Grab, Gojek muốn cải thiện doanh thu khi tiến vào ngành kinh doanh truyền thống: Cho vay

Một số công ty internet lớn tại Đông Nam Á đang nỗ lực cải thiện doanh thu bằng một mảng kinh doanh truyền thống: cho vay.

Dịch vụ mua trước – trả sau (buy now – pay later hay BNPL) đang được đón nhận mạnh mẽ tại Đông Nam Á sau đại dịch COVID-19. Grab, Sea và GoTo đều đang cung cấp cho khách hàng các tính năng cho vay ngắn hạn để thanh toán cho nhiều loại sản phẩm, dịch vụ khác nhau như gọi xe taxi, giao đồ ăn hay các sản phẩm làm đẹp, theo Wall Street Journal.

Đợt triển khai loại dịch vụ này gần nhất từ nhóm công ty nói trên được thực hiện vào tháng 7 khi GoTo ra mắt tính năng trả sau có tên GoPayLater Cicil (có nghĩa là “thanh toán trả góp” trong tiếng Indonesia).

Giá cổ phiếu của Grab, Sea và GoTo đều đang giảm mạnh trong năm nay. Cổ phiếu của Grab và Sea đã giảm gần 2/3 so với thời điểm đầu năm. GoTo, công ty mới niêm yết hồi tháng 4, có cổ phiếu giảm 28% so với giá IPO.

Theo Wall Street Journal, 3 công ty này kỳ vọng việc bổ sung các tính năng mua trước – trả sau sẽ kích thích nhiều hoạt động kinh doanh khác trên nền tảng, bên cạnh việc có thêm lợi nhuận từ mảng cho vay đơn thuần. Hướng đi mới lại đặt ra cho các công ty internet một câu hỏi khiến ngay cả các “nhà băng” truyền thống cũng phải đau đầu: Làm sao để xác định khả năng trả nợ của các khoản vay?

Các ngân hàng thường dùng nhiều yếu tố như điểm tín dụng, thu nhập của người vay và lịch sử thanh toán để giảm thiểu khả năng phát sinh nợ xấu. Grab, Sea và GoTo, vốn thường cung cấp các khoản vay tín chấp ngắn hạn và nhỏ, cho đến nay đang bỏ qua các khâu kiểm tra tín dụng truyền thống như vậy.

“Vì thiếu thông tin tài chính, các nhà cung cấp dịch vụ mua trước – trả sau phải đưa ra quyết định dựa trên các dữ liệu ít ỏi và thậm chí thiếu tính tin cậy”, Yvonne Szeto, phó chủ tịch phụ trách chiến lược thương mại và bán hàng của công ty xử lý thanh toán Worldpay, chia sẻ.

Các công ty trên cho biết họ quản trị rủi ro bằng cách xây dựng mô hình độc quyền để xử lý các đề nghị vay vốn. Các mô hình này dựa vào hành vi người dùng và các dữ liệu khác như hoạt động mua sắm trong quá khứ trên nền tảng của mình.

“Sẽ không một công ty này tham gia mảng này mà không có dữ liệu, chúng tôi có nhiều dữ liệu người dùng ngay từ ngày đầu tiên”, Hans Patuwo, giám đốc thanh toán và dịch vụ tài chính tại GoTo Financial, chia sẻ. GoTo được thành lập từ năm ngoái sau khi công ty gọi xe Gojek và sàn thương mại điện tử Tokopedia sáp nhập.

Trong một số trường hợp, các công ty trên áp dụng các biện pháp cứng rắn hơn cả các yêu cầu thanh toán thẻ tín dụng truyền thống. Grab cho biết sẽ đóng tài khoản người dùng nếu không thanh toán hoá đơn quá hạn sau khi được thông báo. Grab sẽ yêu cầu người dùng nộp một khoản phí quản trị nếu muốn kích hoạt lại tài khoản sau đó.

Tỷ lệ nợ xấu của Grab duy trì ở mức ổn định trong quý II/2022 (ở mức 1 con số thấp), Anthony Tan, CEO Grab, chia sẻ trong một buổi tiếp xúc với giới đầu tư mới đây. Dù vậy, ông từ chối đưa ra con số chi tiết.

Một số khách hàng cho rằng các quy định cứng rắn mang lại các tác động tích cực cho sức khoẻ tài chính của người dùng. Theo Napitupulu, một công dân Jakarta, thường xuyên dùng các dich vụ như GoPayLater để thanh toán cho các hoá đơn giao đồ ăn hoặc mua sắm trực tuyến.

Anh có thể vay tối đa khoảng 65 USD/tháng – mức hạn mức tín dụng đã được tăng lên kể từ khi anh bắt đầu dùng dịch vụ của GoTo 3 năm trước. GoTo sẽ không cho phép người dùng thanh toán bằng GoPayLater khi vượt quá hạn mức này. Điều này giúp Napitupulu thoát khỏi “nguy cơ” mua sắm quá đà.

“Đôi khi tôi không kiểm soát được bản thân”, anh Napitupulu chia sẻ. Napitupulu hiện cũng có thể tín dụng và thường dùng nó cho các khoản chi tiêu lớn hơn.

Các công ty internet nói rằng việc đặt ra hạn mức cho dịch vụ mua trước – trả sau là một trong những biện pháp quản trị rủi ro. Grab đã triển khai dịch vụ PayLater từ năm 2019 và chỉ cung cấp nó cho người dùng ứng dụng này trong ít nhất 6 tháng.

Grab cũng đánh giá người dùng dựa trên xếp hạng chương trình khách hàng thân thiết và thói quen gọi xe. Dịch vụ trả sau của GoTo nhiều khả năng sẽ chỉ khả dụng với những người đã dùng ví điện tử GoPay của hãng này.

Dư nợ cho vay của Grab trong quý II năm nay cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái do lượng người dùng PayLater tăng. Dự nợ của Grab cũng bao gồm các khoản vay được giải ngân cho đối tác tài xế và đối tác bán hàng đang dùng nền tảng của hãng này.

Ông Peter Oey, giám đốc tài chính Grab, cho biết phần lớn các khoản vay được Grab trực tiếp thực hiện từ nguồn vốn của mình.