Ngành dệt may đặt mục tiêu xuất khẩu năm 2024 quay lại đỉnh cũ

Xanh hóa để gia tăng lợi thế xuất khẩu

Sáng 16/12, Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) đã tổ chức Hội nghị tổng kết ngành dệt may năm 2023.

Tại hội nghị, ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch, kiêm Tổng Thư ký Vitas cho biết căn cứ triển vọng phục hồi kinh tế thế giới cùng dự báo tình hình kinh tế Việt Nam, hiệp hội đưa ra mục tiêu kim ngạch xuất khẩu dệt may năm 2024 đạt 44 tỷ USD, tăng 9,2% so với 2023. 

Theo ông Trương Văn Cẩm, tình hình kinh tế tại các thị trường nhập khẩu dệt may lớn của Việt Nam đang có dấu hiệu phục hồi, điều này kỳ vọng sẽ cải thiện nhu cầu tiêu dùng, đơn hàng của doanh nghiệp năm 2024 dồi dào hơn 2023.

Tại Việt Nam, mặt bằng lãi suất cho vay hiện đã giảm đáng kể, giúp giảm sức ép chi phí lãi vay lên các doanh nghiệp. Mặt khác, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của Chính phủ như miễn giảm thuế, tiền thuê đất tiếp tục kéo dài sang năm 2024.

Ở chiều ngược lại, nhiều thách thức cũng đang chờ đón doanh nghiệp dệt may trong thời gian tới, đặc biệt là EPR (trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất) và CBAM (cơ chế điều chỉnh biên giới carbon); chiến lược “thời trang bền vững” thay cho “thời trang nhanh”; Chỉ thị tra soát chuỗi cung ứng của EU; Luật thẩm định chuỗi cung ứng của Đức; Đạo luật chống lao động cưỡng bức của Mỹ (UFLPA) cho ngành sợi...

Cùng với đó, tăng trưởng kinh tế thế giới trong hai năm tới còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có xung đột giữa Israel và lực lượng Hamas và những chính sách kiềm chế lạm phát của một số nước.

Còn theo ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), ngành dệt may Việt Nam hiện đang phải cạnh tranh khốc liệt với Bangladesh. Trong khi nước bạn đã sớm áp dụng chuyển đổi xanh, ngành dệt may Việt Nam mới đang trên những bước đầu của chuyển đổi.

Ông Hải khẳng định xanh hóa đang trở thành mệnh lệnh, không còn là yêu cầu như trước đây. Nếu không thực hiện xanh hóa, doanh nghiệp có thể bị loại khỏi sân chơi toàn cầu.

Do đó, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho rằng ngành dệt may Việt Nam cần chủ động nguồn nguyên liệu xanh, tự phân hủy trong 5-10 năm, đồng thời tăng dần tỷ trọng sợi tái chế, sợi hữu cơ trong vải và các sản phẩm mới.

Ngoài ra, nhà máy của các doanh nghiệp phải đạt tiêu chuẩn LEED (chứng nhận cho các công trình xây dựng xanh được cấp bởi Hội đồng Công trình xanh Mỹ), trong đó chú trọng đầu tư lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà, chuyển đổi sử dụng nguyên liệu đốt trong lò hơi từ than sang điện.

Xanh hóa, phát triển bền vững cũng là nội dung được hiệp hội nhấn mạnh trong định hướng ngành.

Vitas đưa ra định hướng từ nay đến 2030, các doanh nghiệp sẽ chuyển dần từ trọng tâm phát triển nhanh sang phát triển bền vững, kinh doanh tuần hoàn.

Giai đoạn 2031-2035, ngành dệt may sẽ hoàn thiện chuỗi giá trị trong nước và tham gia ở công đoạn có giá trị cao trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Các doanh nghiệp tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sản phẩm theo thương hiệu riêng, mang tầm khu vực và thế giới.

Ông Trương Văn Cẩm cho biết gói hỗ trợ 40.000 tỷ đồng, lãi suất 2% đang triển khai rất chậm tại các ngân hàng thương mại, do vậy Vitas đề nghị Nhà nước nghiên cứu chuyển sang hỗ trợ các dự án chuyển đổi xanh để đáp ứng các quy định mới của thị trường.

Ngoài ra, Hiệp hội Dệt may Việt Nam cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương sớm triển khai “Chiến lược phát triển ngành Dệt May và Da Giày đến 2030, tầm nhìn 2035”, nhất là chương trình phát triển bền vững để đáp ứng yêu cầu thị trường, thu hút khách hàng.

Ngành dệt may xuất khẩu khoảng 40,3 tỷ USD năm 2023

Tổng kết kết quả năm 2023, ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Vitas cho biết ngành dệt may dự kiến về đích với kim ngạch 40,3 tỷ USD, giảm 9% so với cùng kỳ năm 2022.

Nguyên nhân là sức mua của thị trường lớn sụt giảm đáng kể do kinh tế thế giới trong năm nay phục hồi chậm, lạm phát gia tăng, thị trường tài chính toàn cầu mất ổn định. Bên cạnh đó, căng thẳng địa chính trị vẫn tồn tại, làm phân mảnh thương mại, ảnh hưởng đến xuất khẩu mặt hàng chủ lực của Việt Nam.

“Tôi vào nghề 43 năm, nhưng 2023 là năm đầu tiên tôi cảm thấy khó khăn, thách thức cực kỳ lớn với các doanh nghiệp dệt may. Đó là những áp lực về đơn hàng, giá, giao hàng, chi phí sản xuất, việc làm cho người lao động, cạnh tranh từ bên ngoài và nội bộ, cơ chế chính sách không theo kịp xu thế và thách thức...”, ông Vũ Đức Giang nói.

Tuy vậy, điểm sáng của ngành dệt may trong năm khó khăn như 2023 là đa dạng thị trường, khách hàng và sản phẩm.Việt Nam đã xuất khẩu 36 mặt hàng dệt may sang 104 thị trường.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu đánh giá kim ngạch xuất khẩu dệt may năm 2023 sụt giảm so với năm “đỉnh” 2022, tuy nhiên vẫn cao hơn mặt bằng giai đoạn trước 2021. Điều này có thấy ngành vẫn tăng trưởng so với giai đoạn trước Covid-19.

Mặt khác trong bối cảnh khó khăn, các doanh nghiệp đã khai mở được nhiều thị trường mới, tiềm năng như châu Phi, Nga, các nước đạo Hồi... giảm sự phụ thuộc vào các thị trường truyền thống.

Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu kỳ vọng các doanh nghiệp có thể tận dụng tối đa 15 hiệp định thương mại tự do đang có hiệu lực, gia tăng lợi thế với các đối thủ.