Từ câu chuyện lãnh đạo 'không giống ai' của Zuckerberg tại Facebook: Liệu chúng ta có cần một hình mẫu CEO nhất định để học hỏi?

Lược dịch từ bài viết của James daSilva, biên tập viên kỳ cựu của bản tin SmartBrief về Lãnh đạo, đăng trên trang web smartbrief.com.

Gần đây, có một chuỗi các tweet (thread) từ một giám đốc Facebook kỳ cựu - Dan Rose, mà chúng ta có thể đã bỏ lỡ. Không sao cả - “lướt tweet” hiếm khi là thứ chúng ta hay làm.

Trong bài đăng của mình, Rose đã bàn về về tầm vóc của người đồng sáng lập Facebook, Mark Zuckerberg cũng như sự lãnh đạo của Mark với tư cách CEO, đặc biệt là trong những năm đầu khi anh phản đối ý định của hội đồng quản trị và các giám đốc điều hành - những người muốn bán lại Facebook cho Yahoo. 

Rose cũng kể về cách Zuckerberg loại bỏ những người đó theo thời gian và cách vị tỷ phú không dung thứ cho việc phá hoại - bao gồm cả một cuộc “nổi loạn” mà Rose tổ chức sau lưng Zuck.

Bài viết này đã thu hút rất nhiều sự chú ý - một đặc điểm thường thấy của Twitter với đủ các kiểu bình luận từ khen ngợi đến chê bai. Và ngạc nhiên thay, tôi lại biết đến bài đăng này từ những người chỉ trích nó.

Tại sao tôi lại đề cập đến bài đăng này của Rose? Bởi vì nó đã chạm đến cốt lõi những thứ mà tôi đã cố gắng truyền tải trong gần mười năm, qua bản tin SmartBrief về Lãnh đạo. Cụ thể hơn, làm lãnh đạo rất khó nhưng cũng là một món quà tuyệt vời; rằng lãnh đạo là một quá trình liên tục với nhiều quyết định lớn và nhỏ. Và mặc dù bạn phải luôn tìm kiếm thông tin, cảm hứng và ý tưởng mới, nhưng không nên lý tưởng hóa hoặc thần tượng hóa bất kỳ người hoặc phương pháp nào.

Nhưng thường thì thế giới ngoài kia lại nghĩ khác. Đại loại thế này: “Những tên tuổi lớn nhất đã làm gì và nói gì? Chỉ việc bắt chước họ là xong."

Bây giờ, tôi rất vui vì Rose đã chia sẻ những thông tin chi tiết này. Đây là những kỷ niệm khi làm việc trực tiếp với Mark và chúng ta cần góc nhìn này để biết cách các nhà lãnh đạo nghĩ gì, làm gì và đối xử với mọi người xung quanh ra sao. 

Bản thân Rose có lý do tuyệt vời để xem xét tấm gương của Zuckerberg một cách nghiêm túc và thậm chí bắt chước theo, bởi vì anh ấy đã làm việc gần gũi với Zuck. Rose biết những câu chuyện đằng sau và bối cảnh thực tế chứ không chỉ là những dòng tweet đơn thuần. Còn hầu hết chúng ta? Chắc chắn là không đâu.

Cách Mark Zuckerberg lãnh đạo đặc biệt không phù hợp với hầu hết mọi người và mấu chốt là ở chỗ “hầu hết” này. Nhiều giám đốc điều hành và nhà sáng lập công nghệ sẽ tìm thấy những điểm tương đồng, sự khôn ngoan nhưng cũng có thể là những điều cần cảnh giác khi đọc câu chuyện của Zuckerberg, cách tiếp cận cuộc sống và sự nhạy bén trong kinh doanh của anh. 

Câu chuyện Zuck từ chối lời đề nghị trị giá hàng tỷ đô la từ Yahoo - chẳng hạn, chỉ phù hợp với những ai khởi nghiệp và sáng lập công ty (founders), mặc dù kết quả cuối cùng rõ ràng rắc rối hơn nhiều so với việc chỉ đơn thuần từ chối một thỏa thuận bạc tỷ.

