Một tổng thống mới, một khởi đầu mới

Chỉ huy mới

Hiếm có tân tổng thống Mỹ nào phải đối mặt với những thách thức ghê gớm như ông Joe Biden, Bloomberg viết.

Nền kinh tế lớn nhất thế giới bị tàn phá bởi một đại dịch vẫn đang ngoài tầm kiểm soát. Chính phủ liên bang bị tê liệt sau 4 năm quản lý yếu kém và sai lầm của người tiền nhiệm. Thời thế cấp bách đòi hỏi các quyết sách mới.

Ngoài ra, quá trình chuyển giao quyền lực lại bị ràng buộc với cuộc luận tội thứ hai của ông Trump. Nghiêm trọng hơn hết, mâu thuẫn đang sôi sục trong nội bộ nước Mỹ, nguy cơ bất ổn dân sự hoàn toàn có thật.

Hàng triệu người dân Mỹ không khao khát gì hơn là được quay trở lại cuộc sống bình thường và yên ổn làm ăn. Gần đây, hy vọng nhỏ nhoi của họ dường như đã trở nên xa vời. Lễ nhậm chức của ông Biden với các sắp xếp đặc biệt để đối phó với đại dịch và lo ngại về an ninh là lời nhắc nhở về những nguy cơ mà nước Mỹ đang đối mặt.

Song, lễ nhậm chức của vị tổng thống Đảng Dân chủ cũng là một cơ hội mà nước Mỹ cần phải nắm bắt. Nước Mỹ cần một khởi đầu mới.

Ông Biden chắn chắn không phải là một gương mặt mới, nhưng kinh nghiệm và đức tính của ông có thể phù hợp với thời điểm này. Ông là người ôn hòa có xu hướng tối đa hóa quan hệ hợp tác để giải quyết vấn đề. Hàn gắn nước Mỹ không đòi hỏi gì hơn ngoài đức tính đó.

Trưa ngày 20/1 (theo giờ Mỹ), ông Biden đã chính thức tuyên thệ trở thành Tổng thống Mỹ đời thứ 46. Trong bài phát biểu nhậm chức, ông tuyên bố: "Chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua giông tố... Nước Mỹ đang bị thử thách nhưng rồi sẽ trở lại mạnh mẽ hơn".

Khởi đầu mới

Tân Tổng thống Biden không chần chừ lâu. Trong 10 ngày đầu nhiệm kỳ, chính quyền mới cam kết sẽ công bố một loạt chính sách để đưa nước Mỹ bước sang một trang mới tươi sáng hơn.

Ngay ngày đầu tiên (20/1), ông Biden đã đảo ngược "Lệnh cấm Hồi giáo" của cựu Tổng thống Trump và chấm dứt hạn chế nhập cư từ một số quốc gia đa số theo đạo Hồi; tái gia nhập Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu; yêu cầu Bộ Giáo dục Mỹ gia hạn lệnh hoãn thanh toán khoản vay và lãi suất đi vay cho hàng triệu sinh viên Mỹ; yêu cầu đeo khẩu trang bắt buộc tại các cơ sở liên bang cũng như trong quá trình đi lại giữa các bang.

Ngày thứ hai tại nhiệm (21/1), ông Biden sẽ ký các lệnh hành pháp để xử lý cuộc khủng hoảng COVID-19 nhằm mở cửa lại trường học, doanh nghiệp một cách an toàn. Ngày 22/1, ông Biden sẽ chỉ đạo các cơ quan Nội các "hành động ngay lập tức để phân phát cứu trợ kinh tế cho các gia đình lao động đang chịu gánh nặng của đại dịch".

Trong giai đoạn 25/1 - 1/2, ông Biden sẽ công bố các chính sách liên quan đến cải cách tư pháp hình sự, mở rộng chương trình y tế và cung cấp hỗ trợ cho cộng đồng người da màu và nhóm yếu thế khác.

Nếu mọi người đều làm tốt phần việc của mình, chính quyền của ông Biden có thể đạt được hai mục tiêu lớn. Mục tiêu đầu tiên tương đối đơn giản: khôi phục lại năng lực cơ bản của chính phủ liên bang mà chính quyền tiền nhiệm bị thiếu hụt.

Mục tiêu thứ hai sẽ khó khăn hơn: đưa ra đường lối hoạt động của Đảng Dân chủ và xoa dịu mối hiềm khích có nguy cơ làm tê liệt và chia rẽ đất nước đến mức khó cứu vãn.

Ở mục tiêu đầu, các đề cử nội các của ông Biden rất hứa hẹn. Tân Tổng thống Mỹ đã chọn được những người có trình độ và được đánh giá cao cho các vị trí hàng đầu trong chính phủ. Đa phần các đề cử của ông Biden nên thu hút được sự ủng hộ của lưỡng đảng và được xác nhận ngay lập tức.

Quan chức xuất sắc sẽ chẳng ích gì nếu ông Biden không lắng nghe họ. Một trong các thất bại lớn nhất của ông Trump là giả vờ nghe và hiểu vấn đề, trong khi phớt lờ hoặc mâu thuẫn với đội ngũ chuyên gia của chính ông. May thay, ông Biden dường như là người sẵn sàng tìm kiếm và nghe theo những lời khuyên có ích từ cấp dưới.

Bài kiểm tra khó hơn với tân Tổng thống Mỹ sẽ là thu hẹp hố sâu chính trị đang lớn dần trong lòng nước Mỹ, đồng thời nhanh chóng thực hiện các ưu tiên chính sách quan trọng như gói kích thích tài khóa 1.900 tỷ USD, việc làm, cơ sở hạ tầng, giáo dục, bất bình đẳng và biến đổi khí hậu. Ngoài ra, Mỹ còn cần phải khôi phục vị thế toàn cầu của mình, vì lợi ích của đất nước và bạn bè trên thế giới.

Ông Biden không thể làm tất cả những điều này một mình. Trước mắt, ông sẽ phải hợp tác cùng Quốc hội kết án và ngăn cản ông Trump ra tái tranh cử. Quá trình này nên được thực hiện nhanh chóng, nếu không khối công việc của ông Biden sẽ trở nên bất khả thi.

Sau đó, ông Biden nên trao đổi cùng những người ủng hộ nhiệt thành của ông Trump, hoặc chí ít là với thành viên Đảng Cộng hòa để xoa dịu bất đồng chính trị. Đảng Dân chủ trong Quốc hội và trên cả nước cần phải cho ông Biden cơ hội để thông qua các thỏa thuận lập pháp, bắt đầu với gói cứu trợ COVID-19, còn Đảng Cộng hòa nên từ bỏ thái độ đối lập với mọi đề xuất của vị tổng thống Đảng Dân chủ.

Suy cho cùng, tân Tổng thống Biden sẽ cần rất nhiều sự giúp đỡ và chính quyền mới nên kêu gọi sự hiệp lực của các đảng viên Dân chủ lẫn Cộng hòa, Bloomberg kết luận.