|
 Thuật ngữ VietnamBiz
Tài chính

Xét xử Hà Văn Thắm sáng 18/9: Luật sư đề nghị triệu tập Kiểm toán Deloitte dưới vai trò người làm chứng

07:03 | 18/09/2017
Chia sẻ
Trong phiên toà ngày 16/9, các luật sư tiếp tục đưa ra những căn cứ chứng minh các bị cáo là Giám đốc chi nhánh PGD OceanBank tuy có vi phạm Thông tư 02 nhưng không đáng chịu hình phạt hình sự. Luật sư cho rằng theo tiền lệ và quy định chế tài của Thông tư này chỉ cần xử phạt hành chính.

11h18: HĐXX nghỉ phiên làm việc sáng. Chiều 13h30 tiếp tục làm việc

10h45: Hợp đồng chuyển nhượng giữa ông Danh và bà Phấn là không đủ giá trị pháp lý

Luật sư Hà Hải đề nghị xem xét lại tội “vi phạm các quy định về cho vay”của VKS cáo buộc ông Danh. Theo Luật sư, để xem xét ông Danh có vi phạm tội danh này hay không cần làm rõ quá trình chuyển nhượng NH Đại Tín giữa ông Danh và bà Phấn vì nó có liên quan mật thiết.

Theo Luật sư thì văn bản này sai về mặt nội dung, ông Hoàng Văn Toàn không có đủ tư cách để ký hợp đồng chuyển giao, không có chữ ký của bà Huệ. Nhóm bà Phấn là người trực tiếp soạn thảo, ký khống và giao cho ông Hà Văn Thắm.

Khoản vay 500 tỷ là bước tiếp theo của hợp đồng chuyển nhượng, bà Phấn là người lên chủ trương vay và Hà Văn Thắm là người phê duyệt khoản vay và ông Phạm Công Danh không hề biết. Gây thiệt hại cho OceanBank không phải là điều là ông Danh mong muốn.

Do đó, Luật sư kiến nghị HĐXX xem xét và tuyên ông Danh không phải là đồng phạm tiếp sức cho Hà Văn Thắm gây thiệt hại cho OceanBank, bà Hứa Thị Phấn phải hoàn toàn chịu trách nhiệm dân sự về khoản vay.

10h25: Luật sư Phạm Trung Hoài bào chữa cho bị cáo Phạm Công Danh

xet xu ha van tham sang 189 luat su de nghi trieu tap kiem toan deloitte duoi vai tro nguoi lam chung
Luật sư Phạm Trung Hoài (Ảnh: DB)

Theo Luật sư trong vụ án này, về khoản thiệt hại trong khoản vay 500 tỷ đồng VKS đã đưa ra đề nghị đền bù thuộc trách nhiệm của nhóm bà Hứa Thị Phấn. Mức án đề nghị của ông Danh trong vụ án này không ảnh hưởng nhiều đến mức án chung của ông Danh, tuy nhiên nó là một yếu tố quan trọng trong việc xét xử vụ án và ảnh hưởng đến việc xem xét phạm tội với các bị cáo khác.

Giao dịch chuyển nhượng giữa ông Danh và bà Phấn chưa hoàn tất

Trước thời điểm Phạm Công Danh nhận chuyển giao Ngân hàng Đại Tín, tiếp nhận kế thừa hoạt động kinh doanh của gia đình, ông Danh đã gây dựng Tập đoàn Thiên Thanh với nhiều kết quả đáng ghi nhận. Kết cục sau khi có nhu cầu mua NH Đại Tín thì toàn bộ khối tài sản này và hoạt động kinh doanh bị mất hết.

Theo kết luận giám định cho thấy NH Đại Tín là một ngân hàng yếu kém ngay từ thời của bà Hứa Thị Phấn, đáng lẽ cần được cơ cấu và xử lý theo Luật của các TCTD. Theo kết luận của NHNN tại tháng 7/2012, NH Đại Tín cần được xử lý tái cơ cấu. Ngày 23/5/2013, NH Đại Tín được đổi tên thành Ngân hàng TMCP Xây dựng Việt Nam (VNCB).

