Sức hút của Việt Nam lớn dần trong bức tranh khởi nghiệp ở Đông Nam Á
Ứng dụng đặt xe Go-Viet - phiên bản Việt Nam của Go-Jek. (Ảnh: Nikkei Asian Review)
Hàng loạt khoản vốn khủng vào các công ty khởi nghiệp Việt Nam
Theo nghiên cứu chung của công ty đầu tư mạo hiểm ESP Capital (TP HCM) và Cento Ventures (Singapore), trong giai đoạn 1 - 6/2019, tổng vốn đầu tư vào lĩnh vực khởi nghiệp của Việt Nam đã đạt 246 triệu USD với tổng số 56 giao dịch.
Đến cuối năm nay, tổng vốn đầu tư có thể đạt 800 triệu USD, tăng ít nhất 80% so với 444 triệu USD vào năm ngoái.
Trong nửa đầu năm 2019, tống cộng khoảng 5,9 tỉ USD vốn đầu tư chảy vào các công ty khởi nghiệp tại khu vực Đông Nam Á.
Xét theo tổng vốn đầu tư mà giới truyền thông có thể thống kê, Việt Nam chiếm 17% vốn đầu tư cho lĩnh vực khởi nghiệp trong khu vực, tăng từ mức 5% cho cả năm 2018 và chỉ xếp sau Indonesia (48%) và Singapore (25%).
Đầu tư vào lĩnh vực khởi nghiệp ở Việt Nam bắt đầu tăng từ năm ngoái, với các ngành bán lẻ, thanh toán và giao dịch trực tuyến thu hút lượng vốn khổng lồ.
Trong số các công ty khởi nghiệp hút vốn khủng năm ngoái, ứng dụng thanh toán điện tử Momo nổi lên như một điểm sáng.
Theo Nikkei Asian Review, Momo đã thu hút khoảng 100 triệu USD đầu tư từ công ty cổ phần tư nhân Warburg Pincus (Mỹ), trở thành một trong những vòng gọi vốn đơn lẻ lớn nhất mà một công ty khởi nghiệp Việt Nam từng thực hiện.
Một số khoản đầu tư lớn vào các công ty khởi nghiệp Việt Nam trong nửa đầu năm 2019. (Ảnh: Nikkei Asian Review)
ESP - Cento cho biết, mặc dù chưa tiết lộ con số cụ thể nhưng trong năm nay, nền tảng thương mại điện tử Tiki đã nhận một khoản vốn khủng khác. Cụ thể, một số nguồn tin tiết lộ Tiki đã huy động thành công 75 triệu USD từ các nhà đầu tư do công ty Northstar Group (Singapore) dẫn đầu vào tháng 3 vừa qua.
Công ty giải pháp thanh toán VNPay đã huy động thành công 50 triệu USD từ quĩ nhà nước GIC (Singapore), trong khi nhà điều hành game VNG cũng nhận 29 triệu USD từ Temasek Holdings.
Các công ty khởi nghiệp qui mô nhỏ hơn cũng đang hút dòng vốn lớn. Luxstay, một trang web chia sẻ phòng tương tự Airbnb, đã huy động 4,5 triệu USD trong tháng 5, còn nhà điều hành hệ thống điểm bán hàng KiotViet cũng nhận 6 triệu USD hồi tháng 8, theo cơ sở dữ liệu Crunchbase.
Yếu tố nào tạo đà cho lĩnh vực khởi nghiệp của Việt Nam tăng tốc ?
Với dân số 96 triệu người và tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định (6,7% trong quí II), ngày càng nhiều nhà đầu tư nước ngoài nhòm vào thị trường Việt Nam. Những dịch vụ công nghệ như thanh toán điện tử, đặt xe, thương mại điện tử và logistics đều đang bùng nổ mạnh mẽ ở Việt Nam.
Cơ cấu vốn đầu tư vào lĩnh vực khởi nghiệp của khu vực Đông Nam Á. Có thể thấy, mặc dù chưa thể vượt qua Singapore và Indonesia, Việt Nam vẫn được xem là một "cánh chim đầu đàn" trong lĩnh vực khởi nghiệp của khu vực. (Ảnh: Nikkei Asian Review)
96 triệu dân và lực lượng lao động có trình độ học vấn cao
"Việt Nam đang trải qua một giai đoạn quan trọng, khi mà các thành phần chủ chốt của nền kinh tế kĩ thuật số bắt đầu hình thành", bản báo cáo của EPS - Cento lưu ý.
