Biến đổi khí hậu đang đe dọa ngành nông nghiệp Đông Nam Á

Biến đổi khí hậu đang đe dọa Đông Nam Á

Nông dân làm việc trên cánh đồng lúa ở Kete Kesu, đảo Sulawesi, phía Đông Indonesia. (Ảnh: Goh Chai Hin/AFP)

Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) dự báo sự nóng lên toàn cầu có thể đạt tới 1,5 độ C so với mức trước công nghiệp vào năm 2030.

Điều này được tiên đoán sẽ làm thay đổi về khí hậu và hệ thống tự nhiên, bao gồm những thay đổi về tần suất và cường độ các sự kiện thời tiết, mực nước biển dâng cao, môi trường sống và tổn thất phạm vi, mất đa dạng sinh học, khan hiếm nước và nhiều hơn nữa.

Mọi khía cạnh của đời sống con người bao gồm sức khỏe, sinh kế, lương thực, an ninh và tăng trưởng kinh tế đều bị ảnh hưởng. Điều này đặc biệt đúng ở Đông Nam Á, nơi mà biến đổi khí hậu đang đe dọa làm gián đoạn sự mở rộng đáng kể của nền kinh tế và hoàn thành những thành tựu khó đạt được trong sự phát triển bền vững của nó.

Khu vực Đông Nam Á được xếp hạng là một trong những vùng dễ bị tổn thương nhất do biến đổi khí hậu do đô thị hóa và tập trung vốn kinh tế dọc theo bờ biển và vùng đồng bằng, cũng như sự phụ thuộc kinh tế vào nông nghiệp và tài nguyên thiên nhiên. Theo Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO), điều kiện khí hậu xấu đi trong khu vực là một động lực chính cho sự gia tăng số người bị đói.

Nông nghiệp ở tuyến đầu

Năm nay, mùa mưa và mùa lũ cực đoan ở phía bắc, mùa khô kéo dài ở Indonesia, và các sự kiện bão thường xuyên từ áp thấp nhiệt đới đến siêu bão, đã ảnh hưởng đến nền kinh tế của khu vực. Các sự kiện khí hậu như trên đã dẫn đến việc phá hủy ruộng lúa và trang trại trong vùng đất nông nghiệp quan trọng của khu vực.

Theo Carolyn Rodrigues Birkett, Giám đốc Văn phòng Liên lạc của FAO ở Geneva, ở các nước đang phát triển, ngành nông nghiệp hứng chịu khoảng 22% tổng thiệt hại do thiên tai gây ra, 84% nếu xét riêng về hạn hán.

"Không có ngành nào nhạy cảm hơn nông nghiệp và không có giải pháp cho biến đổi khí hậu và thiên tai sẽ hoàn thành nếu không có đầu vào nông nghiệp", bà cho biết tại cuộc họp thảo luận về Tích hợp Thích ứng Biến đổi Khí hậu và Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai.

Nguồn: Văn phòng Liên Hiệp Quốc về giảm thiểu rủi ro thiên tai (Việt hóa biểu đồ: PN)

Nông dân ở tuyến đầu của biến đổi khí hậu, nhìn xuống hạn hán, mưa lớn, lũ lụt và bão để tiếp tục sản xuất lương thực cho mọi người khác. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu nông dân không thể hấp thụ thiệt hại và buộc phải ngừng sản xuất lương thực?

Ví dụ ở Indonesia, khoảng 93% nông dân là những nông dân nhỏ trong gia đình trồng cây lương thực như gạo, ngô và sắn, cũng như các loại cây trồng như dầu cọ và cao su. Nhiều người trong số họ đấu tranh với nghèo đói, với gần 1/5 trong số họ sống dưới mức nghèo khổ quốc gia.

Giảm thiểu thiệt hại khí hậu đối với cây lương thực chính

Hướng tới xây dựng khả năng phục hồi của nông dân, chính phủ của khu vực đã bắt đầu tiến tới việc thiết lập các cơ chế chuyển giao rủi ro, chẳng hạn như bảo hiểm cho ngành nông nghiệp ở các cấp độ khác nhau.

Trong khu vực, Thái Lan, Việt Nam, Philippines, Indonesia, Campuchia và Myanmar đã thử nghiệm và phát triển các mô hình cụ thể của các chương trình bảo hiểm được chính phủ trợ giá để bảo vệ chống lại thiệt hại tồi tệ nhất do các sự kiện thời tiết khắc nghiệt, tất cả ở các mức độ thực hiện khác nhau.

Tại Indonesia, sau một vài dự án thí điểm, chính phủ đã đưa ra Đề án Nông nghiệp Quốc gia cho nông dân trồng lúa vào năm 2015. Tuy nhiên, với sự tham gia mạnh mẽ của khu vực công nơi 80% phí bảo hiểm được trợ cấp tại địa phương, mức độ che phủ thấp đối với các loại cây trồng khác ngoài gạo vẫn còn hạn chế.

Chuyên gia bảo hiểm nông nghiệp, Margherita Bavagnoli, nói rằng những thách thức chính là không chỉ để tăng sự hấp thu từ nông dân, mà còn để phát triển một chiến lược cho sự bền vững lâu dài của những công cụ này.

“Rõ ràng, gánh nặng tài chính là một trong những lý do cho việc áp dụng thấp. Tuy nhiên, nhiều biến số khác được xem là đóng vai trò quan trọng như nhau trong sự thành công hay thất bại của các sản phẩm đó. Miễn là nông dân không hiểu rõ tầm quan trọng của các sản phẩm đó, và khu vực tư nhân không đóng vai trò tích cực trong việc tạo ra thị trường, các biện pháp đó sẽ chỉ là biện pháp bảo vệ xã hội được cung cấp bởi chính phủ. Điều này hầu như không bền vững về lâu dài”, Bavagnoli giải thích.

IPCC đã cảnh báo rằng sản lượng và chất lượng gạo có thể sẽ giảm. Điều này đúng với hầu hết loại thực phẩm chủ lực khác như ngô, lúa mì và các loại ngũ cốc khác.

Chính phủ, khu vực tư nhân và các bên liên quan khác cần giúp nông dân tiếp tục sản xuất và sinh lợi khi khí hậu xấu đi, không có ai, sẽ không có thức ăn trên bàn của chúng tôi.

Xem thêm Dự án 10.000 tỉ đồng chậm một ngày dân khổ một ngày Dự án 10.000 tỉ đồng chậm một ngày dân khổ một ngày Thương mại nông sản ngày càng quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu Thương mại nông sản ngày càng quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu Thời tiết cực đoan đang tác động tiêu cực tới sản lượng gạo tại Đông Nam Á Thời tiết cực đoan đang tác động tiêu cực tới sản lượng gạo tại Đông Nam Á Việt Nam cần ít nhất 30,7 tỷ USD đến năm 2020 cho chiến lược tăng trưởng xanh Việt Nam cần ít nhất 30,7 tỷ USD đến năm 2020 cho chiến lược tăng trưởng xanh