Hành trình trở thành 'Uber xe hai bánh' tại Bangladesh của Pathao

(Nguồn: Nikkei)

Pathao bắt đầu chuyển mình thành một "siêu ứng dụng"

Hussain Elius và người đồng sáng lập đã thành lập Pathao vào năm 2015, nhưng sớm tìm thấy một mục đích sử dụng khác cho đội xe máy của họ, chở không chỉ hàng hóa mà cả người dân qua những con đường đông đúc khét tiếng ở thủ đô Dhaka.

Đó là lúc Pathao bắt đầu chuyển mình thành một "siêu ứng dụng" như các công ty Go-Jek và Grab ở Đông Nam Á. Quá trình chuyển đổi đôi khi rất khó khăn - bao gồm phải tranh cãi với các nhà điều hành để hợp pháp hóa việc đặt xe và vụ bê bối bảo mật liên quan đến cách ứng dụng lưu trữ thông tin cá nhân của người dùng.

Tuy nhiên, Elius tự tin rằng công ty của mình có thể trở thành ứng dụng đi đầu cho mọi thứ, từ vận tải đến thương mại điện tử và giải trí ở quốc gia đông dân thứ tám trên thế giới này.

Một lý do mang lại sự tự tin của anh ấy là chính Go-Jek, vốn đang tìm kiếm cơ hội mở rộng ra ngoài thị trường quê nhà Indonesia, đã chú ý và tham gia hai vòng gọi vốn của Pathao.

"Làm việc với Go-Jek giống như có một quả cầu pha lê biết trước mọi thứ, bởi vì bạn biết những gì sẽ mang lại hiệu quả và những gì sẽ không hiệu quả", Elius, cũng là Giám đốc điều hành của Pathao, nói với Nikkei Asian Review trong một cuộc phỏng vấn gần đây tại Singapore. "Họ đã làm điều này trước đây. Vì vậy, chúng tôi đã học được rất nhiều từ họ".

Elius cũng đã tự học rất nhiều. Trước khi thành lập Pathao, anh đã thử nghiệm với ý tưởng mang dịch vụ đặt xe đến một quốc gia nổi tiếng với những đoàn xe tuk-tuk. Nhưng lĩnh vực này mang nặng tính đoàn thể và giải pháp công nghệ của họ đã không bắt kịp với những đối thủ khác.

Pathao – có nghĩa là "gửi" trong tiếng Bengal – đã nhảy vào lĩnh vực đặt xe trong năm 2016.

"Chúng tôi đã thực hiện việc giao hàng này trong một thời gian dài, rất đều đặn, với chỉ một vài chiếc xe máy," Elius nhớ lại. Họ sớm nhận ra là sẽ không có đơn đặt giao hàng nào vào những khoảng thời gian nhất định mỗi ngày, có lẽ vì mọi người đang đi du lịch hoặc không ở nhà để nhận gói hàng.

Elius nói: "Chúng tôi nghĩ - Này, chúng ta có một vài chiếc xe đạp, chúng ta có thể làm gì khác và làm thế nào chúng ta có thể sử dụng chúng tốt hơn?"

Cảm hứng cũng đến từ kinh nghiệm đi lại của chính Elius trong năm 2014, khi anh thường xuyên di chuyển giữa nhà, nơi làm việc và các lớp MBA bằng xe buýt và xe tuk-tuk, một khoảng thời gian mà ông cho là rất mệt mỏi.

Pathao trở thành "một kẻ phá cách" 

Bangladesh có 180 triệu người và là một trong những quốc gia có mật độ dân số cao nhất thế giới", nhà sáng lập này nói. "Dhaka có 20 triệu người, và chỉ bằng một nửa so với Jakarta, vì vậy ở đó mật độ giao thông khá dày. Chúng tôi muốn đưa ra một cái gì đó giúp mọi người từ điểm A đến điểm B một cách nhanh chóng, rẻ và hiệu quả."

Mặc dù việc mở rộng dịch từ việc giao hàng sang đặt xe có vẻ hợp lý, nhưng động thái này đã khiến Pathao trở thành "một kẻ phá cách" ở một đất nước mà xe buýt và xe tuk-tuk là phương tiện di chuyển chủ yếu.

"Khi chúng tôi giới thiệu xe ôm ở một quốc gia không có văn hóa đi xe ôm, nó đã trở nên rất phổ biến", Elius nói.

(Nguồn: thedailystar)

Ngày nay, Pathao cung cấp các chuyến đi trên xe hai bánh hoặc xe bốn bánh, cùng với việc giao hàng thực phẩm và bưu kiện. 

"Chúng tôi sẽ ra mắt thương mại điện tử vào cuối năm nay", Elius nói, đồng thời cho biết thêm rằng kế hoạch là bước đi kế tiếp của chúng tôi. "Chúng tôi đã giao hàng cho các cửa hàng. Đó là công việc ban đầu của chúng tôi. Và chúng tôi có một cơ sở dữ liệu lớn về các cửa hàng mà chúng tôi đang làm việc."

