei đã lấy lại vị trí thứ hai lần nữa nhưng thị phần chỉ đạt 17,8% - dưới mức đỉnh ghi nhận trước khi danh sách đen có hiệu lực.

Số liệu toàn cầu cho thấy dường như kết quả kinh doanh của Huawei còn khá ổn định, nhưng lại không thể hiện rõ hoạt động của gã khổng lồ ở các thị trường quốc tế quan trọng. Khả năng phục hồi này cho thấy nỗ lực của Huawei trong việc nhắm đến thị trường tỉ dân quê nhà nhưng cũng đồng thời chuyển những mẫu điện thoại cũ hơn sang các thị trường mới nổi khác.

Vì Trung Quốc là một thị trường điện thoại thông minh lớn, thành công ở đây thường giúp các hãng sản xuất trên thị trường toàn cầu. IDC cho hay, tại Trung Quốc, thị phần của Huawei đã tăng vọt từ 35,5% trong quí I/2019 lên 42,6% trong cùng kì năm nay.

Trên thực tế, hai mẫu flagship của Huawei - Mate 30 và P40, lên kệ mà không được trang bị HĐH Android cùng hệ sinh thái liên quan không phải là vấn đề lớn ở Trung Quốc khi các dịch vụ của Google đều bị chặn.

Tuy nhiên, đây lại là vấn đề lớn ở các thị trường quốc tế nơi mà người dùng phụ thuộc khá nhiều vào loạt dịch vụ của Google như Gmail, bản đồ và công cụ tìm kiếm. Trong khi đó, các hãng điện thoại thông minh khác như Xiaomi và Samsung đều cung cấp thiết bị cầm tay với HĐH Android.

Thành công ngắn hạn

Huawei đã tìm thấy thành công ngắn hạn với chiến lược đẩy các thiết bị cũ hơn sang một số thị trường mới nổi nhằm gia tăng thị phần toàn cầu. Các dòng điện thoại thông minh này đều được tung ra thị trường trước danh sách đen và được trang bị HĐH Android.

Chẳng hạn, ở Trung và Đông Âu, thị phần của Huawei đạt 26,4% trong quí I/2020, cao hơn so với cùng kì năm ngoái. Trong khi đó, thị phần tại châu Á không bao gồm Trung Quốc và Ấn Độ cũng cao hơn.

"Tại các thị trường lớn bên ngoài Trung Quốc, việc thiếu các dịch vụ của Google là vấn đề lớn đối với tham vọng trở thành hãng sản xuất điện thoại số một thế giới của Huawei", ông Bryan Ma - Phó chủ tịch chịu trách nhiệm nghiên cứu mảng thiết bị di động của IDC, cho hay.

"Huawei có thể tạm thời xoay vòng nhờ chiến lược tập trung vào các dòng điện thoại cũ, phân khúc giá rẻ ở một số thị trường đang phát triển nhất định, nhưng cũng chỉ có thể mà thôi", ông Ma nói thêm.

Ngoài ra, các đối thủ Trung Quốc khác của Huawei như OPPO và Xiaomi vẫn có thể phát triển sản phẩm với HĐH Android. Điều đó cũng đang gây thiệt hại cho Huawei ở các thị trường phát triển hơn.

Tương lai bất định

Sau khi bị liệt vào danh sách đen hồi năm ngoái, Huawei đã ra mắt HĐH riêng có tên HarmonyOS để lấp đầy khoảng trống mà Android để lại. HarmonyOS đi kèm cùng cửa hàng ứng dụng riêng và một số dịch vụ khác của Huawei. Tập đoàn công nghệ Trung Quốc đã bắt đầu sản xuất các thiết bị mới cùng HĐH này.

Các giám đốc cấp cao của Huawei gần đây đã thảo luận về khả năng "tương đương" của HarmonyOS với Android của Google và iOS của Apple. Tuy nhiên, các nhà phân tích lại bày tỏ thái độ nghi ngờ về cơ hội thành công của HĐH trên thị trường quốc tế khi thiếu vắng một số ứng dụng quan trọng.

Ngoài ra, chiến dịch trừng phạt Huawei của Washington vẫn đang tiếp diễn.

Tháng trước, Bộ Thương mại Mỹ đã công bố kế hoạch sửa đổi Qui định Sản phẩm Trực tiếp Nước ngoài, theo đó cân nhắc thêm các sản phẩm được sản xuất bên ngoài nước Mỹ nhưng sử dụng công nghệ Mỹ vào danh mục "sản phẩm trực tiếp" của Mỹ và do đó phải tuân theo qui định xuất khẩu của Mỹ.

Theo thay đổi mới, Huawei không còn có thể mua chip từ nhà cung ứng chất bán dẫn lớn nhất thế giới TSMC vì TSMC sản xuất chip cho Huawei bằng các thiết bị mua của các công ty Mỹ như Applied Materials và Teradyne.

Trước đó, các nhà phân tích nói với CNBC rằng động thái mới của Washington có thể là một đòn đau khác cho Huawei.

Lệnh hạn chế trên cùng với lệnh cấm sử dụng HĐH Android của Goolgle khiến cho con đường phía trước trở nên rất khó khăn với Huawei.