Và một số nhà lãnh đạo khác có thể thấy điều gì đó tương tự trong cuộc sống hàng ngày của mình, qua việc đọc các tweet của Rose nói về cách Zuck xử lý bất đồng nội bộ, cách anh phản ứng với cụm từ “Mạng xã hội”, hoặc cách anh khôi phục lại hình ảnh sau những gì được coi như những phát ngôn hớ hênh trước công chúng. Thật tuyệt vời.

Nhưng những câu chuyện như thế này chỉ hữu ích khi được kết hợp với những kiến thức và kinh nghiệm của bản thân để mà vận dùng cho tình huống của bạn, cho nhóm của bạn, cho công ty hoặc cho công việc của bạn. Những câu chuyện như vậy không phải là một hướng dẫn rõ ràng hay có thể được áp dụng một cách nhanh chóng, cũng như chúng không tự động hữu ích hơn cho chúng ta chỉ vì Zuck là một trong những người thành công bậc nhất thế giới.

Thế thì, những người lãnh đạo hàng ngày cần điều gì?

Tôi thường xuyên nhận được email từ độc giả bản tin SmartBrief về Lãnh đạo và vâng, một số người trong số họ là giám đốc điều hành hoặc chủ doanh nghiệp, hoặc nhà tư vấn và huấn luyện viên. Nhưng tôi cũng nhận được hồi đáp từ các thủ thư, cảnh sát trưởng, giáo viên, kỹ sư và những người đã nghỉ hưu - những người không có quyền lực, ngân sách hoặc phạm vi như một giám đốc điều hành.

Những độc giả này cần lời khuyên thiết thực để xử lý bất cứ điều gì xảy ra trong ngày và trong tuần của họ: các cuộc trò chuyện khó khăn, các cuộc họp diễn ra kém hiệu quả, “chốt” một thỏa thuận, xây dựng thói quen tốt hơn hoặc thuyết phục sếp của họ đồng ý. Mặc dù những độc giả này không phải là bất lực, nhưng họ cần có khả năng phản ứng cũng như tinh thần chủ động, tùy thuộc vào tình huống.

Đôi khi lời khuyên của chúng tôi xuất phát từ một câu nói hay của Teddy Roosevelt (cựu tổng thống Mỹ) hoặc Maya Angelou (nhà thơ và nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng) và đôi khi nó đến từ một bài nghiên cứu. 

Nhưng chúng tôi cũng xuất bản rất nhiều bài viết theo kiểu blog kết hợp với các dữ liệu, hướng dẫn và những câu chuyện thực tế, bởi vì tình huống của mỗi người là khác nhau, không ai giống ai. (Và đôi khi câu trả lời đến từ YouTube hoặc podcast, mặc dù bản tin SmartBrief ít khi hướng mọi người đến những kênh này)

Tất cả những cách tiếp cận này đều hữu ích vì hành trình lãnh đạo của từng người trong chúng ta không hề giống nhau.

Một ví dụ khác, có bao nhiêu người nói rằng cha (hoặc mẹ) của họ là người có ảnh hưởng lớn nhất hoặc là người mà họ ngưỡng mộ nhất? Đây là những câu chuyện có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến mọi người, và hoàn toàn hợp lý khi nói rằng cha mẹ của ai đó về cơ bản sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của người đó. Nhưng bạn có ngưỡng mộ cha của ai đó mà bạn chưa gặp và không biết gì về họ không? Tất nhiên không, và cũng chẳng sao cả.

Vì vậy, nếu bạn đọc các dòng tweet của Dan Rose và cảm thấy phấn khích, điều đó thật tuyệt. Nhưng nếu bạn đọc và thấy, ồ Zuckerberg thật tệ hại, thì vẫn ổn thôi - bạn đã biết là không nên bắt chước anh ta. Vấn đề ở đây là, không nhất thiết chỉ có một đáp án duy nhất để mà bạn buộc phải làm theo.

Lãnh đạo có nhiều hình thức, và mỗi ngày là một cơ hội mới để thực hiện điều này. Miễn là bạn tiếp tục cố gắng, luôn học hỏi, quan sát và lắng nghe những điều mới mẻ.