Giá cổ phiếu giảm 60% từ đầu năm khiến các nhà đầu tư mất kiên nhẫn: Grab định làm gì tiếp theo?

Khi giá cổ phiếu Grab đã giảm tới 60% trong năm nay và sự kiên nhẫn của các nhà đầu tư cho lợi nhuận cũng vơi dần, Grab đang đứng trước nhiều áp lực lớn. Grab mới đây công bố nhiều thông tin để trấn an các nhà đầu tư.

Tập đoàn kỳ vọng sẽ hoà vốn vào năm 2024

Grab cho biết doanh thu trong năm 2023 được kỳ vọng sẽ hơn từ 45% đến 55% so với một năm trước đó. Kết quả này thấp hơn mức tăng trưởng năm 89% kỳ vọng trong năm 2022. Trong khi đó, giới phân tích kỳ vọng tốc độ tăng trưởng của Grab sẽ ở mức 49%.

Kỳ vọng tăng trưởng của Grab cao hơn phần lớn các đối thủ của Grab trong khu vực, trừ GoTo (Indonesia). GoTo được kỳ vọng sẽ tăng trưởng mạnh mẽ do mảng TMĐT (Tokopedia) vẫn chưa tối ưu kiếm tiền như các sàn TMĐT khác.

Một báo cáo từ BNI Sekuritas cho biết: “Tỷ lệ phí của Tokopedia là 2,9% trong quý I/2022 thấp hơn rất nhiều so với các đối thủ”.

Grab cũng tuyên bố mục tiêu hoà vốn trên cơ sở thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao (EBIDTA) điều chỉnh cho phần lớn các mảng kinh doanh.

Đáng chú ý, Grab đặt mục tiêu đạt hoà vốn trên quy mô tập đoàn vào nửa sau năm 2024, tương đương khoảng gần 2 năm kể từ thời điểm hiện tại.

Dù vậy, Grab đã không nói đến GrabFin (mảng tài chính của Grab) khi đặt ra các mục tiêu liên quan đến hoà vốn. Điều này có thể khiến nhiều người cảm thấy lo lắng trong bối cảnh GrabFin vẫn chìm trong lợi nhuận âm ở thời điểm hiện tại. Grab nói rằng GrabFin tạo ra nhiều giá trị cho cả mạng lưới tuy nhiên các lợi ích ích vô hình này chưa thể hiện trên báo cáo tài chính. Dù sao đi nữa các nhà đầu tư cũng mong muốn sớm được nghe mục tiêu hoà vốn dành cho GrabFin.

Dù vậy, chỉ số EBITDA không có giá trị tương đương việc đạt được dòng tiền tự do (free cash flow). Ví dụ như EBITDA không tính đến các chi phí phát sinh để thay thế tài sản hay không tính đến vấn đề pha loãng với cổ đông hiện tại sau khi phát hành các khoản thưởng cổ phiếu.

Vì thế, mặc dù hoà vốn trên cơ sở EBITDA là một mục tiêu quan trọng, đây chỉ là điểm khởi đầu cho hành trình dài tạo ra giá trị thực sự cho cổ đông.

Sự chú ý dành cho mảng dịch vụ tài chính

GrabFin là ngôi sao trong sự kiện gặp gỡ nhà đầu tư đầu tiên của Grab khi cuối cùng cũng được đưa lên sân khấu chính sau nhiều năm đứng sau mảng gọi xe và giao đồ. Grab hào hứng chia sẻ những lợi thế độc đáo của GrabFin, một phần quan trọng của hệ sinh thái của hãng này

Việc Grab tập trung vào lợi ích của hệ sinh thái của mình đồng nghĩa với việc hãng này cũng sẽ không còn ưu tiên các giao dịch diễn ra bên ngoài nền tảng và không tạo ra giá trị. Grab sẽ tập trung vào mảng cho vay tới đối tác tài xế và nhà bán hàng trong nền tảng, trong khi đó hạn chế cho vay đến các bên khác không nằm trong hệ sinh thái.

Các giao dịch bên ngoài nền tảng cũng có thể gồm các khoản thanh toán dùng ví của Grab nhưng không diễn ra trên nền tảng của nó, ví dụ như diễn ra tại các cửa hàng vật lý. Lý do cho quyết định nói trên đến từ việc nhiều hạ tầng thanh toán đã được phát triển tại khắp Đông Nam Á khiến mảng thanh toán này không còn nhiều sự khác biệt.

Tech in Asia kỳ vọng quyết định của Grab có thể làm giảm lưu lượng thanh toán của GrabFin trong những quý tới.

Hệ sinh thái của Grab cũng sẽ phục vụ GXS, ngân hàng số mà Grab liên doanh với Singtel ở Singapore.

