Ông Biden nhậm chức Tổng thống Mỹ, lập tức ký ban hành loạt chính sách

Ngày thứ Tư 20/1, Joe Biden đã trở thành Tổng thống thứ 46 trong lịch sử 245 năm của nước Mỹ. Ông tiếp quản một đất nước hùng mạnh nhưng đang bị chia rẽ sâu sắc và phải vật lộn trong nhiều cuộc khủng hoảng đan cài lẫn nhau về y tế, kinh tế, chính trị, xã hội ...

Tất cả người đến dự lễ nhậm chức đều phải đeo khẩu trang và thực hiện các nguyên tắc giãn cách xã hội để phòng dịch.

Nhằm đảm bảo an ninh cho lễ nhậm chức của ông Biden, 25.000 lính Vệ binh Quốc gia đã được điều động về thủ đô Washington, nhiều gấp 5 lần tổng số binh sĩ Mỹ đồn trú tại Iraq và Afghanistan cộng lại. Ngoài ra còn có đông đảo lực lượng cảnh sát và mật vụ. 

Thủ đô của nước Mỹ, đặc biệt là khu vực quanh Nhà Trắng và Điện Capitol, đã biến thành một căn cứ quân sự khổng lồ.

Phát biểu tại Lễ nhậm chức, ông Biden tuyên bố: "Ý chí và nguyện vọng của nhân dân đã được lắng nghe và tuân thủ. Chúng ta đã một lần nữa học được rằng nền dân chủ rất đáng quý và cũng rất mong manh. Tại giờ phút này, nền dân chủ đã thắng thế. Hôm nay là ngày của nước Mỹ, là ngày của dân chủ. Một ngày trong lịch sử tràn đầy hy vọng về sự hồi sinh và quyết tâm".

Tiếp đến, ông Biden nói về những thách thức phía trước của đất nước như đại dịch COVID-19 đã khiến cho hơn 400.000 người Mỹ mất mạng và vẫn đang lan rộng hàng ngày. 

Tân tổng thống nói về những hàng quán đóng cửa trên khắp thủ đô Washington như là minh chứng cho thiệt hại kinh tế ghê gớm của dịch bệnh. Các cuộc biểu tình hồi mùa hè năm ngoái còn làm bộc lộ những căng thẳng dồn nén từ lâu về bất bình đẳng chủng tộc.

Ông Biden nhậm chức Phó Tổng thống vào tháng 1/2009 và nhậm chức Tổng thống vào tháng 1/2021. (Ảnh: AP).

Theo CNBC, cuốn Kinh thánh mà ông Biden dùng để tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Mỹ đã được truyền qua nhiều thế hệ gia đình ông trong gần 130 năm qua. Khi nhậm chức Phó Tổng thống năm 2009, 2013 cũng như những lần nhậm chức thượng nghị sĩ trước đó, ông Biden đều dùng cuốn Kinh thánh này. 

Người tiền nhiệm của ông Biden - Tổng thống đời thứ 45 của nước Mỹ Donald Trump - không có mặt tại lễ nhậm chức. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1869 một tổng thống sắp mãn nhiệm không đến dự lễ đăng quang của người kế nhiệm.

Ba cựu tổng thống trước ông Trump là Bill Clinton (Đảng Dân chủ), George W. Bush (Đảng Cộng hòa) và Barack Obama (Đảng Dân chủ) cùng phu nhân đều có mặt để chúc mừng vợ chồng ông Biden. 

Ông Trump không còn chức tổng thống nhưng không được thảnh thơi như trút bỏ gánh nặng chính trường mà vẫn đang phải lo về phiên tòa luận tội sắp tới của Thượng viện. Ông Trump là tổng thống duy nhất trong lịch sử Mỹ bị luận tội tới hai lần. 

Lần thứ nhất vào cuối năm 2019 đầu 2020 với cáo buộc lạm dụng quyền lực để bôi xấu ông Biden và cản trở cuộc điều tra của Quốc hội. Lần thứ hai này, ông Trump bị cáo buộc đã kích động đám đông ủng hộ bằng các tuyên bố dối trá về gian lận bầu cử, dẫn tới việc hàng nghìn người biểu tình gây ra bạo loạn tại Điện Capitol ngày 6/1 làm 5 người chết.