Tới tháng 6/2013 mới xác định ông Danh là đại diện phần lớn cố phần của VNCB. Nhưng NHNN đã không kiểm tra tính pháp lý của hợp đồng chuyển nhượng giữa hai bên từ nhóm bà Phấn sang ông Danh, NHNN trả lời rằng không có chức năng đánh giá thoả thuận này nhưng lại thực hiện theo kết quả của giao dịch.

Tháng 10/2013, NHNN tiếp tục yêu cầu kiểm tra giá trị của thoả thuận chuyển nhượng, điều đó cho thấy giao dịch vẫn chưa hoàn tất. Thực tế chứng minh mặc dù hợp đồng chưa hoàn tất nhưng ông Danh đã chuyển cho bà Phấn hơn 4.000 tỷ đồng.

Tài sản bảo đảm của khoảng vay 500 tỷ là hoàn toàn đủ tính pháp lý

Liên quan đến vấn đề tài sản bảo đảm của khoản vay, LS cho biết có 2 nhóm tài sản: các tài sản góp vốn đầu tư và số cổ phần sở hữu của Tập đoàn SSG. Khoản vay của công ty Trung Dung sau khi trừ đi giá trị các tài sản còn thiệt hại hơn 343 tỷ đồng.

Theo luật sư, việc thẩm định giá của Công ty TNHNN Thẩm định giá và Đại lý thuế Việt nam, vừa thực hiện giám định vừa định giá tài sản vi phạm luật tố tụng. Công ty này không có chức năng giám định tư pháp, không phải là tổ cức giám định công lập và tư lập. Chứng thư thẩm định giảm định này không phải là kết luận giám định, không đảm bảo theo luật giám định tư pháp vì công ty này đã ký hợp đồng định giá với OceanBank.CQĐT không phải là khách hàng của Công ty TNHNN Thẩm định giá và Đại lý thuế Việt nam.

Luật sư cũng chỉ ra một số khác biệt giữa VKS và các chứng từ, VKS cho rằng không có căn cứ pháp lý xác nhận quyền sở hữu với các tài sản này nhưng Trung tâm giao dịch tài sản đã lại cấp giấy chứng nhận đăng ký giao dịch đảm bảo.

Từ kết quả thẩm tra tại phiên toà, Luật sư cho rằng việc cho vay Công ty Trung Dung là có vi phạm về mục đích sử dụng nhưng không có yếu tố cấu thành tội đồng phạm của ông Phạm Công Danh với ông Hà Văn Thắm do không hề có sự bàn bạc. Với căn cứ về giá trị tài sản bảo đảm của khoản vay thì khoản vay này hoàn toàn có thể thu hồi 100%.

Do đó, đề nghị VKS kê biên xử lý các tài sản có liên quan của bà Phấn và các bên có liên quan khác để thực hiện nghĩa vụ. Đề nghị HĐXX xem xét việc thu hồi hơn 3.000 tỷ đồng mà ông Danh đã chuyển cho bà Phấn để khắc phục hậu quả cho vụ án này và các vụ án liên quan khác.

10h15: Luật sư Phạm Quốc Thanh bào chữa cho bị cáo Nguyễn Viết Hiền – nguyên GĐPGD Âu Cơ

Luật sư đồng tình với quan điểm của các luật sư khác và tiếp tục khẳng định OceanBank không có thiệt hại, bị cáo Hà Văn Thắm là cổ đông lớn sở hữu 63% vốn của OceanBank và hầu hết các bị cáo đều là cổ đông của ngân hàng nên không thể làm thiệt hại cho chính mình.

Bản thân VKS cũng đưa ra quan điểm 34 các Giám đốc này không phải thực hiện nghĩa vụ bồi thường nên ở đây các bị cáo này hoàn toàn không gây ra thiệt hại. Luật sư đề nghị miễn toàn bộ trách nhiệm hình sự cho các bị cáo này.

9h48: HĐXX tạm nghỉ

9h11: Luật sư yêu cầu triệu tập bên Kiểm toán Deloitte dưới vai trò người làm chứng

Luật sư Phạm Công Hiếu tiến hành bào chữa cho bị cáo Lê Vũ Thuỷ nguyên GĐCN Bình Dương (hiện là GĐ PGD Lý Thường Kiệt).

Theo luật sư, cùng một số tiền mà quy kết nhiều tội danh cho nhiều bị cáo là chưa khách quan, cần tách ra để xem xét. Ông đề ra trách nhiệm của bên kiểm toán là công ty Deloitte (một trong những Big4 tại Việt Nam) bởi vì theo bị cáo Nga thì số liệu trên BCTC thì sẽ nhận ra là có sai phạm hay không trong khi bên kiểm toán lại không phát hiện ra vấn đề này.

