Cẩn trọng kịch bản 'ảo ảnh xanh, ảo ảnh đỏ' làm nhiễu kết quả bầu cử Mỹ

Thử tưởng tượng kịch bản như sau: Cuộc bỏ phiếu tại bang Florida đã kết thúc, các quận bắt đầu báo cáo kết quả kiểm phiếu bầu sớm và có vẻ cựu Phó Tổng thống Joe Biden đang chiếm thế thượng phong. 

Một giờ sau, các quận của bang Pennsylvania cũng bắt đầu báo kết quả và dường như Tổng thống Trump đang thắng thế.

Tuy nhiên, các chuyên gia bầu cử và giới học giả lại cảnh báo công chúng không nên bị đánh lừa. Trong cuộc bầu cử năm nay, kết quả kiểm phiếu bầu sớm tại các bang chiến địa có thể đặc biệt dễ gây hiểu lầm vì số phiếu bầu qua thư hoặc phiếu bầu vắng mặt tăng mạnh và qui trình kiểm phiếu ở mỗi bang không giống nhau.

Reuters lí giải, các bang kiểm phiếu qua thư trước ngày bầu cử (3/11) có thể dẫn đến ảo ảnh xanh, tức là lợi thế ban đầu thuộc về ông Biden. Nguyên nhân là các cuộc thăm dò dư luận và dữ liệu bỏ phiếu sớm đều cho thấy cử tri đang ủng hộ ứng viên Đảng Dân chủ hơn.

Ngược lại, các bang chờ đến ngày 3/11 mới kiểm phiếu qua thư ban đầu có thể sẽ nghiêng về phía ông Trump và tạo ra ảo ảnh đỏ.

Ảo ảnh đỏ hoặc xanh sẽ biến mất khi các quan chức kiểm thêm phiếu bầu. Các chuyên gia cho biết có thể mất đến vài ngày hoặc thậm chí là vài tuần để xử lí hết khối lượng lớn phiếu bầu qua thư.

Ảo ảnh xanh

Florida và North Carolina là hai bang chiến địa đã cho phép nhân viên bắt đầu kiểm phiếu qua thư từ nhiều tuần trước ngày bầu cử và kết quả ban đầu dự kiến sẽ được công bố ngay khi các cuộc bỏ phiếu kết thúc trong ngày 3/11.

Nếu hai bang này đều tuân theo kịch bản mà giới chuyên gia lường trước, ảo ảnh xanh sẽ xuất hiện vì cuộc thăm dò mới nhất của Reuters/Ipsos cho thấy các cử tri bỏ phiếu sớm ở Florida và North Carolina ủng hộ ứng viên Đảng Dân chủ nhiều gấp đôi số ủng hộ ông Trump.

Tuy nhiên, ở cả hai bang này thì phần đông cử tri dự định đi bỏ phiếu trực tiếp vào ngày 3/11 đều ủng hộ ông Trump.

Do đó, ảo ảnh xanh có thể sẽ không tồn tại lâu ở Florida và North Carolina. Theo các chuyên gia, hai bang chiến địa này sẽ hoàn thành phần lớn công tác kiểm phiếu qua thư cũng như phiếu bầu trực tiếp trước nửa đêm ngày 3/11.

Texas, Iowa và Ohio là các bang mà ông Trump dễ dàng giành chiến thắng vào năm 2016. Tuy nhiên, các cuộc thăm dò trong năm nay lại cho thấy hai ứng viên sẽ cạnh tranh gay gắt ở ba địa phương này.

Theo các chuyên gia, ảo ảnh xanh có thể xuất hiện ở Texas, Iowa và Ohio vì chính quyền ba bang cũng cho phép các quan chức xử lí sớm các lá phiếu qua thư. Theo dự kiến, ba bang này sẽ kết thúc phần lớn công việc kiểm phiếu trong ngày 3/11.

Ảo ảnh đỏ

Các bang Pennsylvania, Michigan và Wisconsin đợi đến ngày bầu cử 3/11 mới bắt đầu kiểm các lá phiếu gửi qua thư.

Vì các phiếu bầu qua thư thường mất nhiều thời gian kiểm tra hơn so với lá phiếu được bầu trực tiếp, kết quả ban đầu có thể nghiêng về Đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, "làn sóng xanh" có thể xuất hiện khi các quan chức bầu cử xử lí xong số lượng lớn lá phiếu qua thư.

Pennsylvania và Wisconsin có thể chậm công bố kết quả do thiếu kinh nghiệm trong việc xử lí quá nhiều phiếu bầu qua thư. Trong cuộc bầu cử Quốc hội năm 2018, tỉ lệ phiếu bầu qua thư của Pennsylvania và Wisconsin chỉ là 1/20, trong khi của Michigan là 1/4 và của Flordia là 1/3.

Công tác kiểm phiếu bầu của bang Pennsylvania có thể diễn ra trong nhiều ngày. Các nghị sĩ Đảng Dân chủ tại bang chiến địa này gần đây đã giành được thắng lợi tại Tòa án Tối cao khi các quan chức có thể chấp nhận lá phiếu gửi qua thư tối đa ba ngày sau cuộc bầu cử miễn là chúng được đóng dấu bưu điện trước ngày 3/11.

"Tôi đã chuẩn bị sẵn cho kịch bản trong đêm bầu cử như thế này: Dù cuối cùng ai chiến thắng tại Pennsylvania, kết quả ban đầu tại bang này cũng sẽ nghiêng về Đảng Cộng hòa", nhà phân tích Kyle Kondik của Đại học Virginia cho hay.

Trong khi đó, phiếu bầu ở Wisconsin và Michigan chỉ được chấp thuận nếu đến trước ngày 3/11, bất chấp thực tế là hai bang này đang tranh tụng về việc có nên đếm các lá phiếu đến sau ngày 3/11 nhưng đóng dấu bưu điện trước ngày đó hay không.

Kịch bản đảo chiều khó lường

Vào đêm bầu cử Quốc hội bang Arizona năm 2018, nghị sĩ Đảng Cộng hòa Martha McSally dường như sắp giành được một ghế trong Thượng viện của bang. Khi đó, bà McSally tự tin chia sẻ với người ủng hộ rằng bà sẽ "đi ngủ với 14.000 phiếu bầu nhiều hơn đối thủ".

6 ngày sau, bà McSally phải nhận thua trước ứng viên Đảng Dân chủ Kyrsten Sinema sau khi các quan chức bầu cử đếm xong hàng trăm nghìn lá phiếu qua thư, trong đó có nhiều lá phiếu đến từ các khu vực đô thị ủng hộ bà Sinema.

Các quan chức Arizona cho biết họ hi vọng sẽ mất ít thời gian kiểm phiếu trong năm nay hơn vì Hạt Maricopa đã nâng cấp thiết bị kiểm phiếu và có thêm một tuần để xử lí các phiếu bầu sớm. Tuy nhiên, nếu cuộc đua giữa hai ứng viên quá suýt soát, họ có thể phải mất nhiều ngày để hoàn thành công việc kiểm phiếu.

Bà C. Murphy Hebert, phát ngôn viên của người đứng đầu cơ quan bầu cử bang Arizona, cho hay: "Qui trình kiểm phiếu rất phức tạp và chúng tôi chỉ có thể mong các bạn kiên nhẫn chờ đợi".