Hầu hết thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa phản đối phiên tòa luận tội ông Trump

Ngày 26/1, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Rand Paul chính thức yêu cầu Thượng viện bỏ phiếu xem liệu phiên tòa luận tội sắp tới với ông Trump có vi phạm Hiến pháp không.

Thượng viện do Đảng Dân chủ chiếm đa số đã bác đề xuất của ông Paul với số phiếu 55-45. Việc chỉ lôi kéo được 5 đồng minh khác đảng cho thấy Đảng Dân chủ sẽ rất khó để bắt ông Trump chịu trách nhiệm vì "kích động cuộc nổi dậy" sau vụ tấn công Điện Capitol ngày 6/1.

Để có thể kết tội ông Trump, Đảng Dân chủ sẽ cần sự ủng hộ của 17 đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện, Reuters cho biết.

Dù Đảng Cộng hòa không ngăn chặn được phiên tòa, cuộc bỏ phiếu ngày 26/1 cho thấy rõ rằng ông Trump vẫn còn ảnh hưởng vô cùng lớn tới đảng của mình sau khi rời Nhà Trắng. 

Rất nhiều nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã chỉ trích vai trò của ông Trump trong cuộc bạo loạn ngày 6/1, nhưng hầu hết vẫn nỗ lực bảo vệ ông trong Thượng viện. Theo tờ AP, các thượng nghị sĩ không chỉ lo ngại về pháp lý mà còn sợ chọc giận ông Trump và những người ủng hộ.

Tuy nhiên, có thể một số đảng viên Cộng hòa sẽ bỏ phiếu kết tội ông Trump dù cho rằng phiên tòa không hợp hiến. Thượng nghị sĩ Rob Portman nói rằng ông chưa quyết định và tính hợp hiến "là một vấn đề hoàn toàn khác" so với kết tội.

Nhưng nhiều đảng viên Cộng hòa khác tin rằng phiên xét xử cuối cùng cũng sẽ cho kết quả tương tự như cuộc bỏ phiếu về tính hợp hiến.

Thượng nghị sĩ James Lankford nghĩ rằng hầu hết thành viên Đảng Cộng hòa không thấy sự khác biệt giữa tính hợp hiến với điều khoản luận tội. Ông Lankford cho rằng phiên tòa luận tội không được hiến pháp cho phép.

Lãnh đạo Đảng Cộng hòa ở Thượng viện Mitch McConnell từng chỉ trích ông Trump "kích động" bạo loạn nay lại về phe ông Paul để ngăn chặn phiên tòa.

Đảng Dân chủ bác bỏ ý kiến rằng phiên tòa luận tội là bất hợp pháp hay vi hiến vì ông Trump không còn tại nhiệm, lấy lý do Mỹ từng luận tội bộ trưởng chiến tranh sau khi ông ta từ chức vào năm 1876. Nhiều học giả cũng cho rằng luận tội tổng thống đã mãn nhiệm là phù hợp với pháp lý. 

Đảng Dân chủ cũng nói rằng cần phải tính đến mức độ nghiêm trọng của cuộc tấn công đầu tiên vào Điện Capitol kể từ Chiến tranh Anh-Mỹ 1812.

Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer khẳng định: "Không thể chấp nhận một tổng thống hay bất kỳ công chức nào phạm tội ác khủng khiếp chống lại đất nước chúng ta và sau đó đánh bại quyền luận tội của Quốc hội - và tránh một cuộc bỏ phiếu về việc không đủ tư cách - bằng cách từ chức hoặc chờ đợi cho đến khi sắp mãn nhiệm rồi phạm tội".

Trước khi bỏ phiếu về đề xuất của Thượng nghị sĩ Paul, các thành viên Thượng viện đã tuyên thệ đảm bảo tính công bằng với tư cách là bồi thẩm đoàn trong phiên tòa luận tội. Đóng vai trò công tố viên là 9 hạ nghị sĩ Đảng Dân chủ, đứng đầu là ông Jamie Raskin.

Khác với cuộc luận tội ông Trump lần đầu, Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts sẽ không chủ trì phiên tòa ngày 8/2. Sự thay đổi được cho là phù hợp với nghi thức vì ông Trump không còn tại vị. Thay vào đó, Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Patrick Leahy, người giữ chức Chủ tịch Thượng viện Tạm quyền sẽ đóng vai trò chủ tọa.

Tối 26/1, ông Patrick Leahy cảm thấy không được khỏe và đã được đưa đến một bệnh viện ở thủ đô Washington để kiểm tra, CNBC cho hay.