Lạm phát khuấy đảo thị trường, xóa sạch chỗ trú thân của các nhà đầu tư

Các nhà đầu tư “cháy tài khoản” vì lạm phát trong nửa đầu năm 2022 sắp đối mặt với khoảng thời gian còn tồi tệ hơn nữa.

Hồi đầu năm nay, chứng khoán và trái phiếu đồng loạt trải qua những cú lao dốc tồi tệ nhất trong hàng thập kỷ. Nhưng khi đó, giá tiêu dùng tăng vọt vẫn tạo ra một vài chỗ trú ẩn sinh lời cho nhà đầu tư trên thị trường tài chính, ví dụ như dầu thô và các hàng hóa khác.

Thậm chí giá nhà ở và tiền thuê leo thang cũng giúp ích cho lĩnh vực bất động sản. Nhưng những nơi trú thân này của các nhà đầu tư đang nhanh chóng biến mất.

Đó là vì lạm phát lõi cao dai dẳng sắp thúc đẩy Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục chuỗi tăng lãi suất mạnh bạo nhất trong hàng chục năm. Và đó là tin dữ với mọi loại tài sản. 

Nghiên cứu mới của các tác giả thuộc Đại học Pennsylvania và Đại học Hong Kong phát hiện rằng cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa và quỹ tín thác đầu tư bất động sản đều có nguy cơ chịu tổn thất khi lạm phát lõi gia tăng bất ngờ, theo dữ liệu trong giai đoạn 1963-2019.

Giáo sư Nikolai Roussanov, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết: “Nửa đầu năm nay, lạm phát năng lượng và thực phẩm tăng nhanh hơn lạm phát lõi. Khi đó giá hàng hóa tăng mạnh và có vẻ là công cụ phòng vệ tuyệt vời chống lại lạm phát. Nhưng rồi giá năng lượng bắt đầu sụt giảm, chúng tôi thấy sự tương quan đó đảo ngược và nhìn chung hàng hóa không còn sinh lời tốt nữa”. 

Triển vọng của thị trường tài chính toàn cầu ngày càng xấu đi trong bối cảnh các ngân hàng trung ương thắt chặt chính sách tiền tệ, kết thúc kỷ nguyên tiền rẻ hỗ trợ cổ phiếu và trái phiếu trong suốt đại dịch.

Tuần trước, Bộ Lao động Mỹ báo cáo chỉ số giá tiêu dùng lõi (core CPI) tháng 8 tăng 6,3% so với một năm trước, đánh dấu lần tăng tốc đầu tiên kể từ tháng 3. Con số này dập tắt mọi hy vọng của nhà đầu tư về khả năng lạm phát giảm tốc và củng cố dự đoán rằng Fed sẽ tăng lãi suất 75 điểm cơ bản trong cuộc họp sắp tới.  

Việc Fed thắt chặt chính sách quyết liệt có nguy cơ khiến nền kinh tế giảm tốc rõ rệt, gây tác động tiêu cực đến lợi nhuận doanh nghiệp và các hàng hóa như dầu.

Chỉ số S&P 500 mất hơn 4% trong ngày 13/9, sau khi báo cáo lạm phát được công bố, và kết tuần giảm gần 5%. Chỉ số hàng hóa của Bloomberg sụt hơn 3% kể từ ngày 13. Lợi suất trái phiếu Kho bạc đi lên, khiến nợ chính phủ Mỹ mất giá hơn 11% kể từ đầu năm đến nay, mức suy giảm lớn nhất được ghi lại từ năm 1973. USD là một trong những điểm sáng hiếm hoi, mạnh lên nhờ lãi suất gia tăng. 

Theo giáo sư Roussanov và các tác giả bài nghiên cứu, biến động của thị trường hàng hóa hiện nay phù hợp với những gì đã xảy ra kể từ đầu thập niên 1960. Tuy hàng hóa tạo ra tỷ suất lợi nhuận 21% khi lạm phát năng lượng tăng một độ lệch chuẩn, giá của chúng giảm 0,1% khi lạm phát lõi chứng kiến mức tăng tương tự.

Nghiên cứu tương tự được thực hiện bởi công ty quản lý quỹ đầu cơ Man Group và Đại học Duke cũng phát hiện rằng cổ phiếu lẫn trái phiếu thường có hiệu suất kém cỏi trong giai đoạn lạm phát cao. Hàng hóa là loại tài sản lớn duy nhất đáng tin cậy trong thời bão giá. Nhưng điểm trừ là một khi lạm phát toàn phần bắt đầu giảm từ đỉnh, tỷ suất lợi nhuận của hàng hóa thường là 0.

Ông Teun Draaisma, nhà quản lý danh mục của Man Group nói với Bloomberg: “Thị trường và toàn bộ thế giới đang tìm cách xoay xở trong giai đoạn chuyển tiếp từ thời kỳ lạm phát cao trên đà tăng đến thời kỳ lạm phát cao nhưng xuống thấp hơn. Chúng ta hiện đang đứng trên bước ngoặt đó”.

Các nhà đầu tư đang thoái vốn khỏi các quỹ hàng hóa để chuẩn bị cho thời kỳ tăng trưởng chậm lại hoặc suy thoái. Kể từ đầu tháng 5, các quỹ ETF hàng hóa đã chứng kiến 17 tỷ USD bị rút ra.

Ông Peter Chatwell, trưởng bộ phận chiến lược vĩ mô toàn cầu tại Mizuho International cho biết: “Lạm phát lõi cao dai dẳng đồng nghĩa với việc ngân hàng trung ương sẽ mạnh tay thắt chặt chính sách tiền tệ. Điều này sẽ làm giảm nhu cầu trong ngắn hạn, kéo giá của hầu hết các tài sản đi xuống”.