Tổng thống Trump có dám đánh thuế lên hơn 150 tỉ USD hàng tiêu dùng Trung Quốc ngay trước Giáng sinh?

Tổng thống Trump ám chỉ tăng thuế lên hàng tiêu dùng Trung Quốc vào ngày 15/12, chỉ hai tuần trước Giáng sinh. (Ảnh: Reuters)

Reuters dẫn lời Tổng thống Trump ngày 12/11 cho hay thỏa thuận thương mại với Trung Quốc đang "rất gần", nhưng ông không công bố chi tiết nào về địa điểm hay thời gian kí kết. Đồng thời, ông Trump còn đe dọa sẽ tăng thuế đáng kể lên hàng hóa Trung Quốc nếu không đạt được thỏa thuận.

Theo nhiều chuyên gia thương mại và nguồn tin thân cận với Nhà Trắng, lời đe dọa trên có liên quan đến mức thuế 15% đối với156 tỉ USD hàng tiêu dùng Trung Quốc, dự kiến có hiệu lực vào ngày 15/12.

Được biết đến với tên gọi "danh sách 4B", mức thuế này sẽ đánh vào các mặt hàng như máy chơi điện tử, màn hình máy tính, đồ trang trí Giáng sinh và một số mặt hàng khác dùng làm quà tặng Noel.

Các cố vấn thương mại Nhà Trắng vào tuần trước cho biết đợt thuế quan dự kiến có hiệu lực vào ngày 15/12 có thể được gỡ bỏ nếu Washington và Bắc Kinh đạt được thỏa thuận giai đoạn một.

Lời đe dọa của ông Trump và phản ứng của thị trường chứng khoán cho thấy mức độ biến động của cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung và tầm quan trọng của nó với nền kinh tế toàn cầu.

Ông William Reinsch, cựu quan chức cấp cao Bộ Thương mại Mỹ, đồng thời là chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nhận định chính quyền Tổng thống Trump đang hi vọng có thể tránh được đợt đánh thuế ngày 15/12.

Nghiêm trọng hơn các đợt thuế quan trừng phạt trước đây, kế hoạch này sẽ tác động mạnh đến người tiêu dùng Mỹ vào một thời điểm rất nhạy cảm. "Ông Trump không muốn đánh thuế ngay trước Giáng sinh đâu. Viễn cảnh sẽ rất khủng khiếp", ông Reinsch nói.

Mặc dù hầu hết hàng hóa mà người dân Mỹ sẽ mua trước Giáng sinh đã được vận chuyển đi từ lâu, việc áp thuế có thể khiến một bộ phận nhà bán lẻ lợi dụng cơ hội để tăng giá sản phẩm.

Ông Reinsch và các chuyên gia khác cho biết họ vẫn kì vọng hai nước có thể chốt thỏa thuận sơ bộ trước kì nghỉ lễ Giáng sinh, tuy nhiên hiện nay mọi thứ dường như ít chắc chắn hơn.

"Chúng ta đang ở trong thời khắc nguy hiểm vì cả hai bên đều cho rằng họ có lợi thế hơn đối phương, nhưng tôi không nghĩ quá trình đàm phán đã sụp đổ", ông Reinsch khẳng định.

Theo các trợ lí quốc hội, cựu quan chức chính phủ và chuyên gia thương mại, về mặt lí thuyết, ông Trump có thể tăng thuế đối với 250 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc đã có hiệu lực trước đó. Tuy nhiên không có dấu hiệu nào cho thấy Nhà Trắng đang xem xét phương án trên tại thời điểm này.

Các nguồn tin thân cận cho biết Trung Quốc đã yêu cầu Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn mức thuế quan 15% đối với 125 tỉ USD hàng hóa, có hiệu lực từ ngày 1/9.

Ông Scott McCandless, quản lí cấp cao tại công ty kiểm toán PwC, cho biết ông khá lạc quan về việc hai bên đạt được thỏa thuận giai đoạn một vì những tác động tích cực của thỏa thuận đến các nhóm cử tri quan trọng đối với ông Trump (như nông dân) trước thềm cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020.

Theo ông, đánh thuế quan đối với hàng tiêu dùng là điều không thể xảy ra. "Người tiêu dùng là điểm sáng trong nền kinh tế Mỹ, vì vậy chính quyền ông Trump không muốn gây tổn hại đến bộ phận này", ông McCandless cho hay.