Elius cho biết Pathao cũng đang thử nghiệm một loạt dịch vụ kỹ thuật số và giải trí,

Công ty ít phải đối mặt với cạnh tranh. Các đối thủ nổi bật ở Bangladesh bao gồm Uber Technologies của Mỹ, chủ yếu cung cấp dịch vụ đặt xe hơi và công ty địa phương Shohoz, vốn cũng khẳng định có siêu ứng dụng về đặt xe, giao đồ ăn, dịch vụ xe buýt và các tiện ích khác. 

Công ty đặt xe Ấn Độ Ola, có sự hậu thuẫn của Tập đoàn SoftBank của Nhật Bản, được cho là đang để mắt tới thị trường Bangladesh nhưng vẫn chưa vào.

Pathao, vốn cũng hoạt động tại Kathmandu của Nepal, khẳng định sẽ kiểm soát 60% đến 70% thị trường xe máy của Bangladesh, với 200.000 tài xế đã đăng ký và thực hiện 100.000 giao dịch mỗi ngày. Sau vòng tài trợ tiền B Series, Pathao được định giá hơn 100 triệu USD.

Go-Jek không chỉ cung cấp tiền, mà còn cố vấn cho Pathao trong ngành kinh doanh siêu ứng dụng đầy sóng gió này.

"Trở lại vào cuối năm 2017, Go-Jek đã chia sẻ về sự tuyệt vời từ việc cung cấp thực phẩm kinh doanh," Elius nói. "Mặc dù chúng tôi luôn muốn khởi động mảng giao hàng thực phẩm, nhưng điều đó đã thúc đẩy chúng tôi tiến nhanh hơn, và nó cũng hóa ra là một mảng kinh doanh tuyệt vời cho chúng tôi. Họ cũng chia sẻ một số phần trong chiến lược giao thực phẩm của họ với chúng tôi."

Trong khi đó, Go-Jek, Pathao và Grab đều mong muốn học hỏi từ những đợt chào bán cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO) đáng thất vọng của các công ty tương tự ở phương Tây là Uber và Lyft tại Mỹ.

Uber vốn đã lỗ 3 tỉ đô la trong năm 2018, và Lyft mất 977 triệu USD, đều thất bại khi thực hiện IPO vào đầu năm nay. Các nhà đầu tư ngày càng hoài nghi về những công ty đốt tiền mặt để tăng trưởng - một thông lệ đã trở thành chuyện bình thường đối với Go-Jek và Grab trong cuộc chiến giành quyền thống trị khu vực.

Pathao dường như nhận thức được sự thay đổi trong tâm lý nhà đầu tư theo hướng ưu tiên cho sự bền vững.

Pathao có lợi thế gì?

Elius thừa nhận rằng Uber đã chi rất nhiều nhưng khẳng định điều này không xảy ra ở Bangladesh. "Nếu việc cạnh tranh không đốt nhiều tiền, thì chúng ta không cần phải làm thế", ông nói và cho biết Pathao "có lợi nhuận hoạt động trong mảng dịch vụ hậu cần và cả trong phân khúc chia sẻ chuyến đi".

Công ty cũng đã cắt giảm việc làm, giảm biên chế xuống hơn 500 nhân viên, từ khoảng 700 người. "Tại một số thời điểm, công nghệ của chúng tôi đã bắt kịp với đối thủ", nhà sáng lập này giải thích. "Chúng tôi đã giới thiệu những thứ như chế độ bot để hỗ trợ khiếu nại của khách hàng, vì vậy chúng tôi không cần nhiều người như vậy".

Elius giữ lại quan điểm cho rằng quyết định sẽ được đưa ra trong nội bộ, nhưng cho biết các nhà đầu tư "đã ủng hộ."

Công ty đầu tư mạo hiểm Openspace Ventures có trụ sở tại Singapore – vốn đã đầu tư vào Pathao – tin rằng việc có hình mẫu như Go-Jek sẽ phục vụ tốt cho Pathao. 

"Pathao có một lợi thế đáng kể vì họ gần giống với Go-Jek và Go-Jek có thể giải thích cho họ về những gì họ làm đúng và sai", Hian Goh, đồng sáng lập và đối tác chung của Openspace, chia sẻ.

Đồng thời, ông Goh lưu ý rằng không có thị trường nào giống thị trường nào. "Vẫn còn tùy thuộc vào Pathao để đưa ra những khác biệt tinh tế hay khác biệt lớn ở thị trường Bangladesh. 

Khoảnh khắc họ làm điều đó và khoảnh khắc họ thành công sẽ trở thành 'nước sốt bí mật' của họ. Tôi cho rằng sẽ là rất khó cho bất kì người tham gia nào khác đến và họ có thể bắt chước thành công chỉ sau một đêm".

Cuối cùng, Go-Jek cũng có thể học từ Pathao. Công ty Indonesia này hiện có cơ hội xem xét về các sắc thái của thị trường Bangladesh và khu vực Nam Á rộng lớn hơn, từ đó có khả năng làm giảm các rào cản về việc mở rộng.

Phát biểu tại một sự kiện ở Dealstreet Asia tại Singapore, Chủ tịch Go-Jek Andre Soelistyo đã ám chỉ rằng động thái mở rộng rabên ngoài Đông Nam Á có thể là quân bài ẩn. "Tại thời điểm này, Đông Nam Á vẫn là trọng tâm", ông nói, nhưng Go-Jek cũng "cởi mở" với khu vực khác.