COVID-19 khó cản xu thế 'không thể đảo ngược', đất khu công nghiệp vẫn ngấm ngầm tăng giá trong mùa dịch

Từ năm ngoái, một số công ty đa quốc gia đã rục rịch lên kế hoạch mở rộng hoạt động ở Việt Nam nhằm giảm áp lực hàng rào thuế quan mới đối với hàng hóa xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ và tìm kiếm thị trường thay thế phòng khi giá tăng cao.

JLL dẫn dữ liệu từ Cục điều tra dân số Mỹ cho thấy, trong năm 2019, lượng hàng hóa Mỹ nhập khẩu từ Việt Nam tăng 35,6% so với cùng kì, đối nghịch với mức giảm 16,2% ở lượng hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Trong khi đó, đợt bùng phát COVID-19 vừa qua khiến các nhà máy tại Trung Quốc buộc phải đóng cửa, nhiều công ty lớn đã phải tính kế để vượt qua thời kì hạn chế sản xuất.

Theo JLL, không chỉ riêng Trung Quốc mà chuỗi cung ứng toàn cầu trong năm nay sẽ bị ảnh hưởng bởi COVID-19. Thế nhưng xu hướng dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang các nước trong khu vực Đông Nam Á vẫn tiếp diễn.

Giá đất tại các KCN vẫn tăng trong khủng hoảng

Theo ghi nhận của JLL, miền Bắc là khu vực thu hút hầu hết các tập đoàn lớn muốn đa dạng hóa danh mục sản xuất bên cạnh cơ sở tại Trung Quốc nhờ nền tảng cơ sở hạ tầng phát triển khá tốt và vị trí gần kề với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này.

Trong quí I/2020, giá đất trung bình ở miền Bắc đạt 99 USD/m2/chu kì thuê, tăng 6,5% so với cùng kì năm trước. Trong đó, nhà xưởng xây sẵn - lựa chọn yêu thích của các doanh nghiệp vừa và nhỏ - vẫn giữ ở mức giá thuê ổn định từ 4-5 USD/m2/tháng và đều được lấp đầy.

Ở miền Nam, JLL ghi nhận số lượng yêu cầu thuê đất tăng cao và các chủ đầu tư đã trở nên tự tin hơn trong việc tăng giá thuê đất. Cụ thể, giá đất trung bình trong quí đầu năm đạt 101 USD/m2/chu kì thuê, tăng 12,2% so với cùng kì.

Nhà xưởng xây sẵn ở miền Nam có giá thuê dao động từ 3,5-5 USD/m2/tháng, tăng nhẹ ở Bình Dương, TP HCM, Long An và giữ mức ổn định ở các tỉnh còn lại.

Tuy nhiên, đại diện JLL đánh giá việc phát triển logistics, cơ sở hạ tầng tại miền Nam lại không tương ứng với mức tăng giá đất. Những thay đổi về hạ tầng vẫn diễn ra chậm chạp nên các nhà đầu tư tiềm năng phải bắt đầu tìm kiếm các giải pháp thay thế khác.

Theo JLL, "dưới tác động của COVID-19, việc tạm hoãn các thỏa thuận thuê đất và các nhu cầu mới sẽ ngày càng rõ nét hơn nếu tình hình không được cải thiện sớm. Tuy nhiên, thị trường sẽ phục hồi và phát triển nhanh sau khi dịch được kiểm soát.

Việc đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu do tác động của dịch bệnh đã khiến các doanh nghiệp nhận ra sự cấp bách của việc đa dạng hóa danh mục sản xuất, tránh phụ thuộc vào một quốc gia."

"Chất xúc tác mới"

Ông Stephen Wyatt, Tổng Giám đốc JLL Việt Nam cho biết, "COVID-19 có thể là chất xúc tác mới thúc đẩy quá trình dịch chuyển sản xuất diễn ra nhanh hơn, sau khi đã được thúc đẩy bởi căng thẳng thương mại hồi năm ngoái.

Do đó, khu vực Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng sẽ càng hấp dẫn hơn đối với các doanh nghiệp trong lương lai."

Hiện nay, Trung Quốc tập trung phát triển các ngành công nghiệp giá trị gia tăng. Đây là nơi tụ hội các công ty hàng đầu thế giới về pin mặt trời, mạng 5G, trí tuệ nhân tạo và sản xuất pin. Các doanh nghiệp này sản xuất ra sản phẩm có giá trị cao, tạo ra nguồn thu thuế cao cho chính phủ.

Thêm vào đó, các ngành công nghiệp sản xuất giá trị thấp thường gây ô nhiễm nhiều hơn, trong khi Trung Quốc đang mong muốn cải thiện môi trường tại các khu đô thị. Việc chuyển sang sản xuất sạch hơn, ít không gian hơn cũng sẽ giải phóng đất để tái qui hoạch.

"Tuy nhiên, không phải tất cả các ngành sản xuất đều có thể dễ dàng chuyển sang Việt Nam. Mức lương công nhân sản xuất tại Trung Quốc hiện cao gấp ba lần Việt Nam, nhưng trình độ tay nghề của công nhân nơi này cũng cao hơn.

Lượng lao động công nghiệp di cư ở Trung Quốc còn cao hơn dân số Việt Nam. Hơn nữa, một khối lượng lớn ngành hàng sản xuất là để phục vụ thị trường nội địa Trung Quốc', ông Stephen nhấn mạnh.

Còn về lâu dài, ông Stephen cho rằng doanh nghiệp có khả năng thay đổi kế hoạch sản xuất để đảm bảo tính liên tục của chuỗi cung ứng và giảm thiểu rủi ro cho những cú sốc tương tự trong tương lai.

"Việt Nam vẫn là một điểm đến đầy hứa hẹn từ khi làn sóng dịch chuyển nhà máy khỏi Trung Quốc bắt đầu.

Dù dịch COVID-19 gây ra những khó khăn nhất định đối với các quyết định cũng như hoạt động di dời nhưng chủ đầu tư vẫn tự tin tăng giá đất trong quí I/2020 do đây là xu hướng đầu tư trong dài hạn.

Cùng với các sáng kiến để cải thiện hiệu suất bền vững và hạn chế tác động môi trường của các hoạt động sản xuất, các nhà bán lẻ có thể lựa chọn sản xuất và mua sản phẩm từ thị trường nội địa.", ông Stephen Wyatt kết luận.