Con gái tổng thống thử vắc xin cũng chưa đủ làm yên lòng dân

Ngày 11/8 vừa qua Tổng thống Vladimir Putin thông báo Nga đã phê duyệt loại vắc xin ngừa COVID-19 đầu tiên trên thế giới kèm theo một tuyên bố mang tính bảo đảm: Một người con gái của ông Putin đã được tiêm vắc xin này.

Dư luận nhìn chung đón nhận thông báo của ông Putin bằng một sự lạc quan thận trọng đi kèm với ngờ vực.

Ngờ vực vì đến nay Nga vẫn chưa hoàn thành thử nghiệm vắc xin giai đoạn 3 – khâu cuối cùng hết sức quan trọng trong quá trình phát triển vắc xin.

Nga cũng chưa công bố dữ liệu nghiên cứu và thử nghiệm chi tiết của loại vắc xin này. Các nhà khoa học bên ngoài nước Nga hầu như không biết gì về vắc xin mà ông Putin nhắc đến.

Tiến sĩ Anthony Fauci - Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ nói: "Tôi hi vọng Nga đã thực sự chứng minh vắc xin hiệu quả và an toàn. Tôi đặc biệt nghi ngại không rõ họ đã làm điều đó chưa".

Tuyên bố về việc con gái ông Putin đã được tiêm vắc xin này cũng không có nhiều tác dụng trấn an vì một số lí do.

Thứ nhất như đã nói, quá trình thử nghiệm vắc xin của Nga được giữ kín như bưng, không có tổ chức quốc tế khách quan nào có thể xác nhận liệu con gái ông Putin đã được tiêm vắc xin hay chưa và phản ứng sau tiêm ra sao.

Thứ hai, con gái tổng thống được theo dõi y tế sát sao và đảm bảo chăm sóc kĩ càng nếu sau khi tiêm có phản ứng xấu, người dân bình thường khó có thể tiếp cận được dịch vụ y tế chất lượng cao như vậy.

Như tình hình ở các tâm dịch như Vũ Hán (Trung Quốc), bắc Italy, New York (Mỹ) đã chứng minh, nhiều người tử vong không phải hoàn toàn vì bệnh lí nặng mà là vì thiếu chăm sóc y tế, không có đủ giường bệnh, máy thở. Nga hiện nay đã ghi nhận tới trên 930.000 ca dương tính với COVID-19, đứng thứ 4 trên thế giới. Hệ thống y tế Nga cũng đã phải căng mình ứng phó với dịch.

Thứ ba, một mẫu thử không chứng minh được sự an toàn của vắc xin. Trước khi được áp dụng đại trà cho toàn bộ dân số, vắc xin cần được thử nghiệm giai đoạn 3 để xem phản ứng. Một cá nhân, dù là con gái tổng thống hay ai khác, cũng không thể thay thế cho hàng nghìn mẫu thử giai đoạn 3.

Cuối cùng, ngoài an toàn vắc xin còn cần phải hiệu quả trong phòng ngừa dịch bệnh, ở đây là COVID-19. Việc một người tiêm vắc xin vào sau đó vẫn khỏe mạnh, không có phản ứng phụ nguy hiểm tới tính mạng sẽ không nói lên điều gì về sự hiệu quả của vắc xin đó.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro và Tổng thống Mexico Lopez Obrador cũng đã xung phong sẽ thử vắc xin COVID-19 trước tiên.

Nhưng cũng giống như với con gái Tổng thống Putin, lời tuyên bố các vị lãnh đạo trên cũng sẽ không thể thay thế được qui trình kiểm duyệt nghiêm ngặt và kĩ càng.

Chỉ có khoa học mới đánh bại được virus.

Nếu vội vàng tiêm chủng diện rộng một loại vắc xin chưa được kiểm nghiệm là an toàn, nhiều người có thể gặp nguy hiểm về sức khỏe vì các phản ứng phụ. 

Nếu vắc xin không gây phản ứng phụ nhưng cũng không hiệu quả, nó sẽ tạo ra cảm giác an toàn giả tạo trước COVID-19. Người dân tưởng rằng mình đã được miễn dịch (trong khi thực tế không phải như vậy), quay lại thói quen sinh hoạt thường ngày và dịch bệnh sẽ bùng phát mạnh mẽ.