Làn sóng COVID-19 mới có thể kìm hãm đà phục hồi của nền kinh tế Việt Nam

Trong Báo cáo cập nhật Tình hình Kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 5, Ngân hàng Thế giới (World Bank) đánh giá các chỉ số kinh tế của nước ta đã phục hồi ấn tượng trong tháng 4 như sản xuất công nghiệp, doanh số bán lẻ hàng hóa, kim ngạch xuất - nhập khẩu, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và chỉ số giá tiêu dùng.

Tuy nhiên, những con số tăng trưởng ấn tượng trên hoàn toàn có thể bị kìm hãm khi đợt bùng phát dịch COVID-19 thứ tư bùng phát buộc Chính phủ phải đóng cửa trường học ở nhiều tỉnh và tái áp dụng các biện pháp phòng ngừa y tế và hạn chế đi lại. 

World Bank cho rằng các hoạt động kinh tế trong nước sẽ bị ảnh hưởng, đặc biệt là các lĩnh vực du lịch, vận tải và bán lẻ, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của đợt bùng phát này và khả năng ứng phó nhanh chóng của Chính phủ. 

Trước đó, các lĩnh vực trên đã có thời gian phục hồi đáng kể  trong tháng 4 sau khi đợt dịch COVID-19 thứ ba được kiểm soát và khoảng thời gian trùng với dịp lễ 30/4 - 1/5. 

Theo các chuyên gia WB, nếu đợt dịch này tác động mạnh, Chính phủ có thể cần xem xét thúc đẩy nhu cầu trong nước bằng cách áp dụng chính sách tài khóa thích ứng hơn, trong đó có các biện pháp tăng cường hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng.

Cùng nhìn lại những điểm nhấn kinh tế Việt Nam trong tháng 4 với những tín hiệu phục hồi khả quan.

Sản xuất công nghiệp tiếp tục mở rộng

Tháng 4 đã ghi nhận sản xuất công nghiệp tiếp tục mở rộng nhờ nhu cầu vững chắc trên thị trường thế giới và nhu cầu trong nước đang phục hồi. Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 1,1% so với tháng trước và 24,1% so với cùng kỳ năm trước. 

Tốc độ tăng trưởng cao phần lớn xuất phát từ hiệu ứng cơ sở thấp do hoạt động sản xuất bị ảnh hưởng nặng nề bởi đợt phong toả liên quan đến đại dịch vào tháng 4/2020. 

"Điều này cũng phản ánh sự phục hồi của tiêu dùng trong nước bên cạnh nhu cầu cao về các sản phẩm công nghiệp công nghệ cao từ khu vực kinh tế đối ngoại", báo cáo ghi. Chỉ số PMI tăng từ 53,6 trong tháng 3 lên 54,7 trong tháng 4, đánh dấu sự tăng trưởng trong sản xuất công nghiệp chế biến, chế tạo trong 6 tháng liên tiếp.

Doanh số bán lẻ tăng trở lại trong tháng 4

Nhu cầu tiêu dùng cũng phục hồi phần nào từ sau đợt bùng phát dịch COVID-19 thứ ba, khi doanh số bán lẻ tháng 4 tăng 2,3% so với tháng trước. Theo báo cáo, sự phục hồi này nhờ vào mức tăng trưởng 1,9% (so với tháng trước) của doanh số bán lẻ hàng hóa, trong khi dịch vụ tăng 3,8%. Tuy nhiên, giá trị doanh số chung vẫn thấp hơn so với tháng 1/2021.

Thương mại hàng hóa tiếp tục đạt kết quả tốt

Điều này có được nhờ nhu cầu cao từ Mỹ và các đối tác thương mại lớn khác, như: Trung Quốc, EU, ASEAN và Hàn Quốc. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa giảm nhẹ 3,4% (so với tháng trước) trong khi nhập khẩu tiếp tục tăng 2,6% trong tháng 4/2020. 

Trong 4 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu tăng lần lượt 26% và 31% (so với cùng kỳ năm trước). Tốc độ tăng trưởng hai con số  được ghi nhận trên tất cả các mặt hàng xuất khẩu chính trong 4 tháng đầu năm 2021. 

Nhóm hàng máy móc có kim ngạch xuất khẩu tăng nhanh nhất, tiếp theo là máy tính và điện tử, rồi đến điện thoại. Giày dép và dệt may cũng phục hồi mạnh mẽ, lần lượt tăng 19% và 10% so với cùng kỳ năm trước. 

"Các nhà xuất khẩu nước ngoài tiếp tục chứng tỏ năng động và có khả năng chống chịu tốt hơn doanh nghiệp xuất khẩu trong nước", báo cáo nhận định.

Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài giảm trong tháng 4

Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giảm trong tháng 4, nhưng nhìn chung vẫn ổn định trong 4 tháng đầu năm. Việt Nam thu hút 2,2 tỷ đô la Mỹ vốn FDI vào tháng 4 năm 2021, thấp hơn 53% so với tháng trước và thấp hơn 42% so với cùng kỳ năm trước. 

Theo báo cáo, sự sụt giảm này một phần phản ánh sự biến động hàng tháng trong giá trị đăng ký của một số dự án lớn riêng lẻ. Trong 4 tháng đầu năm, số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) gần như tương đương cùng kỳ năm 2020.

Lạm phát tăng tốc trong tháng 4 sau khi làn sóng dịch COVID-19 thứ ba được kiểm soát

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,5% so với tháng trước, chủ yếu do giá hàng tiêu dùng tăng cao, bao gồm thực phẩm, đồ uống và thuốc lá, quần áo, đồ dùng và thiết bị gia dụng. "Điều này phản ánh sự phục hồi trong tiêu dùng của các hộ gia đình sau đợt bùng phát dịch COVID-19 thứ ba ở trong nước", báo cáo chỉ ra. 

Bên cạnh, tín dụng cho nền kinh tế tăng 2% (so với tháng trước), phản ánh nhu cầu tín dụng tăng do các doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu tiêu dùng tăng cao ở đợt nghỉ lễ. Lãi suất bình quân liên ngân hàng qua đêm cũng tăng từ 0,29% trong tháng 3 lên 0,48% trong tháng 4.

Ngân sách nhà nước thặng dư trong 4 tháng đầu năm 2021

Báo cáo cho biết tình hình tài khóa được cải thiện khi ngân sách nhà nước thặng dư khoảng 80 nghìn tỷ đồng trong 4 tháng đầu năm. Thu ngân sách đạt 543,4 nghìn tỷ đồng, bằng 40,5% kế hoạch năm và cao hơn 7,3% so với cùng kỳ năm trước. 

Trong tháng 4, Kho bạc Nhà nước đã vay từ thị trường trong nước 26,3 nghìn tỷ đồng, gấp đôi so với tháng 3. Trong 4 tháng đầu năm, Chính phủ huy động được tổng cộng 65,5 nghìn tỷ đồng, chỉ bằng 17,8% kế hoạch năm 2021.