Mua lại (Acquisition) là gì? Các hình thức mua lại doanh nghiệp

Hình minh họa. Nguồn: FCW

Mua lại doanh nghiệp (Acquisition)

Định nghĩa

Mua lại doanh nghiệp trong tiếng Anh là Acquisition. Có thể hiểu về thuật ngữ này như sau:

Theo Luật Cạnh tranh năm 2004 của Việt Nam "Mua lại doanh nghiệp là việc một doanh nghiệp mua toàn bộ hoặc một phần tài sản của doanh nghiệp khác đủ để kiểm soát, chi phối toàn bộ hoặc một ngành nghề của doanh nghiệp bị mua lại"

Trong các khái niệm của nước ngoài, mua lại hay còn gọi là thâu tóm, là việc công ty mua lại một phần hoặc toàn bộ tài sản hoặc cổ phiếu công ty khác và sau đó có thể giành được quyền kiểm soát công ty đã được mua lại.

Thuật ngữ liên quan

Sáp nhập và mua lại (trong tiếng anh là Mergers and Acquisitions, viết tắt: M&A) là một thuật ngữ chung được sử dụng để mô tả sự hợp nhất các công ty hoặc tài sản thông qua các loại giao dịch tài chính, bao gồm sáp nhập, mua lại, hợp nhất doanh nghiệp 

(Theo Investopedia, Mergers and Acquisitions – M&A)

Các hình thức mua lại doanh nghiệp

Mua lại cổ phần

Được tiến hành khi một doanh nghiệp mua lại cổ phần của một doanh nghiệp khác bằng tiền mặt, cổ phiếu hoặc các loại chứng khoán khác. Quá trình này có thể được thực hiện bằng cách doanh nghiệp mua đưa ra lời đề nghị mua lại cổ phần và gửi trực tiếp đến các cổ đông của doanh nghiệp mục tiêu mà không cần phải thông qua ban lãnh đạo của doanh nghiệp mục tiêu.

Nếu các cổ đông của doanh nghiệp mục tiêu không thích lời đề nghị (tender offer) này thì sẽ không bán cổ phần của mình. Trong việc mua lại cổ phần, thông thường công ty mua sẽ không thông qua ban lãnh đạo của công ty mục tiêu, chính vì vậy mà thường sẽ có sự chống đối. Sự chống đối này khiến cho việc mua lại công ty mục tiêu sẽ tốn nhiều chi phí hơn so với sáp nhập.

Trường hợp công ty mua lại 100% cổ phần của công ty mục tiêu thì đó được gọi là hoạt động sáp nhập.

Mua lại tài sản

Là một hình thức giao dịch mà bên doanh nghiệp mua tài sản của bên bán trực tiếp doanh nghiệp, không qua các cổ đông của bên bán. Bên bán tài sản sẽ chấm dứt mọi hoạt động sau khi đã nhận được tiền của bên mua. Bên bán không còn tài sản để hoạt động và tự giải thể. Tuy nhiên mua lại tài sản liên quan đến thủ tục pháp lí khi chuyển nhượng quyền sở hữu tài sản khiến chi phí của mua lại tài sản có thể lớn hơn chi phí mua lại bằng cổ phiếu.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Tài chính doanh nghiệp, NXB Tài chính)