Những tuyên bố đáng nhớ nhất của ông Trump trong năm 2020

Bối cảnh: Tổng thống Donald Trump cáo buộc Đảng Dân chủ "chính trị hóa" COVID-19 trong buổi vận động tranh cử tại Iowa ngày 28/2 nhằm cố hạ thấp mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh tại Mỹ.

Sự thật: Chính quyền Trump đã phải chịu nhiều chỉ trích vì hành động không đủ nhanh chóng và kịp thời để ngăn chặn virus lây lan ở Mỹ. Liên tục từ cuối tháng 3 đến nay, Mỹ dẫn đầu thế giới về cả số ca nhiễm và tử vong vì COVID-19.

Bối cảnh: Đây là lời phát biểu của Tổng thống Trump trong cuộc gặp với các nhà lãnh đạo người Mỹ gốc Phi tại phòng họp Nội các ngày 27/2. Sau này ông Trump cũng thường xuyên nói rằng virus sẽ tự động biến mất, có thể là vào tháng 4 khi nhiệt độ tăng lên. 

Sự thật: 10 tháng sau tuyên bố đầy hy vọng của ông Trump, COVID-19 vẫn chưa biến mất ở Mỹ và trái lại còn bùng phát mạnh hơn trong những tháng mùa đông. Trung bình mỗi ngày trong tháng 12, Mỹ ghi nhận thêm hơn 200.000 ca bệnh mới.

Bối cảnh: Lời nói trên được ông Trump đưa ra tại Nhà Trắng hôm 13/3, ngày Mỹ ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia vì đại dịch COVID-19. Đây là câu trả lời của ông Trump khi phóng viên đặt câu hỏi vì sao năng lực xét nghiệm của Mỹ không đủ đáp ứng nhu cầu.

Sự thật: Ông Trump đã giải thể văn phòng y tế toàn cầu của Hội đồng An ninh Quốc gia tại Nhà Trắng năm 2018. Đây chính là cơ quan mà đáng lẽ ra sẽ chịu trách nhiệm điều phối các biện pháp ứng phó trong trường hợp dịch bệnh nổ ra ở nước Mỹ.

Bối cảnh: Trong cuộc họp báo hôm 23/4, Tổng thống Trump đề xuất rằng các nhà khoa học nên thử đưa chất khử trùng vào cơ thể bệnh nhân nhiễm COVID-19. Trước đó các nhà khoa học của chính phủ Mỹ vừa thuyết trình về nghiên cứu cho thấy ánh sáng mặt trời, độ ẩm và chất khử trùng sẽ tiêu diệt COVID-19 trên các bề mặt.

Sự thật: Giáo sư y khoa Paul Hunter tại Đại học East Anglia của Anh cảnh cáo: "Nếu tiêm thuốc khử trùng để tiêu diệt COVID-19, bạn sẽ không chết vì COVID-19 mà chết vì thuốc khử trùng".

Bối cảnh: Ông Trump đưa ra tuyên bố trên trước những người ủng hộ trong sự kiện mừng Ngày Quốc khánh Mỹ 4/7 tại Nhà Trắng.

Sự thật: Virus SARS-CoV-2 có thể gây ra đau đớn tột cùng cho bệnh nhân. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói rằng khoảng 15% các trường hợp nhiễm COVID-19 có thể xuất hiện triệu chứng nặng, 5% bệnh tình nguy kịch. 

Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Quốc gia về Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Mỹ đã bác bỏ tuyên bố của tổng thống, nói rằng các bằng chứng cho thấy virus "có thể khiến bạn bị ốm nặng" ngay cả khi nó không giết chết người.

Ông Trump còn hay so sánh COVID-19 chỉ như bệnh cúm mùa hàng năm. Thực tế, tỷ lệ tử vong của COVID-19 cao gấp 10 lần cúm thông thường.

Bối cảnh: Trong Đại hội toàn quốc Đảng Cộng hòa khai mạc hôm 24/8, ông Trump cảnh báo Bắc Kinh sẽ "chiếm hữu" nước Mỹ nếu ông Joe Biden thành tổng thống, mở màn cho hàng loạt bài phát biểu công kích Trung Quốc của các thành viên Đảng Cộng hòa.

