Những áp lực dồn dập lên lãi suất ngân hàng

Những ngày đầu tháng 7, áp lực lên lãi suất ngân hàng ngày càng tăng cao. Loạt ngân hàng đồng loạt nâng lãi suất huy động trong đó có sự gia nhập cuộc đua của những "ông lớn" quốc doanh, mức lãi suất tại nhiều nơi đã vượt lên trên 7%/năm.

Tại Agribank, lãi suất huy động các kỳ hạn 12 tháng – 24 tháng đã thêm 0,1 điểm % lên 5,6%/năm. BIDV cũngđiều chỉnh tăng 0,1 điểm % lãi suất ở tất cả các kỳ hạn dài từ 12 tháng trở lên, cố định ở mức 5,6%/năm. 

Trong khi đó, tại các ngân hàng tư nhân như Techcombank, MB, ACB, SCB,... lãi suất tiền gửi đã tăng đáng kể, ngân hàng SCB đang trả mức lãi suất tối đa lên tới 7,55%/năm.

Số liệu từ Chứng khoán Vietcombank (VCBS), trong tháng 5 lãi suất huy động nhích tăng tại các ngân hàng thương mại cổ phần với mức tăng trung bình 10-20 điểm, mức tăng cao nhất cá biệt tại kỳ hạn 12 tháng với mức tăng 70 điểm. Lãi suất huy động đã tăng 0,3 - 0,6 điểm % kể từ đầu năm đến nay.

Theo nhận định từ giới phân tích, chính sách lãi suất của Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed), lạm phát và nhu cầu tín dụng phục hồi đang ngày càng tạo ra những áp lực lớn lên lãi suất tiền đồng. 

So với cuối năm 2021, đồng USD đã tăng giá thêm 9,44% và khiến cho phần lớn các đồng tiền khác đều có diễn biến giảm. Đồng VND, một trong những đồng tiền có diễn biến ổn định nhất so với đồng USD, cũng đã mất giá 1,74% so với cùng kỳ năm trước.  

Fed thắt chặt chính sách tiền tệ làm tăng lãi suất cho vay

Theo ông Phạm Chí Quang, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), các ngân hàng trung ương trên thế giới đang có xu hướng nâng lãi suất và áp lực ngày càng tăng trong những tháng đầu năm 2022.

Trong năm 2021 có 113 lượt tăng lãi suất của các NHTW trên thế giới trong khi 5 tháng đâu năm có 144 lượt. Theo ông, những yếu tố này tạo nên áp lực tăng lãi suất mạnh lên các ngân hàng. 

Trong báo cáo phân tích mới đây, các chuyên gia của VNDirect nhận định quyết định tăng lãi suất của Fed có thể sẽ có tác động lớn đến kinh tế Việt Nam. Việc Fed thắt chặt chính sách tiền tệ sẽ làm tăng lãi suất cho vay (bằng đồng USD) từ đó làm giảm nhu cầu tiêu dùng của người dân cũng như làm suy yếu nhu cầu mở rộng đầu tư của các doanh nghiệp.

VNDirect dự báo đến cuối năm 2022, lãi suất huy động sẽ tiếp tục tăng do lãi suất tăng và áp lực lạm phát tại Việt Nam tăng cao. "Lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại có thể tăng lên 6-6,2%/năm vào cuối năm nay", chuyên gia công ty chứng khoán này ước tính.

Lạm phảt gia tăng, NHNN rơi vào thế khó

Tại phiên chất vấn Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, chính sách điều hành lãi suất trong 5 tháng đầu năm chịu áp lực lớn từ những yếu tố từ bên ngoài như lạm phát và chính sách tiền tệ từ các nước trên thế giới.

Tại Việt Nam, dù lạm phát 5 tháng đầu năm vẫn trong mức kiểm soát (2,25%), song NHNN nhận định, áp lực lạm phát nửa cuối năm và năm 2023 là rất lớn, do độ mở của nền knh tế cao. Trong bối cảnh này, NHNN tỏ ra thận trọng với nới room tín dụng.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng Cục Thống kê (GSO), dù lạm phát được kiểm soát khá tốt trong những tháng đầu năm 2022, áp lực lạm phát trong những tháng còn lại của năm 2022 và 2023 là rất lớn. Ngân hàng UOB dự báo rằng tỷ lệ lạm phát chính ở mức 3,7% vào năm 2022 và có thể tăng lên 5% trong năm 2023.

Chuyên gia kinh tế TS. Cấn Văn Lực cho biết lãi suất huy động có khả năng sẽ tiếp tục tăng trong năm nay, do áp lực lạm phát và người dân vẫn muốn chuyển dịch kênh đầu tư. Bên cạnh đó, các ngân hàng vẫn phải tăng lãi suất huy động để thu hút dòng tiền gửi, khiến cho áp lực lãi suất đầu vào cũng như lãi suất cho vay tăng cao.

Ông cũng cho rằng lạm phát Việt Nam đang gia tăng, NHNN đang rơi vào thế khó. NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại phấn đấu giảm lãi suất để hỗ trợ phục hồi kinh tế. Nếu lạm phát tăng cao thì mặt bằng lãi suất khó tiếp tục duy trì đc ở mức thấp như hiện nay.

Tăng trưởng tín dụng cao, áp lực lên lãi suất càng lớn

Theo số liệu báo cáo của Tổng Cục Thống kê (GSO), tính đến thời điểm 20/6, tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế đạt 8,51%, cao hơn nhiều so với mức 5,47% cùng kỳ năm trước. Mức tăng trưởng tín dụng gấp đôi so với mức tăng trưởng huy động trong nửa đầu năm là một trong những nguyên nhân gây áp lực lên lãi suất tiền gửi. 

Để tăng huy động, các ngân hàng phải nâng lãi suất tiền gửi từ đó khiến chi phí đầu vào tăng và kéo theo lãi suất đầu ra khó giảm.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc OCB, cho rằng mặt bằng lãi suất tiết kiệm thời gian qua đã giảm xuống mức thấp, nên khó tránh việc tăng trở lại trong năm nay. Lãi suất tiết kiệm có chiều hướng gia tăng tác động lên chi phí của ngân hàng, nhất là khi nhu cầu tín dụng và đầu tư tăng lên. Tuy nhiên, trước áp lực lạm phát trong nước, lãi suất tiền gửi khó giảm xuống.    

Bên cạnh đó, theo nguyên lý chung, khi nhu cầu tín dụng ngày càng tăng trong khi mức cung giảm khi các ngân hàng đều đã gần cạn "room" thì giá cả (tức lãi suất cho vay) sẽ càng có xu hướng tăng.