AANZFTA: Thủ tục cấp chứng nhận xuất xứ đối với mặt hàng rau quả
Theo Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI, Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN - Australia - New Zealand (AANZFTA) được coi là một trong những Hiệp định tiến bộ nhất trong những FTA ASEAN từng kí kết, được thể hiện qua thủ tục cấp chứng nhận xuất xứ như sau:
Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) mẫu AANZ
AANZFTA chỉ chấp nhận C/O bản giấy và làm bằng tiếng Anh. Bộ C/O bao gồm một bản gốc và hai bản sao.
Tại Việt Nam và các nước ASEAN, doanh nghiệp nhận C/O bản giấy từ cơ quan cấp C/O và gửi bản giấy này cho người nhập khẩu trong AANZFTA.
Tại Australia và New Zealand, tổ chức cấp C/O gửi bản điện thử cho người xuất khẩu. Người xuất khẩu có thể in bản điện tử và gửi bản in cho người nhập khẩu in thành bản giấy nộp cho cơ quan hải quan nước nhập khẩu.
Cơ quan Hải quan ASEAN trong đó có Việt Nam chỉ chấp nhận C/O bản giấy, bao gồm C/O mẫu AANZ được cấp bởi Australia và New Zealand. Việc cho phép doanh nghiệp nhận bản điện tử và in trực tiếp C/O dẫn đến tình trạng có nhiều C/O bản gốc cùng lưu thông trên thị trường (một bản gốc nộp cho cơ quan hải quan nước nhập khẩu và một bản gốc khác có thể nộp cho ngân hàng nơi doanh nghiệp mở L/C và thực hiện việc thanh toán tiền cho người bán).
Cơ quan hải quan ASEAN hiện đang lúng túng trong việc xử lý số lượng C/O bản gốc nhiều hơn một này, do sự không tương thích của hai cơ chế cấp C/O khi ASEAN cấp C/O bản giấy, doanh nghiệp nhận C/O bản giấy còn Australia và New Zealand cấp C/O bản điện tử, doanh nghiệp nhận bản điện tử và in ra bản giấy.
Qui định về C/O giáp lưng trong AANZFTA tương đối linh hoạt, đó là không bắt buộc nhà xuất khẩu trên C/O giáp lưng và nhà nhập khẩu trên C/O gốc phải là một.
AANZFTA còn cho phép C/O cấp lỗi có thể được xử lý dưới hai hình thức:
(i) Gạch bỏ chỗ có lỗi và bổ sung các thông tin cần thiết. Tất cả những thay đổi này phải được chấp thuận bởi người có thẩm quyền ký C/O và được Tổ chức cấp C/O chứng nhận. Các phần còn trống phải được gạch chéo để tránh điền thêm; hoặc
(ii) Cấp C/O mới để thay thế cho C/O có lỗi. Điều khoản (ii) là một điều khoản tiến bộ mà nhiều Hiệp định cũ của ASEAN chưa quy định.
Thủ tục cấp chứng nhận xuất xứ
C/O được cấp thông qua một cơ quan có thẩm quyền do Nhà nước của từng Bên qui định.
AANZFTA cho phép C/O có thể cấp trước, trong hoặc sau thời điểm xuất khẩu của hàng hóa. Thời hạn cấp sau không qua 12 tháng kể từ ngày xuất khẩu.
Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 31/2015/TT-BCT hướng dẫn thực hiện Quy định thực hiện Quy tắc xuất xứ trong Hiệp định Thành lập khu vực thương mại tự do ASEAN – Australia - New Zealand.
Thông tin thêm về qui định nhập khẩu vào Australia
Xác định giá trị hàng hóa
Phương pháp chung để xác định trị giá hàng hóa nhập khẩu là sử dụng "trị giá giao dịch", là số tiền mà người nhập khẩu thực tế phải trả (hoặc sẽ phải trả) cho hàng hóa đó.
Để áp dụng phương pháp này thì cần phải đáp ứng một số điều kiện, trong đó đáng kể là điều kiện người mua và người bán không có mối quan hệ với nhau, hoặc nếu người mua và người bán có mối quan hệ với nhau thì mối quan hệ đó không được làm ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa nhập khẩu.
Trị giá giao dịch có thể bao gồm khoản phụ thêm hoặc khoản giảm trừ như tiền hoa hồng, tiền bản quyền.
Khi không thể áp dụng phương pháp "trị giá giao dịch" thì có thể áp dụng một trong các phương pháp khác để xác định trị giá hải quan:
Trị giá hàng hóa cùng loại: là trị giá hàng hóa cùng loại được xuất khẩu sang Australia;
Trị giá hàng hóa tương tự: là trị giá hàng hóa tương tự được xuất khẩu sang Australia;
Trị giá suy diễn/tham chiếu: là trị giá hàng hóa cùng loại hay tương tự với hàng nhập khẩu, được bán ở Australia. Trị giá hàng hóa sẽ phải được điều chỉnh cho các chi phí phát sinh giữa nơi xuất khẩu hàng hóa và trị giá bán ra tại Australia;
Trị giá tính toán: là trị giá được tính dựa trên chi phí sản xuất ra hàng hóa, chi phí thông thường, chi phí khác và lợi nhuận đối với hàng hóa nhập khẩu;
Trị giá tổng hợp: là trị giá được áp dụng khi không có phương pháp phù hợp nào khác. Trong trường hợp này cơ quan Hải quan và Biên phòng sẽ xác định trị giá bằng cách kết hợp các phương pháp định giá nêu trên và các thông tin phù hợp khác.
Xác định thuế suất
Để có được Biểu thuế và biết rõ thuế suất hàng hóa nhập khẩu của Australia, có thể truy cập vào địa chỉ http://customs.gov.au/tariff/default.asp.
Thuế nhập khẩu ở Australia được tính trên cơ sở giá FOB, có nghĩa là giá của hàng hoá đã được đóng vào container và được chuyển lên sàn tàu tại cảng xuất hàng (là cảng biển hoặc cảng hàng không).
Cước vận tải và phí bảo hiểm nội địa cho tới địa điểm cuối cùng tại cảng xuất khẩu được bao gồm trong tổng giá tính thuế. Để xác định giá trị lô hàng nhập khẩu ghi bằng đồng ngoại tệ sang đồng AUD, hải quan Australia sử dụng tỷ giá hối đoái tương ứng vào thời điểm xuất hàng.
Thông quan
Tất cả hàng hoá nhập khẩu vào Australia phải được Hải quan thông quan. Nếu doanh nghiệp có yêu cầu, cơ quan Hải quan có thể cung cấp thông tin về thuế và các quy định nhập khẩu (điều kiện thông quan, các hàng hoá cấm nhập khẩu, giấy phép nhập khẩu….).
Tài liệu hướng dẫn thực hiện thủ tục khai báo hải quan tham khảo tại trang web Australian Government - Department của Immigration and Border Protection.
Hồ sơ thông quan tối thiểu gồm hóa đơn, vận đơn và các tài liệu khác (phiếu đóng gói, giấy tờ bảo hiểm hàng hóa liên quan đến việc chuyển hàng).
