Ấn Độ đã chọn phe trong cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung

Tuần trước, Bộ Công nghệ Ấn Độ đã ban hành tuyên bố nêu rõ 59 ứng dụng bị cấm "gây thiệt hại cho chủ quyền, sự toàn vẹn, an ninh quốc gia và trật tự công cộng tại Ấn Độ". Tuy nhiên, lí do này không thể tiết lộ toàn bộ những gì đang thực sự xảy ra.

Nếu giới quan sát nhìn nhận lệnh cấm chủ yếu là một biện pháp địa chính trị và kinh tế chống lại Trung Quốc trong khi Trung Quốc đang cạnh tranh với Mỹ để giành quyền thống trị về công nghệ, bước đi của Ấn Độ đã trở nên dễ hiểu hơn.

Nikkei Asian Review cho rằng lệnh cấm ứng dụng di động Trung Quốc của Ấn Độ nên được nhìn nhận trong bối cảnh cuộc Chiến tranh Lạnh về công nghệ mà thế giới hiện đang trải qua.

Chính phủ Mỹ không ngừng tấn công gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Huawei Technologies và Tổng thống Trump còn kí một sắc lệnh hành pháp hạn chế doanh nghiệp Mỹ hợp tác với Huawei cũng như các công ty nước ngoài gây "rủi ro an ninh quốc gia" khác.

Mỹ đã gây áp lực buộc các đồng minh cấm Huawei triển khai mạng 5G và mở một cuộc điều tra an ninh quốc gia chống lại ByteDance - chủ sở hữu ứng dụng TikTok.

Dựa theo các qui định thiếu rõ ràng của WTO về an ninh, một số nước sử dụng tấm áo choàng "an ninh quốc gia" để ban hành các biện pháp hạn chế thương mại, và Ấn Độ cũng không phải ngoại lệ.

Ấn Độ ngầm về phe Mỹ

Nikkei nhận định, cuộc chiến công nghệ của hai siêu cường Mỹ - Trung đang lan rộng, khiến các quốc gia khác buộc phải chọn một phe.

Đúng là Trung Quốc có nhiều cách để lách luật cấm và người dùng Ấn Độ hiện đóng góp không nhiều vào doanh thu chung của hầu hết các ứng dụng.

Tuy nhiên, lệnh cấm của chính quyền ông Modi vẫn góp phần hạn chế cơ hội tiếp cận của các ứng dụng di động Trung Quốcvới một trong những thị trường lớn nhất thế giới. Dù lệnh cấm có hợp pháp hay không thì lợi ích kinh tế đôi bên đều bị ảnh hưởng. 

Lệnh cấm của Ấn Độ nhiều khả năng sẽ thúc đẩy Bắc Kinh tăng cường các biện pháp trả đũa và gây leo thang căng thẳng Trung - Ấn.

Chiến tranh Lạnh về công nghệ đang diễn ra vì Mỹ - Trung cạnh tranh nhau để trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu trong các lĩnh vực công nghệ tương lai như mạng 5G, trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet Vạn vật (IoT).

Theo Nikkei, các doanh nghiệp Mỹ chiếm 68% vốn hóa của 70 nền tảng kĩ thuật số hàng đầu thế giới, trong khi Trung Quốc chỉ chiếm 22%. Các quốc gia khác đang tụt xa so với hai nền kinh tế lớn nhất thế giới và buộc phải nghiêng về một trong hai phe.

Ấn Độ đang xem xét cấm Huawei và ZTE - một công ty viễn thông lớn khác của Trung Quốc, tham gia vào mạng 5G của nước này. Mặt khác, các khoản đầu tư của Facebook vào công ty viễn thông Reliance Jio của Ấn Độ lại được thông qua mà không vấp phải phản đối nào từ Bộ Công nghệ hay cơ quan quản lí cạnh tranh Ấn Độ.

Thông qua lệnh cấm loạt ứng dụng di động Trung Quốc như TikTok và WeChat, Ấn Độ dường như đã từ bỏ hoàn toàn tính trung lập và chọn phe Mỹ trong Chiến tranh Lạnh về công nghệ. Cuộc xung đột biên giới hồi giữa tháng 6 chỉ tạo thêm động lực cho một lựa chọn chính sách đã nằm trong dự tính của chính quyền ông Modi.

Tuy nhiên, Nikkei cảnh báo chính phủ các nước nên đánh giá tác động kinh tế của các lệnh cấm công nghệ đối với doanh nghiệp, người dùng và người lao động địa phương trước khi ban hành quyết định chính thức.

Chính phủ có toàn quyền thực hiện các biện pháp kinh tế đối với nhà cung cấp dịch vụ công nghệ nước ngoài vì lợi ích của người dân trong nước. Chính phủ có quyền khuyến khích phát triển công nghệ địa phương, cả ở khu vực công lẫn tư nhân để có thể cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài.

Tuy nhiên, các biện pháp đáp trả này nên được công bố cùng những lí do kinh tế và địa chính trị thực sự đằng sau đó chứ không nên chỉ đơn thuần là vì an ninh quốc gia hay nhằm chống lại hành vi gián điệp. Chính phủ nên đảm bảo sao cho khi công bố một quyết định chính sách, không ai đặt câu hỏi về nó.

Nikkei nhấn mạnh, trước khi vội vã chọn phe trong Chiến tranh Lạnh về công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc, Ấn Độ nên nhớ độc lập về kinh tế khỏi Trung Quốc là điều không thể nếu xét trong các điều kiện hiện tại.

Chuỗi cung ứng toàn cầu phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc, và thậm chí đại dịch COVID-19 cũng không thể tạo ra một làn sóng dịch chuyển chuỗi sản xuất lớn ra khỏi Trung Quốc như dự đoán ban đầu được.

Bên cạnh đó, tất cả các nước có tư tưởng độc lập đều né tránh bước chân vào thế giới mà Mỹ đóng vai trò là nhà lãnh đạo công nghệ duy nhất. Lợi ích của Ấn Độ sẽ cân bằng nhất nếu nước này duy trì tính trung lập về kinh tế và chính trị, không liên kết với bất kì bên nào như trong quá khứ, Nikkei bình luận.