Cũng theo bản báo cáo, nền kinh tế kĩ thuật số của Việt Nam sẽ hưởng lợi từ dân số trẻ, với 60% thuộc độ tuổi dưới 35%, và tỉ lệ sử dụng Internet cũng như điện thoại vẫn còn tiếp tục tăng. Nghiên cứu trên còn cho biết sẽ có thêm 10 triệu người dùng tham gia lĩnh vực tiêu dùng trực tuyến vào năm 2023.
Ngoài ra, lực lượng lao động có trình độ học vấn cao cũng là một lợi thế khác cho thị trường Việt Nam, cụ thể học sinh, sinh viên Việt Nam xếp thứ 8 toàn cầu trong các bài kiểm tra khoa học quốc tế PISA, cao hơn cả Hong Kong và Hàn Quốc.
Bên cạnh chi phí lao động tương đối thấp, từ lâu Việt Nam đã là một trong những trung tâm cung ứng phần mềm ở châu Á, sản sinh ra nhiều công ty công nghệ thông tin lớn như FPT.
Các chuyên gia công nghệ hiện nay đã chuyển hướng chú ý từ các doanh nghiệp gia công sang công ty khởi nghiệp, bà Vy Lê - đối tác chung tại ESP Capital, cho hay.
Những ngôi sao sáng truyền cảm hứng khởi nghiệp
Sự lên ngôi của một số công ty khởi nghiệp nổi tiếng của Việt Nam như VNG Corp đã truyền cảm hứng để "nhiều cá nhân suy nghĩ về việc xây dựng công ty riêng thay vì đi làm thuê", bà Vy Lê chia sẻ.
Bà Vy Lê cũng lưu ý, việc các công ty khởi nghiệp lớn trong khu vực, điển hình như Grab, thâm nhập mạnh mẽ vào thị trường Việt Nam cũng tạo ra nhiều cơ hội mới thông qua đề xuất mức lương cao hơn hơn cho các chuyên gia công nghệ.
Ứng dụng đặt xe Grab của Singapore đã gia nhập thị trường Việt Nam kể từ năm 2014, trong khi Go-Jek của Indonesia vào Việt Nam năm ngoái.
Grab có một trung tâm nghiên cứu và phát triển tại TP HCM với hơn 100 kĩ sư. Vào tuần trước, công ty tuyên bố họ sẽ đầu tư 500 triệu USD vào Việt Nam trong vòng 5 năm tới.
Trên lĩnh vực thương mại điện tử, các nền tảng như Shopee của Singapore và Lazada - công ty con của Alibaba Group Holding, là một trong những trang web có lượt truy cập lớn nhất.
Các doanh nhân du học cũng đang góp phần định hình hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam. Trong số này có Elsa - một startup giáo dục, có trụ sở tại Thung lũng Silicon và do Văn Đinh Hồng Vũ, một người Việt Nam tốt nghiệp Đại học Standford, điều hành.
Elsa có khoảng 20 trong tổng 40 nhân viên tại TP HCM chịu trách nhiệm phát triển ứng dụng học tiếng Anh tại Việt Nam.
Chương trình tăng tốc và ươm mầm khởi nghiệp của chính phủ
Thông qua các chương trình tăng tốc và ươm mầm khởi nghiệp, sự hỗ trợ của chính phủ Việt Nam cũng đã và đang đóng góp lớn cho hệ sinh thái khởi nghiệp của đất nước.
Chính phủ Việt Nam đang bàn nhiều về cách mạng công nghiệp 4.0. Họ xem các công ty khởi nghiệp là động lực chính của nền kinh tế.
Lĩnh vực khởi nghiệp tại khu vực Đông Nam Á hiện tại vẫn do Singapore và Indonesia dẫn dắt, với 6 trong 8 kì lần trong khu vực đến từ hai nước.
Mặc dù vậy, Việt Nam "rõ ràng có tiềm năng để trở thành hệ sinh thái khởi nghiệp hàng đầu tiến theo của khu vực Đông Nam Á", nghiên cứu của ESP - Cento đánh giá.