“Tại sao không có yêu cầu bên kiểm toán Deloitte tham gia dưới vai trò người làm chứng” – Luật sư nói.

xet xu ha van tham sang 189 luat su de nghi trieu tap kiem toan deloitte duoi vai tro nguoi lam chung
Luật sư Phạm Công Hiếu (Ảnh: DB)

Đề nghị HĐXX trưng cầu giám định để xác định thiệt hại

Ông tiếp tục phân tích tại sao trong quá trình thanh tra của NHNN đều không phát hiện ra việc chi lãi ngoài, nhưng trong quá trình giám định sau này lại có. Ông đặt ra câu hỏi, phải chăng có sự thiếu trách nhiệm trong việc thanh tra hay trình độ thanh tra còn hạn chế hoặc cố tình bỏ qua sai phạm.

Việc chứng minh thiệt hại số tiền hơn 1.576 tỷ đồng đến thời điểm hiện tại là gần như bế tắc. Với kết luận giám định của NHNN, có nêu việc làm trái Thông tư 02 nhưng không chỉ ra thiệt hại bao nhiêu mà chỉ nói về việc hạch toán chi từ hai tài khoản mà OceanBank đã trích lập dự phòng 100%.

CĐT căn cứ vào đâu để cho rằng có thiệt hại để truy tố các bị cáo. CQĐT có đủ trách nhiệm và trình độ chuyên môn để giám định thiệt hại hay không. Vô hình chung vấn đề này đang là trái bóng được đá qua đá lại giữa CQĐT và NHNN. Phải chăng, HĐXX nên trưng cầu giám định tiếp để xác định rõ việc thiệt hại.

Luật sư cho biết toàn bộ số tiền chi lãi ngoài chuyển về CN Bình Dương đều được hạch toán 801 tại Hội sở, không có số tiền nào hạch toán từ TK tạm ứng. TK 801 là TK chi trả lãi cho khách hàng và đã được hạch toán đầy đủ để xác định lợi nhuận của OceanBank. Điều này cho thấy, chi phí kinh doanh đã được hạch toán đầy đủ không hề có thiệt hại về vật chất. Không thể dùng một cái không tồn tại, chưa có bằng chứng chứng minh để quy kết tội cho các bị cáo.

Luật sư tiếp tục đặt ra vấn đề về xác minh tội đồng phạm với Hà Văn Thắm. Bị cáo Thuỷ không có sự bàn bạc với bị cáo Thắm hay Thu mà chỉ nhận chỉ đạo từ hai bị cáo này. Bị cáo Thuỷ không có hành vi tổ chức, thực hành, xúi giục (theo quy định về tội đồng phạm của BLHS) trong quá trình chi lãi ngoài. Trong đó, hành vi tiếp sức mà cáo trạng đưa ra đối với bị cáo Thuỷ là không có hoặc không rõ ràng.

Sau khi về phụ trách công việc 2 ngày, bà Thuỷ đã ban hành quyết định phân công công việc trong CN. Phó GĐ phụ trách giao dịch tiền gửi cá nhân, dịch vụ khách hàng, ATM; GĐ chỉ chịu trách nhiệm chỉ đạo chung, khối KHDN. Trong quyết định hành chính này không hề có điều khoản nếu cấp dưới làm sai thì GĐ phải chịu trách nhiệm, do vậy GĐ phải chịu trách nhiệm trong phần mà Phó GĐ phụ trách là không hợp lý.

Do vậy, bị cáo Thuỷ chỉ phải chịu trách nhiệm trên số tiền 518,6 triệu đồng thuộc mảng giao dịch tiền gửi tổ chức do bà phụ trách, không liên quan đến khoản chi 5,9 tỷ cho KHCN.

Với yếu tố giúp sức hết sức mờ nhạt và nhiều tình tiết giảm nhẹ, luật sư đề nghị HĐXX tuyên bị cáo mức án thấp nhất để bị cáo có điều kiện tiếp tục cống hiến sức lao động.

