Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ sẽ tác động thế nào tới chứng khoán?

Theo CNN, các nhà đầu tư đang đánh cược vào chiến thắng lớn của Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào hôm 8/11 tới. Việc phe Cộng hòa chiếm đa số tại một trong hai viện của Quốc hội sẽ dẫn đến nhiều tình huống bế tắc hơn, điều mà thị trường thường ưa thích.

Theo dữ liệu từ Edelman Financial Engines, chỉ số S&P 500 có lợi nhuận hàng năm vào khoảng 16,9% kể từ năm 1948 khi Đảng Dân chủ nắm Nhà Trắng và lưỡng viện nằm trong tay phe Cộng hòa. Trong thời kỳ Đảng Dân chủ nắm hoàn toàn quyền lực, tỷ lệ lợi nhuận của S&P 500 chỉ là 15,1%, còn với trường hợp của Đảng Cộng hòa là 15,9%.

Các nhà đầu tư sẽ vui mừng khi các chính trị gia tranh cãi nhưng không thông qua bất cứ đạo luật mới nào, có nguy cơ ảnh hưởng tới lợi nhuận tập đoàn.

Ngừng tăng thuế 

Một ví dụ điển hình là thuế doanh nghiệp. Ông David Wagner, một nhà quản lý danh mục đầu tư tại Aptus Capital Advisors nói: “Nếu Đảng Cộng hòa chiếm được Hạ viện, việc tăng thuế sẽ không được thông qua”.

Đảng Cộng hòa cũng ít có khả năng sẽ chấp thuận thuế lợi nhuận đột biến đối với doanh nghiệp dầu khí, và thường không ủng hộ tăng thuế với người giàu.

Thị trường cũng đang kỳ vọng rằng một số lĩnh vực sẽ được thúc đẩy, ngay cả khi Đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện hoặc Thượng viện, khiến cho Tổng thống Joe Biden khó lòng thông qua các dự luật.

Vẫn có một số lĩnh vực mà Nhà Trắng và các nhà lập pháp Cộng hòa đồng quan điểm. “Một chiến thắng của phe Cộng hòa có thể dẫn đến tăng chi tiêu quốc phòng”, ông Wagner nói. “Tăng ngân sách quốc phòng dường như là vấn đề của lưỡng đảng”. Hạ viện vừa thông qua ngân sách quốc phòng cao kỷ lục vào mùa hè này.

Ông Biden và Đảng Cộng hòa dường như cũng đồng lòng trong vấn đề tăng cường chi tiêu cơ sở hạ tầng. Cổ phiếu của các công ty điện lực, xây dựng và bất động sản có thể hưởng lợi từ sự đồng lòng này. Trong năm 2022, Quốc hội Mỹ đã thông qua một đạo luật trị giá 1.000 tỷ USD. 

“Mọi thứ đều phân cực về mặt chính trị, nhưng đã có điểm chung về mục tiêu cơ sở hạ tầng. Điều này thậm chí đã xảy ra vào năm 2016 với cựu Tổng thống Donald Trump và bà Hillary Clinton”, theo ông Jim Lydotes, Phó Giám đốc đầu tư cổ phiếu tại Newton Investment Management.

“[Mỹ] chưa đầu tư đúng mực vào cơ sở hạ tầng. Đây là lĩnh vực mà có nhiều sự đồng thuận giữa [cả hai đảng]”, ông nói.

Bế tắc chính trị không phải lúc nào cũng tốt

Rõ ràng, không có gì đảm bảo rằng ông Biden và những lãnh đạo Đảng Dân chủ khác sẽ có thể làm việc một cách hiệu quả với phe Cộng hòa trong Quốc hội.

Câu chuyện chính trị sẽ nhanh chóng chuyển sang cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024 khi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ kết thúc. Quốc hội và Nhà Trắng sẽ dành nhiều thời gian để tranh cãi hơn là cố gắng thông qua luật.

Cũng có một số hạn chế với chính phủ bị chia rẽ, nhất là nếu nỗi lo suy thoái trở thành sự thật vào năm tới. Ông Rob Dent, một chuyên gia kỳ cựu về kinh tế Mỹ tại Nomura Securities International, cho biết có thể sẽ có ít chi tiêu các chương trình mạng lưới an sinh xã hội hơn nếu Đảng Cộng hòa kiểm soát Quốc hội.

