Startup sách nói liên tiếp bị Shark chê 'ngáo', công ty dựa quá nhiều vào vốn từ bố mẹ founder

Voiz FM, một startup về sách nói, đã lên sóng Shark Tank mùa 4 để gọi vốn 250.000 USD cho 2,5% cổ phần. Ông Lê Hoàng Thạch, CEO Voiz FM, cho biết từ tháng 9/2019 (khoảng một năm rưỡi) đã có 10 triệu phút được người dùng trả tiền để nghe nền tảng. Điểm nổi bật của sách nói này là giọng đọc có sự trộn lẫn của người thật và trí tuệ nhân tạo (AI).

Tổng giá trị giao dịch (GMV) trong năm 2020 là 42.000 USD (966 triệu đồng), gấp 20 lần so với 2019, doanh thu 2021 dự kiến 400.000 USD, gấp khoảng 10 lần năm 2020. GMV gồm tổng số tiền khách hàng bỏ ra để sử dụng dịch vụ (thu về từ Apple Store và Google Play). 

Theo startup này, công nghệ của công ty giúp họ giảm chi phí, tốc độ sách nói cải thiện. Doanh thu so với chi phí hoạt động là 70%, ông Thạch cho biết nếu công ty tăng trưởng hai con số như hiện tại thì tới tháng 9 năm nay đạt được điểm hòa vốn.

Ông Nguyễn Hòa Bình, Nhà sáng lập kiêm Chủ tịch HĐQT Tập đoàn NextTech, cho rằng trên thị trường hiện này có nhiều startup khác có công nghệ tương tự hay ứng dụng khác tương tự trên nền tảng AppStore.

Vì vậy với lợi thế cạnh tranh như hiện tại, ông cảnh báo Voiz FM phải thực sự dè chừng. Bên cạnh đó, vấn đề vi phạm bản quyền cũng là câu chuyện rất nhức nhối, không thể giải quyết một sớm một chiều.

Ông Thạch tiết lộ về lợi thế cạnh tranh của startup, công ty có ba tiêu chí: nội dung công ty đăng tải là có bản quyền; các nội dung vị phạm bản quyền công ty đều báo cáo, gắn cờ vi phạm (từ tháng 7/2020 đã có hơn 30.000 nội dung vi phạm bị gỡ) ; cuối cùng là ngoài giọng đọc có trộn lẫn giọng thật và giọng máy, các dữ liệu lưu lại sẽ gợi ý người dùng đọc cuốn sách theo sở thích.

Shark Nguyễn Xuân Phú, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sunhouse, yêu cầu startup tách bạch chi phí cố định và chi phí biến động. Ông Thạch cho biết chi phí cố định trung bình mỗi tháng là hơn 300 triệu đồng và cao nhất là 400 triệu đồng mỗi tháng (tức một năm 3,6 tỷ chi phí).

Tích lũy từ khi khởi nghiệp tới nay, tổng lỗ là hơn 3 tỷ đồng, trong đó có cả chi phí cố định, chi phí biến động và đầu tư. Tuy nhiên, ông Thạch chưa tính kỹ và chưa nắm cụ thể con số chi phí biến động để tính tiếp dòng tiền.

CEO của Voiz FM tiết lộ đã đầu tư vào dự án này 4 tỷ đồng. Trước đó và tháng 7/2020 đã gọi vốn vòng hạt giống với số tiền 625.000 USD. Định giá công ty sau khi gọi vốn là 3,1 triệu USD.

Ông Thạch cũng cho biết vốn tự có là do ba mẹ trợ cấp. "Nếu thành công thì coi như nuôi ba mẹ còn chưa thành công thì vẫn sẽ ra ngoài làm việc như bình thường", ông chia sẻ.

Đồng thời ông nói thêm rằng trong hành trình khởi nghiệp cần có sự an toàn về tài chính và nghề nghiệp, nếu không thành công thì gia đình chống đỡ, như vậy sự sáng tạo của bản thân sẽ được bảo đảm, không lo mỗi tháng phải thanh toán những khoản tiền gì.