8h54: Luật sư Nguyễn Văn Quang bào chữa cho bị cáo Nguyễn Văn Chai - nguyên GĐCN Bắc Giang

xet xu ha van tham sang 189 luat su de nghi trieu tap kiem toan deloitte duoi vai tro nguoi lam chung
Luật sư Nguyễn Văn Quang (Ảnh: DB)

Luật sư Quang cho biết, khi ông Chai về làm GD CN Bắc Giang, không hề tham dự cuộc họp chỉ đạo việc chi lãi ngoài của Hà Văn Thắm, chỉ thực hiện chủ trương của hội sở. Ông Chai không hề thực hiện nhận và chi tiền cho khách hàng, việc chi lãi ngoài chỉ được thực hiện qua bà Nguyễn Thị Hoài Thu – Kế toán trưởng, sau đó khi bà Thu nghỉ thai sản thì được chuyển qua bà Phương Thảo. Số tiền được chuyển qua tài khoản cá nhân của bà Thu và bà Thảo, sau đó được chuyển qua thủ quỹ để thực hiện chi.

Thời điểm thực hiện việc chi lãi ngoài, ông Chai chỉ có suy nghĩ việc huy động vốn để đảm bảo hoạt động cho ngân hàng, đảm bảo đời sống nhân viên, không hề nhận thức được việc này sẽ bị truy cứu hình sự.

Bị cáo Chai đã tích cực vay mượn nộp để khắc phục thiệt hại là 592tr, thuyết phục khách hàng nộp vào 57tr vào tài khoản CQĐT. Ngoài ra, bị cáo luôn thành thực khai báo, có nhiều thành tích xuất sắc trong quá trình SXKD. Theo luật sư, ông Chai có vai trò không đáng kể, mờ nhạt nên với những tình tiết giảm nhẹ trên, mong HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt.

8h30: "Chi lãi ngoài là một chi phí hợp lý nhưng bị hạch toán sai"

xet xu ha van tham sang 189 luat su de nghi trieu tap kiem toan deloitte duoi vai tro nguoi lam chung
Luật sư Nguyễn Phương Nam bào chữa cho các bị cáo (Ảnh: DB)

Theo Luật sư Nguyễn Phương Nam việc chi trả lãi ngoài cho khách hàng là một loại chi phí trong quá trình huy động vốn của ngân hàng. Việc chi này là một hình thức chi trả đúng nhưng đang bị hạch toán sai bởi vì thực tế mục đích chi cho khoản hơn 1.576 tỷ đồng là chi cho các khách hàng gửi tiền tại ngân hàng. Trong quá trình khai báo, chính Kế toán trưởng của OceanBank đã xác nhận việc hạch toán khoản 1.576 tỷ đồng đã bị sai theo nguyên tắc kế toán.

Theo bà, việc chi lãi ngoài này vấn đề mà cần xác định là có sai phạm hay không là việc thực tế đã chi cho ai. Vấn đề này cũng đã được truy tố ở giai đoạn 2, đó là các công ty đã nhận tiền chi ngoài có sử dụng đúng mục đích hay chưa.

Luật sư cho rằng cần làm rõ việc chi lãi ngoài này có gây thiệt hại cho OceanBank hay không, con số thiệt hại đã được xác định rõ chưa. Ngay trong bản kết luận của Giám định NHNN cũng không kết luận đó là hậu quả, thiệt hại.

Luật sư nhắc lại những căn cứ ghi nhận thiệt hại của OceanBank là chưa đủ để chứng minh được việc thiệt hại, nguyên đơn dân sự chưa chứng minh được, giám định không chứng minh được thì việc xác định thiệt hại theo cáo trạng là không đủ.

Đối với các bị cáo Phương, Nga, Trình, Quỳnh, các đơn vị mà họ công tác là từ cuối năm 2011 và đầu 2012, không thể nói là nhận chỉ đạo từ Hà Văn Thắm, việc nhận và chi lãi ngoài đều thực hiện qua hệ thống chứ không cần qua những người đứng đầu đơn vị.

Theo Luật sư mức án mà VKS đề xuất với các bị cáo là không hợp lý, các vị Giám đốc này thực sự không hề đồng phạm với Hà Văn Thắm trong việc chi lãi ngoài.

Các bị cáo Phương, Nga, Trình, Quỳnh bị Viện Kiểm soát cáo buộc phạm tội đồng phạm với Hà Văn Thắm vi phạm tội "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng". Mức án được đề xuất là từ 24 -36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

8h20: HĐXX bắt đầu làm việc.

