Ông Trump ra đi, để lại nước Mỹ chìm trong đại dịch và thất nghiệp

Ông Trump dự định khởi hành đến khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Palm Beach vào buổi sáng 20/1, bỏ qua lễ nhậm chức của ông Biden. Ông Trump sẽ là tổng thống đầu tiên kể từ năm 1869 không tham dự buổi lễ của người kế nhiệm. Dù sự vắng mặt của ông Trump phá vỡ truyền thống chuyển giao quyền lực hòa bình, ông Biden thậm chí còn mừng vì ông Trump không đến.

Sau cuộc tấn công ở Điện Capitol, ông Trump đã trở thành nhân vật chính trị bị ruồng bỏ ở Washington bởi hầu hết mọi người, chỉ trừ những kẻ ủng hộ trung thành nhất. Cuộc bạo loạn ngày 6/1 được châm ngòi bởi việc ông Trump từ chối chấp nhận thua cuộc bầu cử tổng thống.

Tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ cao hơn 1/3 so với khi ông Trump nhậm chức. Hơn 400.000 người Mỹ đã chết vì COVID-19.

Khảo sát của Gallup cho thấy nhiệm kỳ của ông Trump có tỷ lệ ủng hộ trung bình thấp nhất trong số các tổng thống Mỹ 80 năm trở lại đây. Sự ủng hộ dành cho ông Trump giảm mạnh sau cuộc tấn công Điện Capitol và rơi xuống đáy ở mức 34%.

3/4 người Mỹ, bao gồm hơn một nửa người theo Đảng Cộng hòa cho rằng ông Trump có một phần trách nhiệm trong vụ tấn công, theo khảo sát của Pew Research. Kể cả Lãnh đạo Đảng Cộng hòa cũng thừa nhận ông Trump đã kích động bạo loạn, dắt mũi đám đông.

Binh sĩ khắp đường phố

Washington giờ đây trông giống căn cứ quân sự hơn là nơi đặt trụ sở của nền dân chủ lâu đời nhất thế giới. 

25.000 binh sĩ Vệ binh Quốc gia tuần tra trên đường phố, nhiều gấp 5 lần tổng số binh sĩ Mỹ đang ở Afghanistan và Iraq cộng lại.

Điện Capitol, Nhà Trắng và khu vực rộng lớn xung quanh được bao bọc trong hàng rào để ngăn chặn nguy cơ tấn công của những người ủng hộ ông Trump.

Chính bản thân ông Trump cũng không thể thoát khỏi chính trường Washington. Thay vì hoàn toàn trút được mọi gánh nặng của tổng thống, ông sẽ phải bào chữa cho bản thân trong phiên tòa luận tội lịch sử tại Thượng viện với cáo buộc kích động cuộc nổi dậy ngày 6/1.

Trong khi đó, ông Obama sau khi mãn nhiệm đã dành vài tuần thảnh thơi lướt ván diều ở biển Caribe cùng tỷ phú Richard Branson. 

Tang thương như 11/9

Đại dịch COVID-19 đã trở nên tồi tệ hơn nhiều trong những tuần cuối của nhiệm kỳ ông Trump, với tổng số người chết lên đến 400.000 vào ngày 19/1. 

Số ca tử vong hàng ngày đã nhiều lần vượt ngưỡng 4.000, tức là lớn hơn cả số thương vong trong cuộc tấn công khủng bố 11/9/2001. Bệnh viện trên khắp đất nước quá tải vì bệnh nhân COVID-19.

Ông Trump tuyên bố phát triển vắc xin COVID-19 là một trong những thành tựu lớn nhất của chính quyền, nhưng việc triển khai vắc xin lại bị chậm trễ bởi thói quan liêu và thất bại trong việc phân phối.

Các quan chức hàng đầu hứa hẹn rằng hơn 100 triệu liều vắc xin sẽ được phân phối trước cuối năm nay, tính đến 19/1, khoảng 15,6 triệu liều đã được tiêm, theo Bloomberg.

