Các siêu ứng dụng châu Á vẫn ngập chìm trong khó khăn

Các ông trùm công nghệ Mỹ thỉnh thoảng phàn nàn về việc phương Tây thiếu “siêu ứng dụng”, được định nghĩa là các nền tảng trực tuyến đa diện, cung cấp nhiều loại dịch vụ khác nhau, theo The Economist.

Tuy nhiên, sự quan tâm toàn cầu đối với mô hình kinh doanh này dường như quá lớn, tới nỗ có thể che lấp đi những khó khăn mà các siêu ứng dụng ở châu Á đang phải đối mặt.

Nhìn chung, giá trị vốn hóa thị trường của các siêu ứng dụng mới tại châu Á như Sea (công ty mẹ Shopee) và Grab của Singapore, Coupang và Kakao của Hàn Quốc, Rakuten của Nhật Bản và Paytm của Ấn Độ đã giảm khoảng 60% kể từ cuối năm 2021.

Không có công ty nào trong số này giống hệt nhau. Mỗi đơn vị trong số họ lại có nguồn thu từ các lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như game, phương tiện truyền thông mạng xã hội, thương mại điện tử, gọi xe,…

Điểm chung của những công ty này là họ đều mong muốn kết hợp nhiều dịch vụ khác nhau trên cùng một ứng dụng. Họ hy vọng có thể cạnh tranh với các công ty Trung Quốc, chẳng hạn như WeChat của Tencent và Alipay của Alibaba, những công ty đi tiên phong trong mô hình kinh doanh “siêu ứng dụng”.

Dù vậy, các siêu ứng dụng mới của châu Á phải chịu áp lực rất lớn từ sự thay đổi nhanh chóng của môi trường kinh doanh. Việc gọi vốn, tưởng chừng như đơn giản, đặc biệt với các công ty công nghệ, nay lại gặp nhiều khó khăn, khiến các kế hoạch tăng trưởng đầy tham vọng của các siêu ứng dụng mới gặp trở ngại.

Chuyên gia tài chính James Lloyd tại Citigroup đã nói rằng các siêu ứng dụng của Trung Quốc gây tiếng vang khi nó trở thành “cơ hội béo bở” với các nhà đầu tư và có thể tạo ra lợi nhuận.

Trong khi đó, bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc, rất ít siêu ứng dụng có thể cân bằng giữa quy mô và tiềm năng tạo ra lợi nhuận. Rất nhiều siêu ứng dụng đã “đốt tiền để mở rộng quy mô”, song vẫn đang báo lỗ.

Kakao, một công ty Hàn Quốc, có thể coi là siêu ứng dụng hiếm hoi ngoài lãnh thổ Trung Quốc tạo được ấn tượng tích cực với các nhà đầu tư. Khác với nhiều siêu ứng dụng tại châu Á, Kakao đã có lãi. Tuy nhiên, giá cổ phiếu Kakao đã giảm 8% từ đầu năm 2023.

Kakao có lợi thế tại quê nhà Hàn Quốc, nhưng tiềm năng tăng trưởng tại đây dường như đang giảm dần. Theo một số ước tính, nhánh kinh doanh gọi xe của Kakao chiếm tới 90% thị phần ở Hàn Quốc.

Công ty muốn tăng tỷ trọng doanh thu từ thị trường quốc tế trong tổng doanh thu từ 10% thời điểm hiện tại lên 30% vào năm 2025, nhưng Kakao sẽ phải đánh đổi nhiều thứ nếu muốn mở rộng ra toàn cầu.

Một số công ty khác đang hướng đến mục tiêu có lãi khi việc gọi vốn ngày càng trở nên khó khăn. Tất nhiên, họ sẽ phải gác lại những kế hoạch mở rộng nhanh chóng của mình để phục vụ cho mục tiêu trên.

GoTo, một siêu ứng dụng của Indonesia, được thành lập từ sự hợp nhất của Gojek, một công ty gọi xe công nghệ và Tokopedia, một công ty thương mại điện tử, đã bổ nhiệm một cựu nhân viên ngân hàng, ông Patrick Walujo, làm CEO tại cuộc họp cổ đông vào ngày 30/6. Ông Walujo đã nhấn mạnh rằng mục tiêu của ông là giúp công ty có lãi.

Trên thị trường công nghệ tại châu Á, có một công ty công nghệ chứng kiến giá cổ phiếu đi ngược xu hướng giảm từ đầu năm 2023, đó là Paytam. Giá cổ phiếu Paytam, một siêu ứng dụng thanh toán kỹ thuật số của Ấn Độ, đã tăng khoảng 60% từ đầu năm.

Mặc dù giá cổ phiếu Paytam hiện vẫn chưa bằng một nửa so với mức đỉnh mà công ty từng đạt được vào tháng 11/2021, và công ty cũng chưa có lãi, nhưng việc giá cổ phiếu tăng có thể phản ánh điều mà nhiều siêu ứng dụng châu Á khác còn thiếu: Một thị trường nội địa duy nhất, rộng lớn và đang phát triển để hoạt động.

Dù vậy, tiềm năng về quy mô này vẫn chưa đủ để chứng minh rằng Paytm đang có cơ hội hướng đến một tương lai phát triển bền vững.

Ý tưởng về một công ty có thể sử dụng một nền tảng duy nhất để cung cấp nhiều loại dịch vụ cho người tiêu dùng có sức hấp dẫn lớn. Tuy nhiên, sau hơn một thập kỷ thảo luận về sự thống trị của các siêu ứng dụng, nhiều công ty châu Á vẫn đang vật lộn để tìm sự cân bằng giữa quy mô và lợi nhuận.

Với việc chưa có bất kỳ tín hiệu nào cho thấy giá trị các khoản đầu tư sẽ sớm tăng lên, rất khó để đoán trước tương lai của các siêu ứng dụng tại châu Á, những "con cưng" một thời của các nhà đầu tư.