Luật sư Nguyễn Phương Nam bào chữa cho 4 bị cáo là Giám đốc chi nhánh và PGD OceanBank: Tạ Hoàng Phương - nguyên GĐ OceanBank CN Quy Nhơn; Bùi Đức Quỳnh - nguyên GĐ OceanBank CN Đồng Nai; Đỗ Quốc Trình, Hoàng Phương Nga - nguyên GĐ OceanBank PGD Phú Mỹ Hưng.

xet xu ha van tham sang 189 luat su de nghi trieu tap kiem toan deloitte duoi vai tro nguoi lam chung
Bị cáo Hà Văn Thắm bị dẫn vào phòng xét xử (Ảnh: internet)

Tóm tắt phiên tòa ngày 16/9:

xet xu ha van tham sang 189 luat su de nghi trieu tap kiem toan deloitte duoi vai tro nguoi lam chung Xét xử Hà Văn Thắm chiều 16/9: Luật sư đề nghị không xử phạt hình sự đối với các Giám đốc chi nhánh OceanBank
xet xu ha van tham sang 189 luat su de nghi trieu tap kiem toan deloitte duoi vai tro nguoi lam chung Xét xử Hà Văn Thắm sáng 16/9: Công bằng trong việc xử lý vi phạm Thông tư 02?

Phiên toà ngày 16/9 tiếp tục với phần tranh luận của các Luật sư bào chữa cho những bị cáo là Giám đốc khối, Kế toán trưởng,...cùng các Giám đốc chi nhánh, phòng giao dịch của OceanBank.

Vấn đề trọng tâm được các luật sư đưa ra là chế tài xử phạt của Thông tư 02 và căn cứ xác định thiệt hại hơn 1.576 tỷ của OceanBank.

Tiếp nối việc chứng minh bằng các văn bản pháp luật và các minh chứng thực tế, Luật sư cho rằng theo quy định của NHNN khi vi phạm Thông tư chỉ xử lý hành chính, chưa hề có tiền lệ xử phạt hình sự. Từ đó đề nghị HĐXX xem xét đảm bảo công bằng cho các bị cáo.

Các luật sư cũng liên tục đòi hỏi việc chứng minh thiệt hại số tiền hơn 1.576 tỷ đồng chi lãi ngoài của OceanBank là thiệt hại. Với các căn cứ như hiện tại việc kết luận số tiền này là thiệt hại là không xác đáng do chỉ là ý kiến chủ quan của Viện kiểm soát, Cơ quan điều tra, ngay cả Giám định NHNN cũng không kết luận rằng đó là thiệt hại.

Mặt khác, nhiều bị cáo là những người ở khối back - office không trực tiếp nhận và chi tiền cho khách hàng, chỉ thực hiện công tác giấy tờ về nghiệp vụ hành chính, đúng theo chỉ đạo của cấp trên và theo mô tả công việc trong hợp đồng lao đồng. Do đó, Luật sư cũng đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt đối với các cá nhân này.

xet xu ha van tham sang 189 luat su de nghi trieu tap kiem toan deloitte duoi vai tro nguoi lam chung Luật sư đề nghị trả tự do cho em họ Nguyễn Xuân Sơn

Các luật sư chỉ ra rằng bị cáo Nguyễn Xuân Thắng có vai trò rất nhỏ trong quá trình đồng phạm với Hà Văn Thắm ...

xet xu ha van tham sang 189 luat su de nghi trieu tap kiem toan deloitte duoi vai tro nguoi lam chung Đột ngột xoay chiều chính sách và hệ lụy pháp lý

Đại án ngân hàng - cần nhìn từ góc độ cung cách điều hành chính sách kinh tế còn lúng túng, “giật cục”, áp đặt ...

xet xu ha van tham sang 189 luat su de nghi trieu tap kiem toan deloitte duoi vai tro nguoi lam chung Xét xử Hà Văn Thắm sáng 15/9: Luật sư đề nghị điều tra bổ sung với tội Tham ô của Nguyễn Xuân Sơn

Trong phiên toà ngày 14/9, đại diện Viện Kiểm Sát đã đưa ra bản luận tội và đề nghị án đối với các bị cáo ...

Diệp Bình