Trong những giờ đầu tiên ở Phòng Bầu dục, Tổng thống Joe Biden đã ký ban hành hàng chục lệnh hành pháp để giải quyết nhiều thách thức của nước Mỹ, từ khống chế đại dịch COVID-19 đến đối phó cuộc khủng hoảng nợ sinh viên.

Các mệnh lệnh của ông Biden cũng đảo ngược nhiều chính sách thời Tổng thống Trump, bao gồm việc cấm nhập cảnh với người đến từ các quốc gia Hồi giáo hay việc xây tường cạnh biên giới Mỹ - Mexico.

Theo CNBC, đứng đầu danh sách những lệnh mà ông Biden dự định ký là "Thử thách đeo khẩu trang 100 ngày" nhằm yêu cầu người dân đeo khẩu trang và giữ giãn cách xã hội khi ở các công trình liên bang. Cũng liên quan đến vấn đề y tế, ông Biden đã đảo ngược quyết định rút nước Mỹ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mà ông Trump đưa ra hồi năm ngoái.

Dưới đây là bản danh sách những lệnh hành pháp mà ông Biden đã ký trong những giờ đầu tiên sau lễ nhậm chức, theo mô tả của nhóm chuyển tiếp:

- Khởi động "Thử thách đeo khẩu trang 100 ngày", các viên chức chính phủ sẽ làm gương cho người dân.

- Tái tham gia Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) để giúp người Mỹ và cả thế giới an toàn hơn

- Tổ chức chính phủ liên bang để điều phối phản ứng chống dịch COVID-19 thống nhất toàn quốc

- Kéo dài thời gian hoãn siết nợ nhà và hoãn trục xuất người thuê nhà khỏi nơi ở

- Kéo dài thời gian hoãn thanh toán nợ sinh viên

- Đưa Mỹ tái tham gia Thỏa thuận Paris về Biến đổi Khí hậu

- Đảo ngược các chính sách môi trường của Tổng thống Trump để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường.

- Phát động một sáng kiến trên quy mô toàn chính phủ để thúc đẩy bình đẳng chủng tộc

- Đảo ngược lệnh hành pháp của ông Trump về việc không tính người nhập cư không có giấy tờ khi phân bổ số ghế trong Hạ viện cho các bang.

- Duy trì và củng cố các biện pháp bảo vệ người nhập cư đến Mỹ từ khi còn nhỏ

- Bãi bỏ chính sách cấm nhập cư với người theo Đạo Hồi

- Bãi bỏ Lệnh thi hành nội địa trong lĩnh vực nhập cư mà ông Trump ban hành năm 2017

- Dừng xây dựng bức tường biên giới Mỹ - Mexico

- Ban hành bản ghi nhớ của tổng thống về việc hoãn trục xuất với người Liberia

- Phòng chống hành vi phân biệt dựa theo giới tính hay xu hướng tình dục

- Ban hành lệnh về đạo đức của nhân viên thuộc nhánh hành pháp

- Ban hành lệnh và bản ghi nhớ về quy trình quản lý

Đảng Dân chủ hiện nay đang kiểm soát cả Nhà Trắng lẫn hai viện Quốc hội. Tại Hạ viện, đảng của Tổng thống Joe Biden đang có 221 ghế trong khi Đảng Cộng hòa có 211 ghế. 

Ở Thượng viện, Phó Tổng thống Kamala Harris vừa làm lễ tuyên thệ nhậm chức cho ba nghị sĩ Đảng Dân chủ là Alex Padilla đến từ bang California và Raphael Warnock và Jon Ossoff - hai người vừa giành chiến thắng trong cuộc đua gay cấn ở Georgia.

Cả hai đảng cùng có 50 ghế và Phó Tổng thống Kamala Harris sẽ nắm lá phiếu quyết định, phá vỡ thế giằng co.

Thượng viện có cả một núi công việc trước mắt, bao gồm tổ chức các phiên điều trần để xác nhận nhân sự do ông Biden đề cử, luận tội cựu Tổng thống Trump và thảo luận hàng loạt dự luật để ứng phó với đại dịch và suy thoái kinh tế.

Lãnh đạo phe đa số (Đảng Dân chủ) Thượng viện là ông Chuck Schumer, Lãnh đạo phe thiểu số (Đảng Cộng hòa) là ông Mitch McConnell.