Ông Biden bắt tay xóa sạch tàn tích của ông Trump ngay từ ngày đầu tiên

Ngày 16/1 theo giờ Mỹ, ông Ron Klain – Chánh văn phòng tương lai của ông Biden cho biết loạt chính sách trong ngày đầu tiên nhậm chức sẽ mở đầu cho một chiến dịch chớp nhoáng kéo dài 10 ngày nhằm tái định hướng đất nước sau thời kỳ Donald Trump, không cần đợi ý kiến của Quốc hội.

Theo hãng tin AP, vào ngày 20/1, sau khi nhậm chức vào buổi trưa, ông Biden sẽ chấm dứt quy định hạn chế nhập cư vào Mỹ mà ông Trump áp dụng với một số quốc gia Hồi giáo, đưa nước Mỹ quay trở lại Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và yêu cầu bắt buộc đeo khẩu trang tại các địa điểm liên bang cũng như trong khi di chuyển giữa các bang với nhau.

Các chính sách khác của ông Biden trong ngày đầu làm tổng thống bao gồm cho phép tạm ngừng trả nợ sinh viên và ngăn chặn việc trục xuất người thuê/mua nhà khỏi chỗ ở vì khó khăn kinh tế trong đại dịch.

"Các lệnh hành pháp này sẽ mang lại sự hỗ trợ lớn lao cho hàng triệu người dân Mỹ đang khổ sở trong khủng hoảng", ông Ron Klain cho hay. 

Theo vị chánh văn phòng tương lai của ông Biden, nước Mỹ hiện nay đang phải đối mặt cùng lúc với 4 cuộc khủng hoảng chồng chéo lẫn nhau là: (1) Đại dịch COVID-19 đã làm gần 400.000 người Mỹ tử vong và vẫn đang lây lan với tốc độ chóng mặt; (2) cuộc suy thoái kinh tế do đại dịch gây ra; (3) biến đổi khí hậu; và (4) những bất ổn về sắc tộc sau phong trào Black Lives Matter.

"Tổng thống Biden sẽ hành động – không phải chỉ để xóa sạch những thiệt hại nguy hiểm nhất của chính quyền Donald Trump – mà còn để đưa đất nước tiến lên phía trước", ông Ron Klain nói.

Để hoàn thành hết những mục tiêu đề ra, ông Biden sẽ cần cả Quốc hội hành động, bao gồm việc thông qua gói giải cứu kinh tế trị giá 1.900 tỷ USD mới được công bố hôm 16/1. Theo ông Klain, Tổng thống Biden cũng sẽ đề xuất một dự luật cải cách nhập cư toàn diện tới Quốc hội trong ngày đầu tại nhiệm.

Ông Biden còn muốn tạo ra một lộ trình để hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp có thể được cấp quốc tịch Mỹ. 

Theo ông Ali Noorani – Chủ tịch Diễn đàn Nhập cư Quốc gia và là một trong những người được biết về kế hoạch của ông Biden, quá trình xem xét cấp quốc tịch cho người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ sẽ kéo dài khoảng 8 năm. Đối với những người đến Mỹ từ khi còn là trẻ em hoặc đến từ các nước có xung đột vũ trang, thời gian cấp quốc tịch sẽ ngắn hơn.

Vào ngày 21/1, tức ngày thứ 2 làm tổng thống, ông Biden sẽ ký các lệnh hành pháp nhằm khống chế đại dịch COVID-19, mục đích là để nước Mỹ có thể mở cửa lại trường học và doanh nghiệp một cách an toàn, tăng cường xét nghiệm virus SARS-CoV-2. 

Vào ngày 22/1, ông Biden sẽ ban hành lệnh hỗ trợ kinh tế cho những người bị tổn thương nặng nề nhất vì đại dịch, Chánh văn phòng Ron Klain cho hay.

Trong tuần sau đó, ông Biden sẽ thực hiện thêm các hành động liên quan tới cải cách hệ thống tư pháp hình sự, biến đổi khí hậu và nhập cư, trong đó có một chỉ thị nhằm rút ngắn thời gian đoàn tụ các gia đình bị chia rẽ ở biên giới Mỹ - Mexico vì các chính sách của ông Trump.

Nhiều chính sách khác sẽ được công bố sau khi đã được đánh giá về mặt pháp chế.  

Theo AP, các tổng thống mới nhậm chức thường nhanh chóng ký ban hành hàng loạt lệnh hành pháp trong những ngày đầu nhiệm kỳ. Tổng thống Trump cũng từng làm vậy nhưng nhiều lệnh của ông vấp phải ý kiến phản đối gay gắt hay thậm chí là bị tòa án bác bỏ.

Ông Ron Klain tin rằng các chính sách của ông Biden sẽ không gặp phải vấn đề tương tự vì "cơ sở pháp lý đằng sau các lệnh hành pháp này đều rất vững chắc và mang ý nghĩa tái lập vai trò đúng đắn, hợp hiến cho tổng thống".

Theo Bloomberg, những cam kết hành động "trong ngày đầu tiên" của các tổng thống Mỹ thường phải mất nhiều tuần và nhiều tháng mới có thể hoàn thành, thậm chí đôi khi còn "chết yểu" vì không có sự ủng hộ của Quốc hội.