Trung Quốc và Nga mượn dấu ấn lịch sử để chọc giận Mỹ

Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải và người đồng cấp Nga Anatoly Antonov đã công bố một bài viết chung nhân kỉ niệm 75 năm kết thúc Thế chiến II. Bài viết đề cập ngắn gọn đến Mỹ trước khi dành phần lớn nội dung cho mối quan hệ bền chặt giữa Moscow và Bắc Kinh.

Sau đó, đến ngày 3/9, ông Thôi Thiên Khải còn công bố một video bày tỏ lại thông điệp của bài viết trên.

"Tình hữu nghị được phát triển giữa nhân dân Liên Xô và Trung Quốc trong Thế chiến II là động lực không ngừng nghỉ cho quan hệ Nga - Trung và sẽ trường tồn theo thời gian", hai đại sứ viết trong bài bình luận có tựa đề "Tôn vinh lịch sử vì một tương lai tốt đẹp hơn".

Tuy nhiên, "bài học lịch sử" của Nga và Trung Quốc còn hàm chứa ý lời chỉ trích tương đối rõ ràng nhắm vào chính quyền Tổng thống Trump. Theo South China Morning Post (SCMP), cả Bắc Kinh và Moscow đều phê phán thái độ cứng rắn, hiếu chiến, đơn phương và rõ ràng là thích bỏ qua tiền lệ của Washington.

"Phong cách luật rừng bỏ kẻ yếu lấy kẻ mạnh. Đó không phải là cách để các nước xây dựng quan hệ với nước ngoài", hai vị đại sứ nhấn mạnh. "Chúng ta nên từ bỏ tư duy lấy mạnh hiếp yếu".

Trong bài đăng sau đó trên Twitter, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ thẳng thắn hơn. Ông Thôi Thiên Khải Kêu gọi Washington và Bắc Kinh "lấy lại tinh thần hợp tác từ Thế chiến II" và "chung tay giải quyết kẻ thù chung trong kỉ nguyên mới".

Bài viết của hai vị đại sứ Nga và Trung Quốc ban đầu được đăng trên trang web quân sự Defense One trước khi Đại sứ quán Trung Quốc phổ biến rộng rãi hơn vào ngày 3/9. Bài viết này cho biết những thách thức toàn cầu hiện nay bao gồm biến đổi khí hậu, khủng bố, suy thoái kinh tế và các dịch bệnh.

Mục đích kép của hai đại sứ

SCMP dẫn lời các nhà phân tích cho biết văn phong của bài viết trên dường như có mục tiêu kép: chọc giận chính quyền Washington và gây ấn tượng với các nhà lãnh đạo ở quê nhà.

Ông Michael Hirson - nhà phân tích của Eurasia Group kiêm cựu tùy viên Bộ Tài chính Mỹ tại Bắc Kinh, cho hay: "Bài viết thể hiện tình hữu nghị Trung - Nga và thông điệp nửa vời về thiện chí của họ với Mỹ. Hai vị đại sứ còn chỉ trích chủ nghĩa đơn phương và bá quyền của chính quyền Washington".

Động thái nhấn mạnh và thể hiện tình anh em Trung - Nga của Đại sứ Thôi Thiên Khải và người đồng cấp Nga diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh đang xuống dốc.

Trung Quốc bị cộng đồng quốc tế chỉ trích vì các vấn đề liên quan đến Hong Kong và Tân Cương, một số nhân vật ở Nga bị cáo buộc đầu độc lãnh đạo phe đối lập Aleksei Navalny. Ngoài ra, Nga và Trung Quốc còn bị cho là cố gắng can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.

Ông Hirson nói: "Bắc Kinh và Moscow không cần thiết phải nhắc Washington về mối quan hệ ngày càng bền chặt giữa họ, vì giới chính trị Mỹ chắc chắn nhận thức được và đang gặp khó khăn trước vấn đề này".

Ông Jeff Moon - chuyên gia phân tích của công ty tư vấn Moon Strategies, đồng thời là cựu quan chức Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, cho biết ẩn ý trong bài viết của hai vị đại sứ trên cũng quan trọng không kém nội dung được trình bày rõ ràng.

"Thông điệp ở đây là hai nước Nga - Trung đang thúc đẩy hợp tác và thật đáng tiếc khi Mỹ quên đi tinh thần hợp tác hậu Thế chiến II và không ở bên cạnh những đồng minh cũ", ông Moon lí giải.

"Và Trung Quốc đang ngầm phát đi thông điệp rằng, dù một số chính trị gia ở Mỹ có thể ủng hộ tách rời hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, chúng tôi vẫn còn những người bạn quan trọng trên khắp thế giới", cựu quan chức Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cho hay.

Trong một bài viết tương tự hồi đầu tuần này, nhà sáng lập Nhậm Chính Phi của Huawei Technologies đã thẳng thắn tuyên bố gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc đang tăng cường đầu tư vào Nga sau khi Washington gia tăng các biện pháp trừng phạt với hãng.