Bà Đỗ Thị Kim Liên, Nhà sáng lập Ứng dụng bảo hiểm công nghệ Lian, bày tỏ rằng startup đang gia nhập vào thị trường có tính cạnh tranh quá cao, bà nói mình có thể là khách hàng của Voiz FM nhưng để đầu tư bà xin phép rút lui.

Ông Thạch cho biết, để nhà đầu tư thu hồi vốn có hai cách là bán cổ phiếu qua thị trường lần hai, cách hai là thu hồi dạng cổ tức nhưng phải đợi tới năm 2024. Tuy nhiên, ông Nguyễn Xuân Phú, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sunhouse, sau khi nghe tính toán của startup này đã lắc đầu và cho rằng không thể thu hồi vốn.

Ông Nguyễn Thanh Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Intracom Group, bày tỏ tuy startup rất thú vị, đặc biệt là máy nói bằng trí tuệ nhân tạo, tuy nhiên ông cũng học được một điều thú vị nữa từ startup này là "người mà ngáo thì không bao giờ nhận mình ngáo".

"Tôi chỉ cho em thấy một điều, công ty rót vốn nhiều nhưng không lớn lên được do không có nội lực mà chỉ dựa vào ngoại lực, mà startup dựa vào ngoại lực nhiều thì không thể bùng nổ được.

Thứ hai, dùng tiền của ba má cẩn thận không lại đưa họ vào chỗ khó. Nếu gọi (vốn) được của Shark nào nên trả lại ba má đi. Có những thứ mà mình không bao giờ giả lại được cho ba má. Đấy là anh khuyên em còn anh không đầu tư", Shark Việt thẳng thắn.

CEO Voiz FM cho rằng tiền có thể lấy lại được, nhưng niềm vui khi nhìn thấy con làm những gì mình thích là không kiếm được. Ông làm vì đam mê và đam mê thì kiếm ra tiền. Các shark cho rằng làm vì vui sẽ "dễ chết", phải làm vì tiền mới tồn tại lâu dài.

Tiếp đó, Shark Phú đề nghị 250.000 USD cho 15% cổ phần. Shark Bình đề nghị 500.000 USD, định giá công ty là 3,5 triệu USD, cổ phần ông Bình sẽ chiếm 12,5% nhưng với điều kiện tặng thêm 7,5% cổ phần ưu đãi người cố vấn (tức tổng cổ phần 20%).

Kèm với đó, Shark Bình yêu cầu cam kết như startup nói: tháng 9/2021 hòa vốn, năm sau GMV đạt 3 triệu USD. Nếu không đạt được các điều kiện đó, shark Bình có quyền put option (quyền chọn bán). Còn lại Shark Hưng xin rút không đầu tư vì hai Shark trên đã có đề nghị tốt hơn ông.

Sau khi nghe đề nghị, startup tỏ vẻ chưa thỏa mãn với điều kiện của Shark Bình. Ông Bình giải thích rằng với những gì đã có của công ty là hơi nhỏ trong khi startup khẳng định là số 1 thị trường. 

Mặt khác năm nay bán chưa tới 10 tỷ tiền sách, lý do chỉ có thể là công ty chưa mạnh về bán hàng hoặc thị trường này quá nhỏ, chưa chuyển đổi từ sách đọc sang sách nói. Startup đề nghị ngược lại Shark Bình là 500.000 USD cho 5% cổ phần và 1% cổ phần ưu đãi nhà cố vấn nhưng Shark thẳng thắn từ chối.

Ông Bình nói thêm rằng nếu startup từ chối lời đề nghị trước của ông thì NextTech có thể hỗ trợ thanh toán trực tuyến cho startup để giảm phần chi trả cho đối tác ngoại, coi như hỗ trợ chứ không đầu tư.

Cuối cùng, ông Thạch từ chối tất cả đề nghị của các shark và ra về tay trắng. CEO Voiz FM cho biết, lý do rời khỏi cuộc chơi vì không muốn đi ngược lại với niềm tin và sự tự tin của đội ngũ startup và các nhà đầu tư trước đó đã rót vốn cho công ty ở vòng trước.