Người dùng có thể đăng ký mở tài khoản tiết kiệm trực tiếp từ ứng dụng Grab và liên hết tài khoảng GXS và Grab để thanh toán liền mạch. Họ cũng có thể quản lý tài khoản GSX từ ứng dụng Grab.

Grab tự tin rằng việc đang là ví điện tử đi đầu ở Singapore, Malaysia và Indonesia sẽ giúp nó có lợi thế khởi đầu nhanh trong việc tích luỹ tiền gửi làm cơ sở cho hoạt động cho vay.

Hiện tại, các khoản vay của GrabFin đều khá ngắn hạn – khoảng 2 tháng – để có thể xoay vòng vốn nhanh. Dù vậy, ông Oey thừa nhận khi mảng kinh doanh này lớn hơn, “dùng “tiền túi” để thúc đẩy hoạt động cho vay không phải một cách tốt để dùng vốn”.

Dần dần, Grab sẽ hợp tác với cách ngân hàng, trong đó các ngân hàng sẽ cho vay dựa trên điểm tín dụng mà Grab đưa ra. Điều này có thể giúp Grab xây dựng một mô hình kinh doanh có thể tăng quy mô và lợi nhuận.

Grab cho rằng các ngân hàng sẽ muốn hợp tác với hàng này nhờ các dữ liệu hấp dẫn và khả năng tiếp cận các nhóm khách hàng chưa được phục vụ đầy đủ. Ngân hàng sẽ không muốn tự phát triển kho dữ liệu này vì chi phí là rất lớn.

Mô hình kinh doanh cần ít tài sản (asset-light) là điều nên hướng tới?

Việc chuyển đổi sang mô hình asset-light đã lan từ mảng tài chính sang các mảng khác của Grab.

Trong buổi báo cáo kết quả hoạt động quý II vừa qua, Grab cho biết mảng giao đồ tươi sống của Grab sẽ chuyển sang mô hình chợ bên thứ 3, ngoại trừ ở Malaysia. Grab đóng cửa nhiều dark store (trung tâm thực hiện đơn hàng, không phục vụ khách hàng mua trực tiếp) ở Singapore, Philippines và Việt Nam.

Tuần trước, Grab cho biết đã đạt thoả thuận hợp tác chiến lược với Trans Retail (Indonesia) thuộc tập đoàn CT Group và là một trong những nhà bán lẻ lớn nhất Indonesia. Với hợp tác này, Grab cũng sẽ đóng cửa các dark store ở Indonesia và chuyển vận hành về hạ tầng của Trans Retail.

Trong phần trình bày về hợp tác, Grab kết luận rằng mảng giao đồ tươi sống có biên lợi nhuận mảng. Dù vậy, lưu lượng giao hàng lớn có tác động tích cực đến tương tác người dùng. Với hợp tác cùng Trans Retail, Grab hy vọng có thể giữ lại được các lợi ích của mảng giao đồ tươi sống trong khi đó giảm chi phí vận hành.

Vấn đề đặt ra cho Grab là không phải hợp tác nào cũng thành công. Vì sao Grab lại tự tin với lần bắt tay cùng Trans Retail?

“Để hợp tác hiệu quả, chúng tôi cần tích hợp sâu”, ông Oey nói. “Chúng tôi muốn tích hợp sâu với Trans Retail, dù là về chuỗi cung ứng, cửa hàng hay kho vận. Khi tích hợp sâu, cả hai bên đều có cam kết cao để hợp tác hiệu quả”, ông chia sẻ thêm.

Hướng đến các mảng kinh doanh lợi nhuận cao hơn

Mặc dù Grab vẫn hướng đến đối tượng người dùng đại trà, những gì hãng này chia sẻ tại buổi gặp gỡ nhà đầu tư cho thấy tương lai Grab có thể nằm ở đối tượng khách hàng doanh nghiệp.

Bên cạnh ngân hàng số, một mảng khác mà Grab cũng nhấn mạnh là kinh doanh quảng cáo. Tận dụng cơ hội từ khoảng cáo là một trong sáu chiến lược để Grab thúc đẩy tăng trưởng.

Grab sẽ tập trung vào cung cấp cho các đối tác bán hàng một nền tảng tự phục vụ, trong đó các nhà bán hàng có thể mua quảng cáo.

Một cơ hội khác dành cho Grab là mảng dịch vụ bản đồ. Grab mới đây tiết lộ Microsoft đã trở thành một khách hàng của Grab, trong đó Microsoft dùng dữ liệu của Grab để cải thiện các dịch vụ Bing và Azure.

Những mảng kinh doanh này, mặc dù còn rất nhỏ bé so với gọi xe và giao đồ ăn, có thể trở thành nền móng cho một Grab rất khác trong tương lai.