“Nếu không có gì thay đổi, động thái này có thể dẫn đến quá trình hồi phục suy thoái chậm hơn”, ông Dent cho biết. Cổ phiếu nói chung sẽ phải chịu ảnh hưởng xấu bởi chi tiêu người tiêu dùng thúc đẩy lợi nhuận của các tập đoàn.

Ông Dent nói thêm rằng cũng có thể sẽ xuất hiện thêm nhiều sự tranh cãi tại Washington về trần nợ. Dưới nhiệm kỳ đầu tiên của cựu Tổng thống Barack Obama, Mỹ đã mất đi đánh giá tín dụng AAA từ S&P do những tranh cãi về trần nợ. Thị trường chứng khoán đã sụt giảm hơn 5% sau khi Mỹ bị hạ điểm tín dụng vào 8/2011.

Ông Dent cho rằng cuộc bầu cử lần này sẽ ảnh hưởng tới những hành động của chính phủ để giúp nền kinh tế trong suy thoái. “Chúng tôi đang lo ngại rằng một chính phủ bị chia rẽ sẽ dẫn đến chính sách bên bờ vực về trần nợ và nguy cơ đóng cửa chính phủ. Mỹ chưa phải đối mặt với nguy cơ này trong khá lâu rồi”.

Tuy vậy, các tiêu đề chính trị thường chỉ là tiếng ồn đối với thị trường. Chiến lược gia trưởng thị trường của Ameriprise, ông Anthony Saglimbene cho biết rằng cổ phiếu đã tăng mạnh sau các cuộc bầu cử, bất chấp đảng nào kiểm soát Nhà Trắng và Quốc hội.

Các cuộc bầu cử giữa kỳ cũng có thể bị “lu mờ” do những vấn đề vĩ mô khác. Ông Saglimbene lưu ý rằng “tăng trưởng, lợi nhuận, lạm phát và lãi suất” quan trọng hơn với các nhà đầu tư trong dài hạn. Ông thừa nhận rằng kết quả bầu cử có thể dẫn tới biến động trong ngắn hạn. Tuy vậy, thị trường đã tính đến khả năng cao chính phủ Mỹ bị chia rẽ.

Lạm phát tiếp tục cao

Sự biến động kinh tế và thị trường do chính trị gây ra là điều mà người tiêu dùng, nhà đầu tư và Fed mong muốn. Lạm phát hóa ra không phải là nhất thời như Chủ tịch Fed đã dự đoán trong hầu hết năm 2021. 

Mức giá cao của hàng hóa và các nguyên liệu, chi phí vận chuyển, chi phí nhân công sẽ không sớm biến mất. Ông Steve Cahillane, Giám đốc điều hành của gã khổng lồ ngũ cốc và đồ ăn nhanh Kellogg thậm chí đã tuyên bố rằng “lạm phátchỉ là nhất thời rõ ràng là điều nực cười”.

Chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về mức độ lạm phát dai dẳng vào hôm 10/11, sau khi chính phủ báo cáo số liệu về chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10.

Các nhà kinh tế học được Reuters khảo sát dự báo rằng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tổng thể tháng 10 đã tăng 0,7% so với tháng liền trước, cao hơn mức 0,4% của tháng 9. Lạm phát tính theo năm, vốn đang ở mức 8,2% vào hồi tháng 9, có thể sẽ tiếp tục cao. Thị trường việc làm mạnh mẽ của Mỹ sẽ tiếp tục gây áp lực lên giá cả.

Ông Troy Gayeski, chiến lược gia đầu tư của FS Investment cho biết: “Thị trường lao động đang phục hồi và lạm phát cũng đang lan sang lĩnh vực dịch vụ. Có nhiều lo ngại cho rằng nền kinh tế có thể rơi vào tình trạng lạm phát đình trệ, khi nền kinh tế tăng trưởng chậm và lạm phát cao”.

“Nếu kết quả này xảy ra, Fed sẽ giữ lãi suất cao trong thời gian dài”, ông Gayeski nói. “Cuối cùng chúng ta sẽ thoát khỏi tình trạng lạm phát/lạm phát đình trệ này. Nhưng Fed sẽ không nhanh chóng hạ lãi suất về 0%. Cơ quan này sẽ thực sự thận trọng”.