Cải thiện biên lợi nhuận - bài toán quan trọng của Bách Hóa Xanh
Theo báo cáo phân tích về CTCP Đầu tư Thế Giới Di Động (Mã: MWG) của CTCP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), chuỗi bán lẻ thực phẩm Bách Hóa Xanh đang tăng trưởng liên tục và đạt được những tín hiệu rất tích cực. Việc thay đổi trong chiến lược mở chuỗi giúp cải thiện doanh thu trung bình trên mỗi cửa hàng.
Cùng với đó, việc tối ưu chi phí và thay đổi cơ cấu mặt hàng cũng giúp biên lợi nhuận gộp tăng trưởng đáng kể, từ 12% cả năm 2017 lên 14% trong quý I và 16% trong quý II/2018.
Mặc dù vậy, chuỗi này vẫn còn một chặng đường dài phải đi, trước mắt là đạt mức hòa vốn, xa hơn là đóng góp lớn vào doanh thu và lợi nhuận của Thế Giới Di Động như kỳ vọng.
 |
Cải thiện biên lợi nhuận bán lẻ thực phẩm - không phải dễ dàng
VDSC nhận định, bán lẻ thực phẩm là một lĩnh vực hấp dẫn nhờ quy mô thị trường lớn, tăng trưởng ổn định và không chịu ảnh hưởng bởi chu kỳ kinh tế. Tuy nhiên, sự ít khác biệt của mặt hàng thực phẩm cùng độ phân mảnh cao của thị trường khiến cho cạnh tranh trong ngành là rất gay gắt. Các nhà bán lẻ thường phải duy trì biên lợi nhuận khá mỏng.
Tăng giá bán là việc này không phải dễ dàng đối với mặt hàng có tính đồng nhất cao như thực phẩm, thường thì việc tăng giá bán sẽ dẫn đến mất khách hàng vào tay đối thủ cạnh tranh.
Chiến lược này sẽ chỉ hiệu quả khi nhà bán lẻ có lợi thế về thị phần hoặc sản phẩm khác biệt. Đơn cử như chuỗi Whole Foods tại Mỹ luôn duy trì được biên lợi nhuận gộp cao (34%) so với ngành (trên 20%) nhờ đi đầu trong ngành hàng organic.
Tại Việt Nam, tiêu chuẩn phổ biến nhất vẫn là VietGAP, trong khi thực phẩm organic còn là khái niệm rất mới mẻ và chưa phổ biến. Thực phẩm bán tại các cửa hàng nhìn chung không có nhiều khác biệt nên việc bán giá cao hơn mặt bằng sẽ khó thành công.
Tuy vậy, Bách Hóa Xanh vẫn có thể tăng giá bán vì giá đang thấp hơn thị trường. Cụ thể, chuỗi này áp dụng chiến lược giá rẻ để thu hút khách hàng vào giai đoạn ban đầu với mặt bằng giá thực phẩm thấp hơn từ 10 - 30% so với các đối thủ chính như CoopFood hay SatraFood.
Trong các năm tới, giá cả tại Bách Hóa Xanh khả năng tăng dần nhưng vẫn được giữ thấp hơn các chuỗi khác nhờ lợi thế quy mô và quản lý chi phí.
Một thực tế là các chuỗi bán lẻ có cơ cấu mặt hàng càng thiên về thực phẩm thì có biên lợi nhuận càng cao. Đối với Bách Hóa Xanh, việc điều chỉnh cơ cấu mặt hàng đã cải thiện biên lợi nhuận.
 |
Hiện khoảng 1/3 doanh thu toàn chuỗi đến từ thực phẩm tươi, con số này là 50% ở riêng các cửa hàng tiêu chuẩn. Trong thời gian tới, công ty sẽ tiến hành mở rộng nhiều cửa hàng nhỏ ( dưới 150 m2) để bố trí thêm gian hàng thịt/cá tươi và mở thêm nhiều cửa hàng tiêu chuẩn (150 - 200 m2). Qua đó kỳ vọng tỷ lệ doanh thu đến từ thực phẩm tươi sẽ tiếp tục được tăng lên và gia tăng biên lợi nhuận của toàn chuỗi.
Tỷ lệ hàng tươi sống phải bỏ đi của Bách Hóa Xanh là khá cao
Theo VDSC, hàng bán không hết phải bỏ đi sẽ bào mòn biên lợi nhuận vốn đã mỏng của các nhà bán lẻ, nhất là đối với mặt hàng thực phẩm tươi thường có vòng đời rất ngắn.
Đây là vấn đề cố hữu trong ngành thực phẩm. Giải pháp phổ biến nhất là giảm giá đối với thực phẩm để qua ngày hoặc không đạt yêu cầu về hình thức.
 |
Do đang trong giai đoạn thử nghiệm để tìm ra cơ cấu hàng hóa phù hợp, tỷ lệ hàng tươi sống phải bỏ đi của Bách Hóa Xanh là khá cao khoảng 2 - 3%. Tuy nhiên đây cũng là sự đánh đổi của Bách Hóa Xanh ở giai đoạn ban đầu để đảm bảo cung cấp đủ hàng hóa và thu hút được khách hàng mới.
Mặt khác, VDSC cho biết, tại Việt Nam, hoạt động sản xuất nông nghiệp còn manh mún và mức độ tự động hóa chưa cao, khiến cho mỗi đại lý hay hộ nông dân chỉ có thể cung cấp một số lượng hạn chế các loại nông sản. Bách Hóa Xanh mở rộng quy mô đồng nghĩa với việc phải gia tăng số lượng nhà cung cấp, khiến lợi thế về quy mô bị hạn chế so với mảng kinh doanh điện thoại, vốn chỉ làm việc với vài nhà sản xuất điện thoại lớn.
Theo đánh giá VDSC, diện tích lớn cho phép bố trí thêm quầy hàng thực phẩm mà không phải hy sinh khu vực hàng tiêu dùng là yếu tố chính giúp cho lượng khách đến các cửa hàng Bách Hóa Xanh tiêu chuẩn (150 - 200 m2) cao hơn đáng kể so với những cửa hàng nhỏ khác (50 - 150 m2).
Ngoài tìm mặt bằng mới, công ty có thể chuyển đổi các cửa hàng Thế Giới Di Động và Điện Máy Xanh mini thành Bách Hóa Xanh trong bối cảnh thị trường hàng điện tử đang dần bão hòa.