Giống như trong suốt khủng hoảng COVID-19, ông Trump tiếp tục đổ lỗi cho người khác. Thay vì nhận sai lầm và thiếu sót, ông quay sang chỉ trích các thống đốc vì không tiêm phòng nhanh hơn.

Chính quyền mới của ông Biden sẽ đảm nhận trách nhiệm tăng tốc nỗ lực tiêm chủng và hồi sinh nền kinh tế vẫn quay cuồng vì đại dịch. Ông Biden cam kết tiêm phòng vắc xin cho 100 triệu người trong 100 ngày đầu của nhiệm kỳ.

Tỷ lệ thất nghiệp tăng

Trong giai đoạn đỉnh cao, nền kinh tế Trump có thể khoe khoang về thị trường việc làm tốt nhất trong nhiều thập kỷ. Tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp nhất trong vòng 50 năm. Tình hình việc làm của phụ nữ, người da màu và người khuyết tật đều được cải thiện.

Nhưng sau khi đại dịch bùng phát, ông Trump sẽ rời Nhà Tắng với tỷ lệ thất nghiệp cao gần gấp đôi so với năm trước và lớn hơn nhiều so với khi ông nhậm chức. Hơn 10 triệu người Mỹ vẫn không có việc làm. Trong lúc đại dịch càn quét đất nước, ngày càng nhiều người bị sa thải. 

Trong tuần kết thúc ngày 9/1, gần 1 triệu người nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp và hơn 250.000 người ghi danh vào chương trình liên bang hỗ trợ những người không đủ điều kiện nhận trợ cấp, ví dụ như lao động tự do.

Khủng hoảng COVID-19 cũng khiến hàng triệu người Mỹ đói ăn và có nguy cơ bị đẩy ra đường. Theo khảo sát của Cục điều tra dân số vào giữa tháng 12, gần 30 triệu người Mỹ báo cáo có lúc không có đủ đồ để ăn. Hơn 17 triệu người lo sợ sẽ không trả nổi tiền thuê nhà vào tháng sau.

Đại dịch đã phá nát cơ hội tái đắc cử của ông Trump sẽ trở thành thách thức lớn nhất của ông Biden trên cương vị tổng thống.

Khu vườn của anh hùng

Cuộc sống sau khi mãn nhiệm của ông Trump mở màn với tình cảnh những nhân vật chủ chốt trong giới chính trị không muốn còn muốn dính dáng tới ông. Ông bị cấm cửa khỏi các mạng xã hội lớn, gây tổn hại nghiêm trọng đến khả năng lôi kéo công chúng sau khi rời nhiệm sở.

Trước khi rời đi, ông Trump đã ban hành một số lệnh điều hành vào phút cuối. Lệnh này bao gồm tạo một khu vườn đặt tượng của những người ông Trump coi là anh hùng đất nước, bao gồm cả một người dẫn chương trình. 

Ông Trump cũng ra lệnh ngăn cản các cơ quan chính phủ truy tố hình sự các hành vi vi phạm quy định. Cả hai lệnh này đều có thể bị Biden bãi bỏ, Bloomberg cho biết. 

Trong đêm cuối ở Nhà Trắng, ông Trump tung ra 143 lệnh ân xá và giảm án. Trong số những người được khoan hồng có cả thân tín của ông và con rể Jared Kushner.

Trong khi đó, ông Trump đang phải vật lộn để tìm đại diện pháp lý cho phiên tòa luận tội sắp tới. Một số luật sư bảo vệ ông trong lần luận tội đầu tiên không còn muốn làm việc cho ông nữa.

Ông Trump không còn nhiều thời gian để tập hợp đội ngũ pháp lý. Thượng viện có thể bắt đầu phiên tòa ngay sau khi ông Biden tuyên thệ nhậm chức hôm 20/1. Nếu bị xử là có tội, ông Trump có thể bị cấm tranh cử lần nữa.