Xu hướng thắt chặt tiền tệ lan rộng không chỉ ở nhóm thị trường mới nổi
 |
Những dấu hiệu thắt chặt tiền tệ |
|
FED nâng lãi suất và những hệ quả cho các nền kinh tế mới nổi |
Xu hướng thắt chặt tiền tệ lan tràn
Theo nhận định của bộ phận Phân tích CTCP Chứng khoán Sài Gòn (SSI Research), thị trường tài chính thế giới đang trải qua những diễn biến khó lường có tầm ảnh hưởng sâu rộng tới nhiều quốc gia.
Cuộc chiến thương mại giữa hai cường quốc Mỹ - Trung ngày càng căng thẳng và chưa cho dấu hiệu nhượng bộ. Mỹ đã chính thức áp mức thuế 25% lên 34 tỷ USD hàng hóa từ Trung Quốc từ ngày 6/7 và 16 tỷ USD từ ngày 23/8, ngay lập tức Trung Quốc đã có những động thái trả đũa tương tự. Thị trường tiếp tục thấp thỏm chờ đợi quyết định cuối cùng liên quan tới việc Mỹ áp thuế lên 200 tỷ USD tiếp theo và thậm chí 267 tỷ USD còn lại.
Đàm phán thương mại nhóm Bắc Mỹ dù đã có bước tiến thành công giữa Mỹ và Mexico nhưng lại gặp vướng mắc khi Canada không sẵn sàng nhượng bộ. Nhật Bản có thể là mục tiêu tiếp theo Mỹ nhắm tới khi thâm hụt thương mại với Nhật Bản xếp thứ 3 chỉ sau Trung Quốc và Mexico.
Thị trường tài chính là nơi hứng nhanh chóng khi rủi ro thương mại gia tăng. Đồng CNY tiếp tục mất giá mạnh trong tháng 8, tỷ giá USD/CNY tăng lên mức 6,93, mất 9,6% trong vòng 4 tháng. NHTW Trung Quốc (PBOC) đã áp dụng nhiều biện pháp nhằm cứu đồng CNY từ tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc với trạng thái mua USD đến áp dụng “yếu tố phản chu kỳ” trong việc tính toán tỷ giá tham chiếu hàng ngày.
Nhiều nền kinh tế bao gồm cả các nước phát triển và nhóm thị trường mới nổi cũng đang có xu hướng thắt chặt tiền tệ và khởi đầu là Mỹ.
Mỹ đã nâng lãi suất 5 lần và đa phần thị trường tin rằng Mỹ sẽ tiếp tục nâng lãi suất thêm 2 lần trong năm 2018. EU giảm mua tài sản từ mức 30 tỷ EUR xuống 15 tỷ EUR/tháng vào tháng 9 và dự kiến sẽ kết thúc vào cuối năm nay. Ngân hàng Trung ương Anh đã tăng lãi suất thêm 25 điểm lên 0,75% trong tháng 8 và Canada đã nâng lãi suất 2 lần trong năm nay.
 |
Các nền kinh tế mới nổi như Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Philippines, Mexico, Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ, Argentina cũng liên tục nâng lãi suất nhằm kiềm chế lạm phát và bảo vệ đồng nội tệ. Đồng tiền của hầu hết các nước này đều đã mất giá đáng kể trong năm 2018. Trong đó đồng Peso của Argentina đã mất 50% giá trị buộc nước này phải nâng lãi suất cơ bản lên 60%. Khủng hoảng ở Thổ Nhĩ Kỳ khiến đồng lira của nước này giảm 42% từ đầu năm.
 |
Đồng tiền của các thị trường mới nổi đáng chú ý như Brazil, Ấn Độ, Nga đều mất giá 25%, 13%, và 20%. Cùng với đó, chỉ số MSCI Emerging Currency Index đã giảm 6,6% kể từ đầu năm. Tại khu vực Đông Á, ngoại trừ Nhật Bản có đồng nội tệ tăng nhẹ, hầu hết các đồng tiền đều mất giá dưới 10%. VND có mức độ mất giá ở mức thấp 2,7%, chỉ sau Thái Lan 1,7%.
Ảnh hưởng trực tiếp đến dòng vốn nước ngoài vào Việt Nam
Tại Việt Nam, lãi suất đã chạm đáy từ tháng 4 và xu hướng tăng lãi suất đã rõ nét. Thị trường chứng khoán Việt Nam đã bị bán ròng liên tiếp. Trên thị trường trái phiếu, mặc dù sự tham gia của khối ngoại rất khiêm tốn, khối này đã liên tục bán ròng với tổng giá trị 2.700 tỷ đồng từ đầu năm.
 |
Môi trường lãi suất thay đổi sẽ tác động tới sự dịch chuyển dòng vốn toàn cầu và có sức lan tỏa mạnh. Các nền kinh tế phát triển cần chuyển sang chính sách thắt chặt trước nguy cơ tăng trưởng nóng và lạm phát tăng cao sau một thời gian dài nới lỏng tiền tệ.
Các thị trường đang phát triển cũng phải đối mặt với rủi ro lạm phát tăng nhanh và sự mất giá đồng nội tệ. Các thị trường này có thể chịu rủi ro lớn khi dòng vốn bị rút ra để tìm về các tài sản an toàn một khi thị trường có biến động mạnh. Với độ mở lên tới 100%, Việt Nam khó có thể tránh khỏi những tác động từ bên ngoài khi nền kinh tế thế giới có bất ổn.