Sự thật: Ông Biden có kế hoạch hợp tác với các đồng minh truyền thống của Mỹ để xây dựng liên minh đối phó với Trung Quốc theo cách hiệu quả hơn thời ông Trump. Nhiều nhà phân tích kì vọng làm việc với những nước khác sẽ tạo cho Mỹ thêm lợi thế khi đàm phán với Trung Quốc.

Bối cảnh: Trong cuộc tranh luận tổng thống lần thứ nhất, ông Biden tin rằng sẽ có thêm nhiều người chết nếu ông Trump không hành động nhanh chóng và thông minh hơn. Ông Trump đáp trả: "Ông nói rằng ông học ở Đại học Delaware State nhưng lại quên tên trường đại học của mình. Ông đã không đến Delaware State. Ông tốt nghiệp thấp nhất hoặc gần như thấp nhất lớp. Đừng nói về thông minh với tôi. "

Sự thật: Biden nói rằng ông đã "khởi đầu" tại Delaware State vì ông thông báo việc tranh cử vào Thượng viện tại khuôn viên trường đại học này hồi năm 1972, chứ không phải là học tập tại đây.

Bối cảnh: Ông Trump nói tại cuộc tranh luận tổng thống thứ nhất.

Sự thật: Ông Biden chưa bao giờ nói vậy. Ông đã nói nhiều lần rằng sẽ "lắng nghe các nhà khoa học" khi quyết định chính sách để khống chế COVID-19. Nhưng hồi tháng 9, ông đã nói cụ thể hơn và "Theo quan điểm của tôi thì chúng ta không cần phải đóng cửa toàn bộ nền kinh tế".

Bối cảnh: Đây là cáo buộc ông Trump nhắc lại nhiều lần trong năm 2020, bao gồm trong lễ nhận đề cử ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa và trong cuộc tranh luận tổng thống lần thứ nhất.

Sự thật: Không có bằng chứng nào cho thấy ông Biden hay ông Obama có bất kì vai trò cá nhân nào trong việc FBI điều tra các cố vấn chiến dịch của Trump.

Bối cảnh: Phát biểu của Tổng thống Trump tại buổi lễ tôn vinh các cựu chiến binh Mỹ hồi tháng 5.

Sự thật: Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi không nhảy múa ở Khu Phố Tàu hoặc kêu gọi những người bệnh mang virus SARS-CoV-2 đến Mỹ. Chính ông Trump là người cố tình hạ thấp mối nguy của COVID-19.

Bối cảnh: Tweet ông Trump đăng vào lúc gần 1 giờ sáng ngày 4/11.

Sự thật: Bộ trưởng Tư pháp William Barr khẳng định cơ quan của ông đã điều tra và không phát hiện bất cứ bằng chứng nào cho thấy có gian lận hay sai sót trên quy mô đủ lớn để ảnh hưởng kết quả bầu cử.

Bối cảnh: Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên sau Ngày bầu cử vào cuối tháng 11, ông Trump lặp lại các cáo buộc Đảng Dân chủ đã gian lận.

Sự thật: Các cáo buộc về người chết bỏ phiếu xuất hiện ngay sau cuộc bầu cử, đặc biệt là ở Pennsylvania, nơi Biden đã giành được nhiều hơn ông Trump 80.000 phiếu bầu. Không có bằng chứng cho thấy có gian lận bỏ phiếu như vậy trên quy mô lớn.

Bối cảnh: Ông Trump nhiều lần đưa ra cáo buộc rằng vào đêm 3/11, trong lúc ông đang thắng lớn thì bất ngờ một lượng lớn phiếu bầu lại được tính cho ông Biden. Ông Trump cho rằng đây là bằng chứng của gian lận tràn lan.

Sự thật: Các quan chức bầu cử từ lâu đã giải thích: Các phiếu bầu trực tiếp có xu hướng được đếm nhanh hơn là phiếu bầu gửi qua thư. Sau khi một loạt phiếu qua thư được kiểm đếm xong, kết quả được bổ sung cùng lúc vào bảng tổng hợp chung chứ không phải đột nhiên có hàng nghìn người đi bỏ phiếu vào lúc nửa đêm.

Ông Biden luôn kêu gọi mọi người bỏ phiếu qua thư để tránh lây nhiễm COVID-19 và người ủng hộ ông đã làm như vậy. Tong khi đó cử tri của ông Trump thì nghi ngờ phương thức này và họ có xu hướng bỏ phiếu trực tiếp.

Bối cảnh: Tweet của ông Trump trích dẫn một báo cáo từ trang One America News. Báo cáo đó dựa trên "phân tích chưa được kiểm chứng" có vẻ như bắt nguồn từ một chủ đề trên trang web TheDonald.win.

Sự thật: Chủ đề này ghi nguồn là dữ liệu của Edison Research. Nhưng Edison Research, công ty giúp cung cấp dữ liệu bỏ phiếu cho biết rằng họ không tìm thấy bằng chứng về gian lận phiếu bầu trong dữ liệu của mình.

Bối cảnh: Những dòng tweet phẫn uất này được ông Trump viết vào ngày 12/12, sau khi Tòa án Tối cao bác bỏ vụ kiện Texas khởi xướng nhằm vô hiệu hóa hàng chục triệu phiếu bầu ở 4 mang chiến địa, hòng cố gắng mang lại chiến thắng cho đương kim tổng thống.

Sự thật: Texas không có tư cách gì để can thiệp vào vấn đề bầu cử ở các bang khác. Cho dù có tư cách pháp lí để kiện thì bên nguyên đơn cũng phải nộp đơn kiện từ vài tháng trước, vì các qui định bầu cử ở các bang đã được công khai từ lâu.

Bối cảnh: Tweet ông Trump đăng ngày 29/5 để nói về các vụ va chạm giữa người biểu tình phong trào Black Lives Matter tại Minneapolis sau cái chết của người đàn ông da den George Floyd. Twitter cảnh báo nội dung tweet này của ông Trump là cổ súy bạo lực.

Bối cảnh: Khi các cuộc biểu tình trên khắp nước Mỹ, ông Trump đã sử dụng cụm từ "luật pháp và trật tự" nhiều lần trong các bài phát biểu và tweet. Ông Trump cố thể hiện mình là một nhà lãnh đạo "cứng rắn với tội phạm" bảo vệ các vùng ngoại ô khỏi bạo lực của các thành phố Mỹ

Những người chỉ trích nói rằng ông Trump đang lợi dụng các cuộc biểu tình chống lại sự tàn bạo của cảnh sát và bất bình đẳng chủng tộc cho mục đích tranh cử.

Bối cảnh: Liên tiếp các cuộc biểu tình đã nổ ra ở Portland hồi tháng 5. Sau đó một số đám cháy đã xảy ra sau đó. Trong nhiều trường hợp, lửa bùng cháy từ các thùng rác và trên đường.

Nhận xét trên được đưa ra trong một cuộc họp báo tại Nhà Trắng khi ông Trump chỉ trích thị trưởng Portland về việc xử lý các cuộc biểu tình đang diễn ra trong thành phố. Cuối đêm đó, Trump nói với Fox News, "Portland đã bốc cháy trong nhiều thập kỷ, nó đã cháy".

Sự thật: Chính quyền Portland cho biết các cuộc biểu tình được giới hạn trong một phần nhỏ của thành phố. Sở cứu hỏa của Portland cho biết đám cháy trong các cuộc biểu tình chỉ cần một xe cứu hỏa để dập chứ không có cháy lan rộng.

Bối cảnh: Tweet ông Trump đăng ngày 31/8. Hơn một tuần trước đó, video quay cảnh sát nổ súng vào người đàn ông da đen Jacob Blake khi ông ta bước vào xe của mình đã làm dấy lên các cuộc biểu tình ở thành phố Kenosha, bang Wisconsin. Cảnh sát đã đáp trả bằng vũ lực khi những người biểu tình đốt cháy ô tô và đốt cháy các tòa nhà, yêu cầu công lý. 

Sự thật: Ông Trump không điều động Vệ binh Quốc gia. Lực lượng này được yêu cầu can thiệp bởi các thống đốc và đã có mặt trên đường phố trước khi chính quyền Trump can dự vào việc của Wisconsin.